Renal pelvis düz, huni şeklinde idrar taşıyan bir tüptür ve
üreterin genişlemiş üst kısmıdır. Renal pelvisin dallanan uzantıları, her biri
birkaç küçük kaliks (kaliks = kap), piramitlerin papillalarını çevreleyen kap
şeklindeki tüpler oluşturmak üzere bölünen iki veya üç ana kaliks oluşturur.
Kaliksler, papilladan akan idrarı toplar ve böbrek pelvisine boşaltır; İdrar
daha sonra böbrek pelvisinden ve üretere akar ve bu da onu depolama için
mesaneye taşır.
Renal pelvis ve kaliks enfeksiyonuna piyelit (renal pelvis
iltihabı) denir. Enfeksiyon böbreğin geri kalanını da kapsayacak şekilde
yayıldığında, sonuca piyelonefrit (nefroz = böbrek) adı verilir. Genellikle
dışkı bakterisi Escherichia coli'nin anal bölgeden yukarıya idrar yolu yoluyla
yayılmasından kaynaklansa da, piyelonefrit, kanla taşınan bakterilerin
böbreklere yerleşip orada çoğalmasıyla da ortaya çıkar. Şiddetli vakalarda
böbrek şişer ve yaralar, apseler oluşur ve renal pelvis irinle dolar. Tedavi edilmediği
takdirde, enfekte böbrekler ciddi şekilde hasar görebilir, ancak
antibiyotiklerin zamanında uygulanması genellikle tam bir iyileşme sağlar.
Şekil 1. Renal pelvis
böbrek pelvisi
renal pelvis fonksiyonu
Renal pelvisin işlevi nedir?
Renal pelvis düz, huni şeklinde idrar taşıyan bir tüptür ve
üreterin genişlemiş üst kısmıdır.
Sağlıklı böbrekler kanınızı temizlemek için saat gibi
çalışır. Fasulye şeklindeki bu 2 organ, göğüs kafesinin altında, sırtın
ortasına yakın bir yerde bulunur. Günde yaklaşık 200 litre kanı süzerler.
Böbrekler her gün yaklaşık 2 litre suyu ve atık ürünleri idrar şeklinde atar.
İdrar daha sonra böbreğin toplayıcı sistemi olan renal pelvise geçer. Daha
sonra üreterlerden mesaneye akar ve üretradan dışarı itilene kadar burada depolanır.
böbrek pelvis kanseri
Üst üriner sistem kanserleri nispeten nadirdir. 2015 yılında
yaklaşık 3.100 Amerikalıya bu kanser teşhisi konacak. Tüm üst üriner sistem
kanserlerinin en yaygın olanları renal pelvis ve renal kalikslerde
bulunanlardır. Renal pelvisten kaynaklanan malign tümörler arasında geçiş
hücreli karsinom (%85-90), skuamöz hücreli karsinom (%10-15) ve adenokarsinom
(<%1) 1) bulunur . Renal pelvisin adenokarsinomları nadirdir ve
tubulovillöz, müsinöz veya papiller non-intestinal olarak sınıflandırılır 2) .
İlk olarak 1960 yılında Hasebe ve ark. tarafından tanımlanan renal pelvisin
primer müsinöz adenokarsinomu. 3) , özellikle nadirdir. Bugüne kadar, yalnızca
~100 vaka bildirilmiştir 4) , çoğu Asya ülkelerinden 5). Ne yazık ki,
karakteristik semptomlar veya laboratuvar ve radyolojik bulgular olmadığı için
ameliyat öncesi tanı koymak zordur.
Renal kalikslerin, renal pelvisin ve üreterlerin tümörleri,
mesaneyi ve ürotelyum adı verilen üst idrar yolunu kaplayan doku tabakasında
başlar. Ürotelyumda başlayan kansere ürotelyal (veya geçiş hücresi) kanseri
denir. Bu aynı zamanda mesanede bulunan en yaygın kanser türüdür. Üriner
sistemdeki organların çoğu ortak hücreleri paylaştığından, bu organlarda
bulunan kanserler genellikle benzer görünür ve hareket eder.
Ürotelyum, idrarı idrar yolundan itmek için şişmesi ve
küçülmesi bakımından özeldir. İdrarla doğrudan temas halinde olduğu için, bu
astar böbrekler tarafından kandan süzülen kimyasallara (kanserojenlere) maruz
kalır. Bu kimyasallar hücrelerin değişmesine ve kanser gibi kontrolden
çıkmasına neden olabilir.
Mesane idrarı depoladığından, kanser için üst yolun diğer
kısımlarına göre daha büyük risk altında olabilir. Hücreleri daha uzun süre
zararlı maddelere maruz kalır. İdrarda yüksek oranda zararlı kimyasallar
bulunduğunda, kanser böbreklerde veya üreterlerde de büyüyebilir.
Böbrek pelvis kanseri nedenleri
Renal pelvis kanserinin kesin nedeni bilinmediği için
önlenmesi zordur. Yine de kanser gelişimini etkilediği bilinen bazı risk
faktörleri vardır.
Cinsiyet
Üst üriner sistem kanseri erkeklerde kadınlara göre 2 kat
daha fazla teşhis edilmektedir. Ancak kadınların bu kanserden ölme olasılığı
%50 daha fazladır.
Irk
Uzmanlar, üst sistem kanserlerinde ırkın rolünü anlamaya
çalışıyorlar. Mesane kanseri gibi, üst idrar yolu kanseri de
Afrikalı-Amerikalılarda beyazlara göre daha az yaygındır, ancak daha
ölümcüldür.
Yaş
Mesane kanserinde olduğu gibi, üst yol kanseri de en sık 70
yaşından büyük kişilerde görülür. 40 yaşından küçük kişilerde nadirdir.
Sigara içmek
Renal pelvis ile üreter kanserleri ve tütün kullanımı
arasında güçlü bir bağlantı vardır. Sigara içiyorsanız, risk seviyeniz sigara
içtiğiniz yıl sayısına bağlıdır. Akciğer ve özofagus kanserinden farklı olarak,
üst idrar yolu veya mesane kanseri riski onlarca yıl boyunca yüksek kalacaktır.
Aynı şekilde, sigara içmeyenler de bu kanserler için çok daha düşük bir risk
düzeyine sahiptir.
İşyerindeki kimyasallar
Plastik, tekstil, deri ve kauçuk yapımında kullanılan
kimyasallara zamanla maruz kalmak kansere neden olabilir.
Renal pelvis kanseri için risk faktörleri
Çok miktarda ağrı kesicinin uzun süreli kullanımı
Kilo vermenize yardımcı olmak için kullanılan bazı otlar
Önceki mesane kanseri
Sigara içenlerde önceki ürotelyal kanser tedavisi
Genetik
Üst üriner sistem kanserlerini aile geçmişine bağlayan çok
fazla kanıt yok. Bununla birlikte, az sayıda vakada, açık genetik faktörler
vardır. Dolayısıyla ürotelyal kanseriniz varsa, aile üyeleriniz daha yüksek
risk altında olabilir. Aile üyeleri sigara içmek gibi risklerden kaçınmalıdır.
Böbrek pelvis kanseri belirtileri
Hematüri (idrarda kan)
İdrarda kan, üst üriner sistem kanserinin en yaygın
belirtisidir. Kural olarak, ağrısızdır. Ancak çeşitli idrar yolu problemleriyle
birlikte olabileceğinden, sağlık ekibiniz idrarınızda bulunan tüm olası kan
kaynaklarını kontrol etmelidir.
Ağrı
Tümör yavaş büyüyorsa hiçbir semptomunuz olmayabilir. Yavaş
büyüyen bir tümörün mevcut olup olmadığını görmenin tek yolu bir röntgen veya
ultrason olabilir. Tümör hızlı büyüyorsa, böbreğin toplayıcı sistemini bloke
ederek ağrıya neden olabilir. Bu, belinizde, yanlarınızda veya midenizde mide
bulantısına ve keskin ağrıya neden olabilir. Bunlar da böbrek taşı belirtileri
olduğu için hemen bir üroloğa görünmelisiniz.
Daha Az Yaygın Şikayetler
Kilo kaybı, iştahsızlık ve kemik ağrısı, ilerlemiş hastalık
belirtileri olabilir. Yanınızda veya karnınızda bir kitle de ileri hastalık
belirtileri olabilir.
