Yunus Emre Kimdir?

Yunus Emrenin hayatına dair kesinlik içeren bilgiler çok azdır. Onun hakkında söylenen menkıbeler ve onun adına yapılan çeşitli mezarlar şairin hakkındaki kesinlik içeren bilgileri azaltmıştır. Kendi kurmuş olduğu Yunus Mektebindeki şairlerinde kendi şiirleri ile karışması Yunusun kimliğinin belirlenmesinde olumsuz bir etki yaratmıştır. Yunustan sonra yaşadığı düşünülen Miskin Yunus, Derviş Yunus, Aşık Yunus gibi Yunus adını taşıyan şairlerin varlığı da Yunus Emrenin gerçek kimliğini gölgelemiştir.

Yunus Emre Anadoluda bir çok yeri gezmiş, Halepe, Şama, Azerbaycana gitmiş Konya’da Mevlana dergahında bulunmuştur. Yunus Emre şiirlerinde başta Mevlana olmak üzere, Fakih, Ahmed, Barak, Saltuk, Molla Kasım ve Tabduk Emreden bahseder. Yunus Emre 1320’de 82 yaşında iken vefat etmiştir. Hacı Bektaşi Veli eserinde Yunus Emrenin Tapduk Emrenin dervişi olduğunu söylemektedir. Hacı Bektaşi Velinin aynı eserinde Tabduk Emre ile Yunus Emrenin Bektaşi olduğuna işaret edilmektedir. Yunus Emre ise şiirlerinde Mevlana ve Tabduk Emreden bahsetmesine karşın Hacı Bektaşi Veliden söz etmemektedir. Yunusun şiirlerinde onun Bektaşi olduğuna dair hiçbir emare bulunmamaktadır.

Yunusun doğduğu yer hakkında da birçok rivayet vardır. Onun Karamanlı olduğu, Sivrihisarlı olduğu, Boluya ait olan Sakarya suyu çevresindeki köylerden birinde, Sarıköy’de yaşadığı, Aksaray ve Kırşehir illerine yakın bir yerlerde doğup, yetiştiği ve öldüğü rivayet edilmektedir. Aksaray ve Kırşehir illerinden biri olması daha olasıdır çünkü Hacı Bektaşi Veli ve Tabduk Emre’nin yattığı yerler buralardır.

Bursa, Eğirdir, Keçiborlu, Aksaray, Emre Köyü, Karaman, Aksaray ve Erzurum Dutçu köyü gibi Anadolu köylerinde birçok adına anıt mezar bulunmaktadır. Yunus Emre eserlerinden anlaşıldığı üzere Arapça ve Farsçayı iyi bilmektedir. 4 kitabın hepsini okuyan Yunus Emre çok iyi iktibas yapar. 13 yy’da Anadoluda gelişmekte olan tasavvufi halk edebiyatının en önemli kaynağı ve temsilcisi olarak karşımıza çıkan Yunus Emre Said Emre, Kaygusuz Abdal, Eşrefoğlu, ümmi Sinan, Niyazi Mısri gibi bir çok kişiyi etkilemiştir. 

Şiirlerini Aruz ve hece ölçüsü ile yazan Yunus Emre, duygu ve düşüncelerini coşkun bir şekilde ifade eden lirik bir şairdir. Türk şiirine nefes adını yunusun şiirleri vermiştir. Şiirlerinde kesin surette ilahi aşka yer veren Yunus Emre, matla beyti verilen şiiriyle gazel tarzı naat türünü yazmada edebiyatmızda ilk temsilcidir.

Yunusun anlamını n kapalı olduğu bazı şiirleri şathiye özelliği göstermektedir. Telmihle anlatımda edebiyatımızda da ön sıralarda yer alan Yunus Emrenin Risaletün Nushiyye ve Yunus Emre Divanı bulunmaktadır.