Böbrek pelvis kanseri teşhisi
Tıbbi öykü ve fizik muayene
Birinci basamak doktorunuz bir uzman görmeniz gerektiğini
düşünürse, bir üroloğa yönlendirileceksiniz. Ürolog, sağlık geçmişiniz hakkında
çeşitli sorular soracak ve çeşitli testlerle vücudunuzu kontrol edecektir.
Karnınızı, yanlarınızı ve sırtınızı topaklar için hissedecek ve kan testleri
isteyecektir.
İdrardaki hücrelerin mikroskobik muayenesi (sitoloji), üst
idrar yolu kanserinin bulunmasına yardımcı olabilir. Bazen diğer böbrekten
gelen normal idrar numuneyi sulayarak kanserli hücrelerin bulunmasını
zorlaştırabilir. Doktorunuz kanserden şüpheleniyorsa veya idrarda kanın
kaynağını bulamıyorsa, görüntüleme testleri isteyebilir.
görüntüleme
Ultrason ve BT (bilgisayarlı tomografi) taramaları, idrar
yolunu kontrol etmenin ağrısız, cerrahi olmayan yollarıdır. Ancak BT taramaları
böbrek ve üreterdeki taşları gösterebilirken, tümörleri göstermede daha az
faydalıdır. Tümörleri daha net görmek için doktor, BT taramasıyla birlikte bir
kontrast boya kullanabilir. Kanserin diğer organlara yayılıp yayılmadığını
kontrol etmek için MRI (manyetik rezonans görüntüleme) de yardımcı olabilir.
Böbrek fonksiyonunuz zayıfsa, retrograd röntgen (özel bir boya kullanılarak
röntgen) eklenmesi gerekebilir.
sistoskopi
Kanamanın kaynağından şüpheniz varsa doktorunuz sistoskopi
isteyebilir. Bir sistoskop, üretradan mesaneye ve idrar yoluna bakmak için özel
bir fiber optik alet (kamera merceği gibi) kullanır.
Endoskopi/Üreteroskopi
Ürolog daha fazla bilgiye ihtiyaç duyarsa, üst idrar
yolunuzun doğrudan görsel muayenesini yapabilir. Bu genellikle anestezi
altındayken yapılır. Üretra yoluyla mesaneye bir endoskop (ışıklı bir dürbün) sokulur.
Daha sonra üreter ve renal pelvisin içini görmek için yukarı doğru hareket
ettirilir. Gerekirse, doktor tanıya yardımcı olması için bir doku örneği
alacaktır (biyopsi).
Şekil 2. Üreteroskopi
üreteroskopi
Metastazlar için Görüntüleme
Ürologun doğrulanmış bir kanser teşhisi varsa, yayılıp
yayılmadığını kontrol edecektir. Diğer bölgelerde idrar yolu kanseri hücreleri
bulunursa buna metastatik kanser denir.
Kanserin yaygın bölgelere yayılıp yayılmadığını görmek için
yapılan testler şunları içerir:
BT taraması (karın, pelvis ve yakındaki lenf düğümleri ve
organlarının)
MR
Göğüs röntgeni (akciğerlere bakmak için)
Kemik taraması (iskelete bakmak için)
Derecelendirme ve Evreleme
Kanser hücreleri bulunursa, doktorunuzun tümörün derecesini
ve evresini bilmesi gerekecektir. Bunları anlamak, sağlık ekibinizin tedavi
planınızı geliştirmesine yardımcı olacaktır.
derecelendirme
Derece, tümörün ne kadar hızlı büyüyeceğini söyler. En
yaygın olarak kullanılan derecelendirme sistemleri, tümörleri 2 ana dereceye
ayırır: düşük ve yüksek.
Düşük dereceli tümörler daha yavaş büyür. Genellikle
tedaviden sonra geri gelirler, ancak nadiren üst idrar yolu duvarına girerler.
Ayrıca vücudun diğer bölgelerine yayılma eğilimi göstermezler.
Yüksek dereceli tümörler daha hızlı büyür. Genellikle
tedaviden sonra geri gelirler ve vücudun diğer bölgelerine yayılma olasılıkları
daha yüksektir.
evreleme
Doktorunuz ayrıca tümörün toplama sistemi duvarına ne kadar
derine girdiğini öğrenmelidir. Buna “evreleme” denir. Doktorunuz ayrıca tümörün
vücudun diğer bölgelerine yayılıp yayılmadığını (metastaz) öğrenmek ister.
Genel olarak, evre numarası ne kadar yüksekse kanser o kadar ciddidir.
Genellikle evre, tümör çıkarılıp bir patolog (doku örneklerinde kanser
hücrelerini arayan bir uzman) tarafından incelenene kadar net olarak
tanımlanmaz.
Renal pelvis ve/veya üreterin geçiş hücreli kanseri için
aşağıdaki aşamalar kullanılır:
Evre 0 (Noninvaziv Papiller Karsinom ve Karsinoma in Situ):
Aşama 0'da, renal pelvis veya üreterin içini kaplayan dokuda
anormal hücreler bulunur. Bu anormal hücreler kansere dönüşebilir ve yakındaki
normal dokuya yayılabilir. Evre 0, tümör tipine bağlı olarak 0a ve 0is
evrelerine ayrılır:
Evre 0a, renal pelvis veya üreterin içini kaplayan dokudan
büyüyen uzun, ince büyümeler gibi görünebilen, noninvaziv papiller karsinom
olarak da adlandırılır.
Evre 0is, renal pelvis veya üreterin içini kaplayan doku
üzerinde düz bir tümör olan karsinoma in situ olarak da adlandırılır.
Evre I: Evre 1'de kanser oluşmuş ve renal pelvis veya
üreterin içini kaplayan dokudan bağ dokusu tabakasına yayılmıştır.
Evre II: Evre 2'de kanser renal pelvis veya üreterin kas
tabakasına yayılmıştır.
Evre III: Evre 3'te kanser yayıldı:
renal pelvisin kas tabakasından renal pelvis etrafındaki
yağa veya böbrekteki dokuya; veya
üreterin kas tabakasından üreter çevresindeki yağa kadar.
Evre IV: Evre 4'te kanser aşağıdakilerden en az birine
yayılmıştır:
yakındaki bir organ.
böbrek çevresindeki yağ tabakası.
Lenf düğümleri.
akciğer, karaciğer veya kemik gibi vücudun diğer kısımları.
Renal pelvis ve üreterin geçiş hücreli kanseri de lokalize,
bölgesel veya metastatik olarak tanımlanır:
Lokalize: Kanser sadece böbrekte bulunur.
Bölgesel: Kanser böbrek çevresindeki dokulara ve yakındaki
lenf düğümlerine ve pelvisteki kan damarlarına yayılmıştır.
Metastatik: Kanser vücudun diğer bölgelerine yayılmıştır.
Böbrek pelvis kanseri tedavisi
Sizin ve doktorunuzun seçeceği şey, aşağıdakiler gibi birçok
konuya bağlıdır:
tümör derecesi (tümörün ne kadar agresif olduğu)
tümör boyutu, yeri ve kapsamı
yaşınız
tıbbi geçmiş
genel sağlık
böbrek toplama sistemi anatomisi
Seçenekler şunları içerir:
ameliyat
kemoterapi
radyasyon
Ameliyat – Böbrek ve Üreterin Alınması
Üst üriner sistem kanserlerinin çoğu nefroüreterektomi
(böbreği ve üreterin tamamını çıkarmak için yapılan ameliyat) ile tedavi
edilir. "Radikal" form, yakındaki lenf düğümlerini ve dokuyu da
çıkarmayı içerir. Sadece 1 böbreğe sahip olacağınız için doktorunuz genel
böbrek fonksiyonunuzu yakından izleyecektir. Halihazırda ciddi böbrek
problemleriniz yoksa diyalize ihtiyacınız olmaz.
Size önerilen ameliyat türü cerrahın tercihine, tümör
boyutuna, tümörün konumuna ve tümör agresifliğine bağlı olacaktır. Seçenekler
şunları içerir:
geleneksel: tümör(ler)i çıkarmak için karında 10 inçlik bir
kesim yapılır
laparoskopi: tüp benzeri aletler, küçük “anahtar deliği”
kesiklerinden karın içine sokulur.
Böbrek Koruyucu Ameliyat
Böbrek koruyucu cerrahide doktorunuz kalan böbreği ve
üreteri tümörün olduğu tarafta tutmaya çalışacaktır. Bu, zaten varsa bir
seçenektir:
kanserden böbreğini kaybetti
taş, enfeksiyon veya travma nedeniyle böbreğini kaybetmek
diyabet, yüksek tansiyon veya glomerülonefrit nedeniyle
böbrek problemleriniz varsa
Doktorunuz böbreği ayırmaya karar verirse, tümör segmental
rezeksiyon veya endoskopik çıkarma ile tedavi edilebilir.
Segmental rezeksiyon: idrar yolunun kanserli kısmının
çıkarılması ve daha sonra böbrek hala mesaneye bağlı olacak şekilde yeniden
takılması. Bu, kanser yüzeye yayılmamışsa yapılır.
Endoskopik çıkarma: Tümörün üreteroskop adı verilen küçük
bir kapsamda çıkarılması. Üreteroskop, mesaneden üst idrar yoluna sokulur. Daha
sonra tümör lazerle yok edilebilir. Bu, büyüme küçük ve düşük dereceli ise
yapılır.
Perkütan tümörün çıkarılması: Arkadaki küçük bir delikten
doğrudan böbreğin toplama sistemine bir dürbün yerleştirilir.
Ameliyattan sonra böbreğinizi korumak
Ameliyat size sadece 1 böbrek bırakırsa, örneğin önemli
temas sporları (örneğin, futbol, karate veya boks) veya NSAID'ler (örneğin,
aspirin ve ibuprofen gibi steroid olmayan anti-inflamatuar ilaçlar) gibi birkaç
şeyden kaçınmalısınız. Nadir durumlarda bu ilaçlar böbrek hasarına neden olabilir.
Kalan böbreğin ne kadar iyi çalıştığına bağlı olarak, bazı görüntüleme
testlerinde kullanılan boyalardan kaçınmanız gerekebilir. Diyetinizdeki tuz ve
proteini de sınırlamak isteyebilirsiniz.
Yüksek tansiyon, diyabet, yüksek kolesterol ve obezite gibi
sorunları tedavi etmek, gelecekteki böbrek hasarını önlemeye yardımcı olabilir.
Kemoterapi
Topikal kemoterapi ve immünoterapi
Mesane kanserinde, kanserin geri gelmesini önlemek için
mesaneye ilaçlar yerleştirilebilir. Ancak renal pelvis veya üreter kanseri için
sıklıkla kullanılmazlar. Mesane saatlerce sıvı tutar, bu nedenle doku ilaçlara
bol miktarda maruz kalır. Ancak üst idrar yolu, mesane kadar veya uzun süre
sıvı tutmaz. Yine de doktorunuz ameliyata ek olarak ilaç kullanabilir.
sistemik kemoterapi
Kemoterapi, kanser hücrelerini öldürmek için ilaçlar
kullanır. Böbrek ve üreter çıkarılmadan önce veya sonra üst idrar yolu kanserini
tedavi etmek için kullanılabilir.
Kemoterapiyi farklı şekillerde alabilirsiniz:
Ağızdan: Bazı ilaçlar yutabileceğiniz haplardır. Ameliyattan
önce veya sonra verilebilirler.
Damar içine (intravenöz): İlaçlar kan dolaşımına girer ve
vücudunuzda dolaşır. Kemoterapi ameliyattan önce veya sonra verilebilir.
Tedavinizi hastanenin ayakta tedavi bölümünde, doktor
muayenehanesinde veya evde yapabilirsiniz. Nadiren hastanede kalmanız
gerekebilir.
Kemoterapi genellikle döngüler halinde verilir. Her döngünün
bir tedavi periyodu ve ardından bir dinlenme periyodu vardır.
İlaçlar damar yoluyla veya ağızdan alındığında, yan etkiler
esas olarak hangi ilaçların ve ne kadar verildiğine bağlıdır. Kemoterapi hızla
büyüyen kanser hücrelerini öldürür, ancak ilaçlar hızla bölünen normal
hücrelere de zarar verebilir:
Kan hücreleri: İlaçlar sağlıklı kan hücrelerinin seviyesini
düşürdüğünde, enfeksiyonlara yakalanma, kolayca morarma veya kanama ve
kendinizi çok zayıf ve yorgun hissetme olasılığınız daha yüksektir. Sağlık ekibiniz
düşük kan hücresi seviyelerini kontrol edecektir. Seviyeniz düşükse, sağlık
ekibiniz kemoterapiyi bir süreliğine durdurabilir veya ilacın dozunu
azaltabilir. Vücudunuzun yeni kan hücreleri yapmasına yardımcı olabilecek
ilaçlar da vardır.
Saç köklerindeki hücreler: Kemoterapi saç dökülmesine neden
olabilir. Saçınızı kaybederseniz, tedaviden sonra tekrar uzar, ancak rengi ve
dokusu değişebilir.
Sindirim sistemini oluşturan hücreler: Kemoterapi
iştahsızlık, bulantı ve kusma, ishal veya ağız ve dudak yaralarına neden
olabilir. Sağlık uzmanınız size ilaçlar verebilir ve bu sorunlara yardımcı
olacak başka yollar önerebilir. Genellikle tedavi bittiğinde kaybolurlar.
Üst üriner sistem kanseri için kullanılan bazı ilaçlar da el
ve ayaklarınızda karıncalanma veya uyuşmaya neden olabilir. Sağlık ekibiniz bu
yan etkilerin çoğunu kontrol altına almanın yollarını önerebilir.
Radyasyon
Yüksek enerjili radyasyon, yakındaki organlara minimum hasar
vererek kanser hücrelerini yok etmek için kullanılır. Radyasyon, tedavi
edilecek alan çok küçük ve hedeflenmesi zor olduğu için ürotelyal tümörler için
nadiren kullanılır. Doktorunuz radyasyonu yalnızca yakındaki dokuya zarar
vermekten kaçınabiliyorsa kullanacaktır.
Böbrek pelvis kanseri prognozu
Bir üst idrar yolu kanseri erken yakalandığında, cerrahi
tedavi şansı iyidir. Genel olarak görünüm 2 faktöre bağlıdır:
Kanser hücreleri ne kadar agresif. Düşük dereceli hastalık
daha az agresiftir ve diğer organlara yayılma şansı daha düşüktür. Yüksek
dereceli hastalık, daha yüksek yayılma şansı ile daha agresiftir.
Tümör ne kadar yayıldı. Tümör yakındaki lenf düğümlerini veya
diğer dokuları içermiyorsa, iyileşme olasılığı yüksektir. Ek tedavilere gerek
kalmayacaktı. Ancak kanser yakındaki lenf düğümlerine yayılmışsa, doktorunuz
muhtemelen ek sistemik kemoterapi önerecektir.
Kurtarma ve Takip
İyileşmeniz tedavinize bağlıdır. Minimal invaziv bir
yaklaşım, geleneksel açık cerrahiden daha hızlı bir iyileşmeye yol açacaktır.
En iyi tedavi seçeneği genellikle en iyi uzun vadeli sonucu sunandır.
Cerrahınız 1 böbreği aldıysa ve kalan böbrek iyi çalışıyorsa, yaşam kaliteniz
ve gelecekteki sağlığınız ciddi şekilde etkilenmemelidir. İyi bir böbrek
genellikle 2'nin işini yapabilir.
Tedaviden sonra kanserin yeniden büyümesini izlemek için
sürekli kontrollere ihtiyacınız olacak. Üst üriner sistem kanserinin diğer
kanserlere göre birden fazla yerde ortaya çıkma olasılığı daha yüksektir.
Tedaviden sonraki ilk birkaç yıl boyunca doktorunuz sistoskopi ve diğer
muayeneleri yapacaktır. Bu ziyaretler yaşamınız boyunca en az yılda bir kez
devam etmelidir.
yineleme
Ürotelyal tümörler, başlangıçtaki büyüme idrar yolunun
yüzeyinde olsa bile, sıklıkla idrar yolunda yeni yerlerinde geri gelirler. Üst
sistem tümörleri alınan her 100 hastanın yaklaşık 30'unda üreterde veya
mesanede yeni tümörler gelişir. Eğer kanserli taraftaki alt üreter çıkarılmamışsa
retrograd röntgen veya skop ile düzenli olarak kontrol edilmelidir. Üst trakt
tümörlü hastalarda kanserin karşı üst üriner sistemde nüks etmesi nadirdir (100
hastada 3 ila 5'ten az).
Renal pelvis obstrüksiyonu
Renal pelvis obstrüksiyonu veya üreteropelvik bileşke
obstrüksiyonu, renal pelvisin bir kısmının bloke olmasıdır. Tıkanma, böbrekten
idrar akışını yavaşlatır veya durdurur. İdrar daha sonra birikebilir ve böbreğe
zarar verebilir. Bazen idrar akışını iyileştirmek için ameliyat gerekir ve
diğer zamanlarda sorun kendi kendine düzelir.
Renal pelvis obstrüksiyonu nedenleri
Çoğu zaman renal pelvis obstrüksiyonu (üreteropelvik
bileşke) doğuştandır. Bu, çocukların bu sağlık sorunuyla doğduğu anlamına
gelir. Nasıl önleneceği bilinmiyor. 1500 çocuktan biri renal pelvis
obstrüksiyonu (üreteropelvik bileşke) ile doğar. Tıkanma, böbrek oluşurken
oluşur. Bugün çoğu vaka doğumdan önce ultrason kullanılarak bulunur.
Erişkinlerde daha az görülmekle birlikte böbrek taşları, ameliyat veya üst
üriner sistem şişmesi sonrasında renal pelvis obstrüksiyonu (üreteropelvik
bileşke) olabilir.
Renal pelvis obstrüksiyonunda (üreteropelvik bileşke),
böbrek, idrarı renal pelvis yoluyla üretere akabileceğinden daha hızlı yapar.
Bu, idrarın böbrekte birikmesine neden olur ve bu da böbrek şişmesine
(hidronefroz) yol açar. Genellikle sadece 1 böbrek etkilenir. Büyütülmüş böbrek
ultrasonda kolayca görülür. Bu nedenle, doktor genellikle bebek doğmadan önce
renal pelvis tıkanıklığını (üreteropelvik bileşke) öngörebilir.
Renal pelvis obstrüksiyonu belirtileri
Ultrason kullanımı ile çoğu renal pelvis obstrüksiyonu
(üreteropelvik bileşke) vakası doğumdan çok önce bulunur. Doğumdan sonra
bebeklerde ve çocuklarda belirtiler şunlardır:
karın kitlesi
Ateşli idrar yolu enfeksiyonu
yan ağrısı (çoğunlukla sıvı alımı ile üst karın veya sırtta
ağrı)
böbrek taşı
kanlı idrar
kusma
bebeklerde zayıf büyüme
Renal pelvis obstrüksiyonu (üreteropelvik bileşke)
enfeksiyon olmaksızın da ağrıya neden olabilir.
Bazı renal pelvis obstrüksiyonu vakaları (üreteropelvik
bileşke) net değildir. İdrar bazen normal olarak akabilir ve diğer zamanlarda
tıkanabilir. Bu gelen ve giden ağrılara neden olur. Genel kanı, çoğu çocuğun
idrarı enfekte olmadıkça veya tıkanıklık kötüleşmedikçe ağrı çekmeyeceğidir.
Renal pelvis obstrüksiyonu teşhisi
Ultrason doktorunuzun böbrekleri görmesine yardımcı olurken,
renal pelvis obstrüksiyonunu (üreteropelvik bileşke) doğrulamak için daha fazla
teste ihtiyaç vardır. Doğru bir teşhis koymak için üroloğunuz idrarın ne kadar
iyi üretildiğini ve boşaltıldığını görmelidir. Yapılabilecek birkaç test var.
Kan örnekleri ve idrar örnekleri alınabilir . BUN (kan üre
azotu) ve kreatinin testleri, böbreğin kanı süzerken iyi çalışıp çalışmadığını
tespit eder.
Geçmişte sıklıkla intravenöz pyelogram (IVP) kullanılıyordu.
Bu testte kan dolaşımına bir boya enjekte edilir. Böbreklerin boyayı kandan
uzaklaştırdığını görmek için bir röntgen kullanılır. Boya idrardan geçerken
doktorunuz böbrek, renal pelvis ve üreterin normal görünüp görünmediğini
görebilir.
Nükleer böbrek taraması, IVP'ye benzer ancak daha moderndir.
Bu test, boya yerine radyoaktif malzeme kullanır. Malzeme özel bir kamera ile
görülebilir. Bu test, doktora böbreğin nasıl çalıştığı ve ne kadar tıkanıklık
olduğu hakkında iyi bilgiler verir.
BT taramaları bazen acil serviste çocukların neden şiddetli
ağrı çektiğini bulmak için kullanılır. Ağrının nedeni bu ise, bir BT taraması
tıkalı böbreği kolayca gösterebilir. Manyetik rezonans görüntüleme (MRI) ayrıca
böbreklere, üreterlere ve mesaneye bakmak için kullanılır. Ancak MRI pahalıdır
ve her yerde kullanılmaz.
Kardeşler, ancak belirtiler gösteriyorsa renal pelvis
obstrüksiyonu (üreteropelvik bileşke) açısından taranmalıdır. Ailenin birkaç
üyesinde renal pelvis obstrüksiyonu (üreteropelvik bileşke) olduğu bazı vakalar
olmuştur, ancak vakaların çoğu bireyseldir.
Renal pelvis obstrüksiyonu tedavisi
Tedavi her zaman gerekli değildir ve uzmanların farklı
görüşleri vardır. Bebeklerde ve 18 aydan küçük çocuklarda yetersiz drenajın
geçici olabileceğini bilmek önemlidir. İlk başta böbrek fonksiyonu iyi olan ve
drenajı zayıf olan birçok bebek, birkaç ay sonra çok fazla iyileşme
gösterecektir. Öte yandan, bazı bebeklerde tıkanıklık düzelmez, daha da kötüleşir.
Böbreği büyümüş genç hastalar ilk önce tekrarlayan
ultrasonlarla takip edilir ve eğer herhangi bir endişe varsa tekrar nükleer
taramalar yapılır. Ani düzelme olabilir. Eğer öyleyse, genellikle yaşamın ilk
18 ayında ortaya çıkar. Bir bebek için idrar akışı düzelmezse ve tıkanıklık
devam ederse, ameliyat gerekir. Yetişkinler başka yollarla tedavi bulabilirler.
açık ameliyat
Bebekler için klasik tedavi pyeloplasti adı verilen bir
ameliyattır. Bu ameliyatta üreteropelvik bileşke çıkarılır ve geniş bir açıklık
oluşturmak için üreter renal pelvise yeniden bağlanır. Bu, idrarın hızlı ve
kolay bir şekilde boşalmasını sağlar. Ayrıca semptomları ve enfeksiyon riskini
giderir. Cerrahın kesiği genellikle kaburgaların hemen altında 2 ila 3 inç
uzunluğundadır. Bu işlem genellikle birkaç saat sürer ve büyük bir başarı oranı
(%95 başarı) elde edilir. Ameliyattan sonra hastanın 1 veya 2 gün hastanede
kalması gerekebilir. İyileşmeyi desteklemek için drenaj tüpleri kullanılabilir.
Minimal İnvaziv Cerrahi
Daha yeni cerrahi seçenekler daha az invazivdir, örneğin:
cerrahi robotlu veya robotsuz laparoskopik pyeloplasti veya
mesaneden sokulan bir kamera ve dürbün kullanılarak
üreteropelvik bileşkenin iç insizyonu
Laparoskopik Pyeloplasti
Bu yöntemde cerrah karın duvarındaki küçük bir kesiden
çalışır. Bir cerrahi robot, aletleri yönlendirmeye yardımcı olabilir. Bu
yöntemin açık avantajları, özellikle daha büyük çocuklarda ve yetişkinlerde
daha az ağrı ve bulantıdır. Ancak karında yara izi oluşabilir. Bu tedavi çok
başarılı sonuçlara yol açmıştır.
İç Kesi
Bu seçenekle üreterden bir tel sokulur. Bu tel sıkı ve dar
üreteropelvik bileşkeyi içeriden kesmek için kullanılır. Birkaç hafta özel bir
üreter drenajı bırakılır ve ardından çıkarılır. Üreteropelvik bileşke daha açık
bir şekilde iyileşir ancak ameliyatın tekrarlanması gerekebilir. Başarı
oranları, açık veya minimal invaziv cerrahiye göre daha düşüktür. Ancak
avantajları arasında daha az ağrı ve mide bulantısı da bulunur.
Tedaviden sonra
Hastalar genellikle çabuk iyileşir. Ameliyattan sonra üreter
bir süre şişebilir. Bazılarında ameliyattan sonra birkaç gün ağrı olur. Böbrek
drenajı da zayıf kalabilir, ancak genellikle alan iyileştikçe iyileşir. Doktor,
hidronefrozu (şişmiş böbrek) kontrol etmek için ameliyattan birkaç hafta sonra
ultrason kullanır.
Bazen iyileşirken böbreğin boşaltılmasına yardımcı olmak
için bir drenaj tüpü yerinde bırakılır. Normal görünmese de böbreğin görünümü
zamanla düzelecektir.
Diğer böbrek normal ise, bloke edilen böbrek tedaviye iyi
yanıt verdiğinde çocuklar spor veya diğer aktivitelere katılabilir. UPJ
tıkanıklığı giderildiğinde, neredeyse hiç geri gelmez.
Renal pelvis obstrüksiyonu (üreteropelvik bileşke) olan
hastalarda ileride böbrek taşı veya enfeksiyon gelişme riskinin biraz daha
yüksek olabileceğini unutmayın. Bunun nedeni, genel drenaj iyileştirilmiş olsa
bile böbreklerin hala birikmiş idrar içerebilmesidir. Bazen, bebekken doğal
olarak düzelen bir engeli olan bir çocuk, daha sonra ameliyat gerektiren tıkanıklık
belirtileri gösterebilir.
böbrek pelvis taşı
İdrar birçok çözünmüş mineral ve tuz içerir. İdrarınızda bu
mineraller ve tuzlar yüksek düzeyde olduğunda taşlar oluşabilir. Böbrek taşının
bilimsel adı böbrek taşı veya nefrolittir. Sağlık uzmanlarının bu duruma
nefrolitiazis, ürolitiyazis veya idrar taşları dediğini duyabilirsiniz. Böbrek
taşları küçük başlayabilir ancak boyut olarak büyüyebilir. Böbreğin içi boş
yapılarını bile doldurabilirler. Bazı taşlar böbrekte kalır ve çoğu zaman
herhangi bir belirtiye neden olmaz ve teşhis edilemeyebilir. Diğerleri
üreterden (böbrek ve mesane arasındaki tüp) aşağı doğru hareket edebilir. Taş
mesaneye ulaşırsa idrar yoluyla dışarı atılabilir. Taş üretere takılırsa idrar
akışını engeller. Bu genellikle çok acı vericidir. Taş idrar akışını
engellediğinde, böbreğin şişmesine (hidronefroz) neden olabilir. Bir taş
böbrekten çıkıp üreterde sıkışırsa üreter taşı olarak adlandırılır.
Aşağıdakiler, bir doktorun yardımına ihtiyaç duyan böbrek
taşı belirtileri olabilir:
Sırtınızda veya yanlarınızda kaybolmayan aşırı ağrı
İdrarınızdaki kan
Ateş ve titreme
Kusma
Kötü kokan veya bulanık görünen idrar
İdrar yaparken yanma hissi
Doktorunuz idrar, kan ve görüntüleme testleri ile böbrek
taşı teşhisi koyacaktır.
Böbrek taşı hastalığı, üriner sistemin en sık görülen
sorunlarından biridir. Bu yıl 1 milyondan fazla Amerikalı böbrek taşı alacak.
ABD'de taşlı insan sayısı artıyor. 1980'de her 100 kişiden yaklaşık 3'ü
hayatlarının bir noktasında bir taş aldı. 1994 yılında bu sayı her 100 kişide
yaklaşık 5'e yükseldi. Şu anda, her 10 Amerikalıdan 1'inde yaşamı boyunca
böbrek taşı olacaktır (erkeklerin yaklaşık yüzde 11'i ve kadınların yüzde
6'sı). Çocuklarda böbrek taşı da son yıllarda daha yaygın hale geldi.
Irk, cinsiyet ve etnik köken, böbrek taşı olabilecek
kişilerde rol oynar. Beyazların, Afrikalı-Amerikalılardan veya diğer ırklardan
daha fazla böbrek taşı alma olasılığı daha yüksektir. Erkekler kadınlardan daha
sık böbrek taşı alır. Yine de böbrek taşı olan kadınların sayısı artıyor.
Ailenizde böbrek taşı öyküsü varsa, bunları geliştirme
olasılığınız daha yüksektir. Ayrıca, bir kez geçirdiyseniz, tekrar böbrek taşı
geliştirme olasılığınız daha yüksektir.
Yeterince sıvı içmiyorsanız, böbrek taşı geliştirme olasılığınız
da daha yüksek olabilir.
Böbrek taşları genellikle çok ağrılıdır ve bazı insanlarda
oluşmaya devam edebilir. Böbrek taşı saldırıları, her yıl doktora 2 milyondan
fazla ziyarete ve acil servise 600.000'den fazla ziyarete yol açmaktadır.
İnsanlar orta yaşta taş almaya meyillidir.
Kimlerin böbrek taşı geliştirmesi daha olasıdır?
Aşağıdakiler de dahil olmak üzere belirli koşullarınız varsa
böbrek taşı geliştirme olasılığınız daha yüksektir:
idrar yolunun tıkanması
bağırsakta kronik veya uzun süreli iltihaplanma
Böbreklerde sıvı dolu keseciklerin oluşmasına neden olan
bozukluklar olan kistik böbrek hastalıkları
sistinüri
sindirim sorunları veya gastrointestinal sistem cerrahisi
öyküsü
gut, eklemlerde ağrılı şişmeye neden olan bir bozukluk
hiperkalsiüri, idrarın alışılmadık derecede fazla miktarda
kalsiyum içerdiği ailelerde görülen bir durum; bu en yaygın görülen durumdur
Kalsiyum taşı oluşturan insanlar
hiperoksalüri, idrarın alışılmadık derecede fazla miktarda
oksalat içerdiği bir durum
hiperparatiroidizm, paratiroid bezlerinin çok fazla
paratiroid hormonu salgılayarak kanda ekstra kalsiyuma neden olduğu bir durum
hiperürikozüri, idrarda çok fazla ürik asit olduğu bir
bozukluk
obezite
tekrarlayan veya tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları (İYE)
böbrek tübüler asidoz, böbrekler asitleri idrara
atamadığında ortaya çıkan ve bir kişinin kanının çok asidik kalmasına neden
olan bir hastalık
Bazı ilaçları alan kişiler
Aşağıdaki ilaçlardan birini veya birkaçını uzun süre
alıyorsanız, böbrek taşı geliştirme olasılığınız daha yüksektir:
Vücudunuzdaki sudan kurtulmaya yardımcı olan, genellikle su
hapları olarak adlandırılan diüretikler
kalsiyum bazlı antasitler
HIV enfeksiyonunu tedavi etmek için kullanılan bir proteaz
inhibitörü olan indinavir
topiramat, nöbet önleyici bir ilaç
Böbrek taşı türü
Muhtemelen dört ana böbrek taşı türünden birine sahipsiniz.
Böbrek taşlarının tedavisi genellikle boyutlarına, yerlerine ve neyden
yapıldıklarına bağlıdır.
Kalsiyum taşları
Kalsiyum oksalat taşları ve kalsiyum fosfat taşları dahil
olmak üzere kalsiyum taşları en yaygın böbrek taşı türleridir (böbrek
taşlarının %80'i). Kalsiyum oksalat taşları, kalsiyum fosfat taşlarından daha
yaygındır.
Bazı insanların idrarlarında çok fazla kalsiyum bulunur ve
bu da risklerini artırır. İdrarda normal miktarda kalsiyum olsa bile, başka
nedenlerle kalsiyum taşları oluşabilir.
Yiyeceklerdeki kalsiyum, kalsiyum oksalat taşlarına sahip
olma şansınızı artırmaz. Normalde kemikleriniz ve kaslarınız tarafından
kullanılmayan ekstra kalsiyum böbreklerinize gider ve idrarla atılır. Bu
olmadığında, kalsiyum böbreklerde kalır ve diğer atık ürünlerle birleşerek
böbrek taşı oluşturur.
Ürik asit taşları
İdrarınız çok fazla asit içerdiğinde ürik asit taşı (böbrek
taşlarının %5 ila %10'u) oluşabilir. Çok fazla balık, kabuklu deniz ürünleri ve
et, özellikle organ eti yemek, idrardaki ürik asidi artırabilir.
Ürik asit kristalleri asidik idrarda iyi çözünmezler. Bunun
yerine bir ürik asit taşı oluşturacaktır.
Asitli idrara sahip olmak şunlardan gelebilir:
Aşırı kilolu olmak
Kronik ishal
Tip 2 diyabet (yüksek kan şekeri)
Gut
Hayvansal proteinden zengin, meyve ve sebzelerden fakir
beslenme
Strüvit taşları
Struvit taşları (böbrek taşlarının %10'u), idrar yolu
enfeksiyonu (İYE) geçirdikten sonra oluşabilir. Aniden gelişebilir ve hızla
büyüyebilirler.
Bazı bakteriler idrarı daha az asidik ve daha bazik veya
alkali yapar. Alkali idrarda magnezyum amonyum fosfat (struvit) taşları oluşur.
Strüvit taşları genellikle büyüktür, dalları vardır ve genellikle çok hızlı
büyürler. Böbreklerinde veya mesanelerinde uzun süreli tüpler bulunanlar gibi
kronik idrar yolu enfeksiyonlarına (İYE) yakalanan kişiler veya nörolojik bozukluklar
(felç, multipl skleroz ve spina bifida) nedeniyle mesane boşalması zayıf olan
kişiler en yüksek risk altındadır. struvit taşları geliştirmek için.
Sistin taşları
Sistin, bazı gıdalarda bulunan bir amino asittir. Proteinin
yapı taşlarından biridir. Sistin taşları (böbrek taşlarının %1'inden azı),
ailelerden geçen sistinüri (idrarda çok fazla sistin) adı verilen bir
bozukluktan kaynaklanır. Sistinüri, amino asit sistininin böbreklerinizden
idrara sızmasına neden olan, nadir görülen, kalıtsal bir metabolik bozukluktur.
İdrarda yüksek miktarda sistin bulunması taş oluşumuna neden olur. Sistin
taşları genellikle çocuklukta oluşmaya başlar.
Böbrek pelvis taşı nedenleri
Böbrek taşlarına idrarda yüksek seviyelerde kalsiyum,
oksalat ve fosfor neden olur. Bu mineraller normalde idrarda bulunur ve düşük
seviyelerde sorun yaratmaz.
Bazı gıdalar, onları geliştirme olasılığı daha yüksek olan
kişilerde böbrek taşı olma şansını artırabilir.
Böbrek pelvisinde taş önleme
Gelecekteki böbrek taşlarını önlemeye yardımcı olmak için,
önceki böbrek taşlarınıza neyin sebep olduğunu da bilmeniz gerekir. Ne tür bir
böbrek taşınız olduğunu öğrendikten sonra, bir sağlık uzmanı gelecekteki böbrek
taşlarını önlemek için yeme, diyet ve beslenme düzeninizde değişiklik yapmanıza
yardımcı olabilir.
sıvı içmek
Çoğu durumda, her gün yeterince sıvı içmek, çoğu böbrek taşı
türünü önlemeye yardımcı olmanın en iyi yoludur. Yeterince sıvı içmek
idrarınızı sulandırılmış halde tutar ve taş oluşturabilecek minerallerin dışarı
atılmasına yardımcı olur.
Su en iyisi olsa da, narenciye içecekleri gibi diğer sıvılar
da böbrek taşlarını önlemeye yardımcı olabilir. Bazı araştırmalar limonata ve
portakal suyu gibi narenciye içeceklerinin kristallerin taşa dönüşmesini
engelleyen sitrat içerdikleri için böbrek taşlarına karşı koruma sağladığını
gösteriyor.
Böbrek yetmezliğiniz yoksa, günde altı ila sekiz, 8 ons
bardak içmelisiniz. Daha önce sistin taşlarınız varsa, daha da fazla içmeniz
gerekebilir. İdrar kaçırma, idrar sıklığı veya böbrek yetmezliği gibi diğer
sağlık sorunları nedeniyle önerilen miktarı içemiyorsanız bir sağlık uzmanıyla
konuşun.
İçmeniz gereken sıvı miktarı hava durumuna ve aktivite
seviyenize bağlıdır. Sıcak havalarda yaşıyor, çalışıyor veya egzersiz
yapıyorsanız, terle kaybettiğiniz sıvıyı yerine koymak için daha fazla sıvıya
ihtiyacınız olabilir. Bir sağlık uzmanı, günde ürettiğiniz idrar miktarını
belirlemek için 24 saat boyunca idrarınızı toplamanızı isteyebilir. İdrar
miktarı çok düşükse, sağlık uzmanı sıvı alımınızı artırmanızı tavsiye edebilir.
İlaçlar
Böbrek taşınız varsa, bir sağlık uzmanı gelecekte böbrek
taşlarını önlemek için ilaçlar da reçete edebilir. Sahip olduğunuz böbrek
taşının türüne ve sağlık uzmanının reçete ettiği ilaç türüne bağlı olarak,
ilacı birkaç hafta, birkaç ay veya daha uzun süre kullanmanız gerekebilir.
Örneğin, strüvit taşlarınız varsa, 1 ila 6 hafta veya
muhtemelen daha uzun süre oral antibiyotik almanız gerekebilir.
Başka bir taş tipiniz varsa, günde 1 ila 3 kez potasyum
sitrat tableti almanız gerekebilir. Bir sağlık uzmanı artık böbrek taşı
riskiniz olmadığını söyleyene kadar potasyum sitratı aylarca veya daha uzun
süre kullanmanız gerekebilir.
Böbrek taşı ilaçları almadan önce sağlık geçmişiniz hakkında
bir sağlık uzmanıyla konuşun. Bazı böbrek taşı ilaçlarının küçük ila ciddi yan
etkileri vardır. Yan etkilerin ortaya çıkması, ilacı ne kadar uzun süre
alırsanız ve doz o kadar yüksek olur. Böbrek taşı ilacı aldığınızda ortaya
çıkan yan etkileri sağlık uzmanınıza bildirin.
Tablo 1. Böbrek taşı ilaçları
Böbrek taşı türü Doktorunuz
tarafından reçete edilen olası ilaçlar
Kalsiyum Taşları
idrarda sitrat ve pH seviyelerini yükseltmek için kullanılan
potasyum sitrat
Genellikle su hapları olarak adlandırılan diüretikler,
vücudunuzdaki sudan kurtulmanıza yardımcı olur
Ürik Asit Taşları
vücuttaki yüksek ürik asit seviyelerini tedavi etmek için
kullanılan allopurinol
potasyum sitrat
Strüvit Taşları
bakterilerle savaşan ilaçlar olan antibiyotikler
Güçlü bir antibiyotik olan asetohidroksamik asit,
enfeksiyonu önlemek için başka bir uzun süreli antibiyotik ilacıyla birlikte
kullanılır
Sistin Taşları
bir antioksidan olan merkaptopropionil glisinkalp
problemleri için kullanılır
potasyum sitrat
Böbrek pelvis taşı belirtileri
Böbrekteki taşlar genellikle herhangi bir belirtiye neden
olmaz ve teşhis edilemeyebilir. Bir taş böbreği terk ettiğinde mesaneye
gidebilir ve üreterde sıkışabilir. Taş idrar akışını engellediğinde böbreğin
şişmesine (hidronefroz) neden olabilir, Bu genellikle çok ağrılıdır.
Böbrek taşlarının belirtileri şunlardır:
Sırt, yan, alt karın veya kasıkta keskin kramp ağrıları.
Ağrı genellikle alt karın veya kasıklara doğru hareket eder. Bazı kadınlar
ağrının doğum sancılarından daha kötü olduğunu söylüyor. Ağrı hızla
başlayabilir ve dalgalar halinde gelebilir. Vücut taştan kurtulmaya çalışırken
gelip gidebilir.
İdrarınızdaki pembe, kırmızı veya kahverengi kan, hematüri
olarak da adlandırılır (kan nedeniyle koyu veya kırmızı olan idrar)
İdrar yapmak için yoğun bir ihtiyaç hissi
Mide bulantısı ve kusma
Erkekler penislerinin ucunda ağrı hissedebilir
Tuvalete daha sık gitmek veya gittiğinizde yanma hissi
İdrar yaparken ağrı
İdrar yapamama veya sadece az miktarda idrara çıkma
Bulutlu veya kötü kokulu idrar
Bu belirtilerden herhangi birine sahipseniz hemen bir sağlık
uzmanına görünün. Bu belirtiler, böbrek taşı veya daha ciddi bir durumunuz
olduğu anlamına gelebilir.
Ağrınız kısa veya uzun sürebilir veya dalgalar halinde gelip
gidebilir. Ağrı ile birlikte, olabilir
mide bulantısı
kusma
Diğer semptomlar şunları içerir:
ateş
titreme
Renal pelvis taşı komplikasyonları
Sorunlar ortaya çıkmadan önce bir sağlık uzmanından tedavi
alırsanız, böbrek taşı komplikasyonları nadirdir.
Böbrek taşları tedavi edilmezse böbrek taşlarına neden
olabilirler.
hematüri veya idrarda kan
şiddetli acı
Böbrek enfeksiyonları dahil olmak üzere İYE'ler
böbrek fonksiyon kaybı
Renal pelvis taşı teşhisi
Sağlık uzmanları, böbrek taşlarını teşhis etmek için tıbbi
geçmişinizi, fizik muayenenizi ve laboratuvar ve görüntüleme testlerinizi
kullanır.
Bir sağlık uzmanı, böbrek taşı geliştirme olasılığınızı
artıran bir sağlık durumu geçmişiniz olup olmadığını soracaktır. Sağlık uzmanı
ayrıca ailenizde böbrek taşı öyküsü olup olmadığını ve tipik olarak ne
yediğiniz hakkında sorular sorabilir. Fizik muayene sırasında, sağlık uzmanı
genellikle vücudunuzu inceler. Sağlık uzmanı size belirtilerinizi soracaktır.
Sağlık uzmanları, böbrek taşlarını teşhis etmek için
laboratuvar veya görüntüleme testleri kullanabilir.
Laboratuvar testleri
İdrar testleri, idrarınızın böbrek taşı oluşturan yüksek
düzeyde mineral içerip içermediğini gösterebilir. İdrar ve kan testleri ayrıca
bir sağlık uzmanının ne tür böbrek taşlarınız olduğunu öğrenmesine yardımcı
olabilir.
İdrar tahlili. İdrar tahlili, idrar örneğinizi test eden bir
sağlık uzmanı içerir. Bir doktor ofisinde veya laboratuarda bir idrar örneği
alacaksınız ve bir sağlık uzmanı numuneyi test edecek. İdrar tahlili,
idrarınızın içinde kan ve böbrek taşı oluşturabilecek mineraller olup
olmadığını gösterebilir. İdrardaki beyaz kan hücreleri ve bakteriler, idrar
yolu enfeksiyonunuz olabileceği anlamına gelir.
Kan testleri. Bir sağlık uzmanı sizden bir kan örneği
alabilir ve numuneyi test için bir laboratuara gönderebilir. Kan testi,
kanınızda böbrek taşlarına yol açabilecek yüksek düzeyde belirli minerallerin
olup olmadığını gösterebilir.
Görüntüleme testleri
Sağlık uzmanları böbrek taşlarını bulmak için görüntüleme
testlerini kullanır. Testler ayrıca idrar yolunda tıkanıklık veya doğum kusuru
gibi böbrek taşı oluşumuna neden olan sorunları da gösterebilir. Bu görüntüleme
testleri için anesteziye ihtiyacınız yoktur.
Karın röntgeni. Karın röntgeni, düşük seviyelerde radyasyon
kullanan ve filme veya bilgisayara kaydedilen karın resmidir. Bir röntgen
teknisyeni bir hastanede veya ayakta tedavi merkezinde karın röntgeni çeker ve
bir radyolog görüntüleri okur. Karın röntgeni sırasında bir masaya yatarsınız
veya ayağa kalkarsınız. Röntgen teknisyeni, röntgen cihazını karnınızın üzerine
veya önüne yerleştirecek ve resmin bulanık olmaması için nefesinizi tutmanızı
isteyecektir. Röntgen teknisyeni daha sonra ek resimler için konumunuzu değiştirmenizi
isteyebilir. Karın röntgeni böbrek taşlarının idrar yolundaki yerini
gösterebilir. Karın röntgeninde tüm taşlar görülmez.
Bilgisayarlı tomografi (BT) taramaları. BT taramaları, idrar
yolunuzun görüntülerini oluşturmak için röntgen ve bilgisayar teknolojisinin
bir kombinasyonunu kullanır. İdrar yolunuzu görüntülemek için en yaygın olarak
kontrast madde içermeyen bir BT taraması kullanılsa da, bir sağlık uzmanı size
bir kontrast madde enjeksiyonu verebilir. Kontrast ortamı, görüntüleme testleri
sırasında vücudunuzdaki yapıların daha kolay görülmesini sağlayan bir boya veya
başka bir maddedir. X-ışınlarını alan tünel şeklindeki bir cihaza kayan bir
masanın üzerine uzanacaksınız. BT taramaları, taş idrar yolunu tıkadıysa böbrek
taşının boyutunu ve yerini ve böbrek taşının oluşmasına neden olabilecek
koşulları gösterebilir.
Böbrek pelvis taşı tedavisi
Sağlık uzmanları genellikle böbrek taşlarını boyutlarına,
yerlerine ve ne tür olduklarına göre tedavi ederler.
Küçük böbrek taşları tedavi olmaksızın idrar yolunuzdan
geçebilir. Böbrek taşı düşürebiliyorsanız, bir sağlık uzmanı sizden böbrek
taşını özel bir kapta yakalamanızı isteyebilir. Bir sağlık uzmanı, ne tür
olduğunu öğrenmek için böbrek taşını bir laboratuara gönderecektir. Bir sağlık
uzmanı, böbrek taşını hareket ettirmeye yardımcı olabilirseniz, bol miktarda
sıvı içmenizi tavsiye edebilir. Sağlık uzmanı ayrıca ağrı kesici ilaç reçete
edebilir.
İdrar yolunuzu tıkayan veya büyük ağrıya neden olan daha
büyük böbrek taşları veya böbrek taşları acil tedavi gerektirebilir. Kusuyor ve
susuz kalıyorsanız, hastaneye gitmeniz ve IV yoluyla sıvı almanız gerekebilir.
Kanda çok fazla kalsiyuma neden olan bir durum olan
hiperparatiroidizmi olan kişilerde bazen kalsiyum taşları gelişir.
Hiperparatiroidizm tedavisi, anormal paratiroid bezini çıkarmak için ameliyatı
içerebilir. Paratiroid bezinin çıkarılması hiperparatiroidizmi tedavi eder ve
böbrek taşlarını önleyebilir. Ameliyat bazen enfeksiyon da dahil olmak üzere
komplikasyonlara neden olur.
Böbrek taşı çıkarma
Bir ürolog, aşağıdaki tedavilerle böbrek taşını çıkarabilir
veya küçük parçalara ayırabilir:
Şok dalgası litotripsi. Doktor, böbrek taşını küçük parçalara
ayırmak için şok dalgası litotripsi kullanabilir. Böbrek taşının daha küçük
parçaları daha sonra idrar yolunuzdan geçer. Bu ayakta tedavi prosedürü
sırasında bir doktor size anestezi verebilir.
Sistoskopi ve üreteroskopi. Sistoskopi sırasında doktor,
üretra veya mesanenizde bir taş bulmak için üretranın ve mesanenin içine bakmak
için bir sistoskop kullanır. Üreteroskopi sırasında doktor, üreter ve böbrek
zarının ayrıntılı görüntülerini görmek için sistoskoptan daha uzun ve daha ince
olan bir üreteroskop kullanır. Doktor, idrar yolunun geri kalanını görmek için
sistoskop veya üreteroskopu üretradan sokar. Taş bulunduğunda, doktor onu
çıkarabilir veya daha küçük parçalara ayırabilir. Doktor bu işlemleri hastanede
anestezi ile gerçekleştirir. Genellikle aynı gün eve gidebilirsiniz.
Perkütan nefrolitotomi. Doktor, böbrek taşını bulmak ve
çıkarmak için nefroskop adı verilen ince bir görüntüleme aracı kullanır.
Doktor, aleti sırtınızda yapılan küçük bir kesikten doğrudan böbreğinize sokar.
Daha büyük böbrek taşları için doktor, böbrek taşlarını daha küçük parçalara
ayırmak için bir lazer de kullanabilir. Doktor anestezi ile bir hastanede
perkütan nefrolitotomi gerçekleştirir. İşlemden sonra birkaç gün hastanede
kalmanız gerekebilir.
Bu işlemlerden sonra bazen ürolog, idrar akışına veya bir
taşın geçmesine yardımcı olmak için idrar yolunuza üreter stent adı verilen
ince esnek bir tüp bırakabilir. Böbrek taşı çıkarıldıktan sonra doktorunuz
böbrek taşını veya parçalarını ne tür olduğunu öğrenmek için bir laboratuvara
gönderir.
Sağlık uzmanı ayrıca böbrek taşı düştükten veya
çıkarıldıktan sonra 24 saat boyunca idrarınızı almanızı isteyebilir. Sağlık
uzmanı daha sonra idrarınızdaki mineral seviyeleri ile birlikte bir günde ne
kadar idrar ürettiğinizi ölçebilir. Her gün yeterince idrar yapmıyorsanız veya
yüksek mineral seviyeleri ile ilgili bir sorununuz varsa, taş oluşturma
olasılığınız daha yüksektir.
Böbrek pelvis taşı diyeti
Yeterince sıvı, özellikle su içmek, böbrek taşlarını önlemek
için yapabileceğiniz en önemli şeydir. Böbrek yetmezliğiniz olmadıkça, birçok
sağlık uzmanı günde altı ila sekiz, 8 ons bardak içmenizi tavsiye ediyor. Ne
kadar sıvı içmeniz gerektiği konusunda bir sağlık uzmanıyla konuşun.
Çalışmalar, Hipertansiyonu Durdurmak için Diyet Yaklaşımları
(DASH) diyetinin böbrek taşı riskini azaltabileceğini göstermiştir.
Araştırmalar, fazla kilolu olmanın böbrek taşı riskini
artırdığını göstermiştir. Bir diyetisyen, kilo vermenize yardımcı olacak yemek
planlamanıza yardımcı olabilir.
Sahip olduğum böbrek taşı türü, yapmam gereken yiyecek
seçimlerini etkiler mi?
Evet. Halihazırda böbrek taşınız varsa, sağlık uzmanınıza
hangi tür böbrek taşınız olduğunu sorun. Sahip olduğunuz böbrek taşı türüne
bağlı olarak, yediğiniz gıdada ne kadar sodyum, hayvansal protein, kalsiyum
veya oksalat bulunduğunu değiştirerek böbrek taşlarını önleyebilirsiniz.
Bu tür böbrek taşları için yediğiniz ve içtiğiniz şeyleri
değiştirmeniz gerekebilir:
Kalsiyum Oksalat Taşları
Kalsiyum Fosfat Taşları
Ürik Asit Taşları
Sistin Taşları
Böbrek taşı önleme konusunda uzmanlaşmış bir diyetisyen,
böbrek taşlarını önlemek için yemek planlamanıza yardımcı olabilir. Size
yardımcı olabilecek bir diyetisyen bulun.
Kalsiyum Oksalat Taşları
Oksalatı azaltın
Kalsiyum oksalat taşlarınız varsa, idrarınızdaki oksalat
miktarını azaltmaya yardımcı olması için bu gıdalardan kaçınmak
isteyebilirsiniz:
fındık ve fındık ürünleri
fıstıklar - baklagiller, fındık değil ve oksalatta yüksek
Ravent
ıspanak
Buğday Kepeği
Oksalatın diğer besin kaynakları ve yediğinizde ne kadar
oksalat olması gerektiği hakkında bir sağlık uzmanıyla konuşun.
Sodyum azaltın
Daha fazla sodyum yediğinizde böbrek taşı geliştirme
şansınız artar. Sodyum tuzun bir parçasıdır. Sodyum birçok konserve,
paketlenmiş ve fast food'da bulunur. Aynı zamanda birçok çeşnide, baharatta ve
ette bulunur.
Yediklerinizde ne kadar sodyum olması gerektiği konusunda
bir sağlık uzmanıyla konuşun.
Hayvansal proteini sınırlayın
Hayvansal protein yemek, böbrek taşı geliştirme şansınızı
artırabilir.
Bir sağlık uzmanı, aşağıdakiler de dahil olmak üzere
hayvansal protein yemeyi sınırlamanızı söyleyebilir:
sığır eti, tavuk ve domuz eti, özellikle organ etleri
yumurtalar
balık ve kabuklu deniz ürünleri
süt, peynir ve diğer süt ürünleri
Her gün yediğiniz hayvansal protein miktarını sınırlamanız
gerekse de, yine de yeterince protein aldığınızdan emin olmanız gerekir. Tipik
olarak yiyeceğiniz et ve hayvansal proteinin bir kısmını, protein açısından
yüksek ve oksalat açısından düşük bitki bazlı gıdalar olan fasulye, kuru
bezelye ve mercimek ile değiştirmeyi düşünün.
Ne kadar toplam protein yemeniz ve ne kadarının hayvan veya
bitki bazlı gıdalardan gelmesi gerektiği konusunda bir sağlık uzmanıyla
konuşun.
Gıdalardan yeterince kalsiyum alın
Kalsiyum, kalsiyum taşlarının nedeni gibi görünse de, öyle
değil. Doğru miktarlarda kalsiyum, sindirim sisteminde taşlara neden olabilecek
diğer maddeleri bloke edebilir. Daha fazla kalsiyum oksalat taşı oluşmasını
önlemek ve güçlü kemikleri desteklemek için ne kadar kalsiyum yemeniz gerektiği
konusunda bir sağlık uzmanıyla konuşun. Kalsiyumu düşük oksalatlı, kalsiyum
takviyeli meyve suları, tahıllar, ekmekler, bazı sebze türleri ve bazı fasulye
türleri gibi bitki bazlı gıdalardan almak en iyisi olabilir. Hangi gıdaların
sizin için en iyi kalsiyum kaynakları olduğunu bir diyetisyene veya başka bir
sağlık uzmanına sorun.
Kalsiyum Fosfat Taşları
Sodyum azaltın
Daha fazla sodyum yediğinizde böbrek taşı geliştirme
şansınız artar. Sodyum tuzun bir parçasıdır. Sodyum birçok konserve,
paketlenmiş ve fast food'da bulunur. Aynı zamanda birçok çeşnide, baharatta ve
ette bulunur.
Yediklerinizde ne kadar sodyum olması gerektiği konusunda
bir sağlık uzmanıyla konuşun.
Hayvansal proteini sınırlayın
Hayvansal protein yemek, böbrek taşı geliştirme şansınızı
artırabilir.
Bir sağlık uzmanı, aşağıdakiler dahil olmak üzere hayvansal
protein yemeyi sınırlamanızı söyleyebilir:
sığır eti, tavuk ve domuz eti, özellikle organ etleri
yumurtalar
balık ve kabuklu deniz ürünleri
süt, peynir ve diğer süt ürünleri
Her gün sahip olduğunuz hayvansal protein miktarını
sınırlamanız gerekse de, yine de yeterli protein aldığınızdan emin olmanız
gerekir. Tipik olarak yiyeceğiniz et ve hayvansal proteinin bir kısmını,
protein açısından zengin olan bu bitki bazlı gıdalardan bazılarıyla
değiştirmeyi düşünün:
fasulye, kuru bezelye, mercimek ve yer fıstığı gibi
baklagiller
soya sütü, soya fıstığı yağı ve tofu gibi soya gıdaları
badem ve badem yağı, kaju ve kaju yağı, ceviz ve antep
fıstığı gibi fındık ve kuruyemiş ürünleri
ay çekirdeği
Ne kadar toplam protein yemeniz ve ne kadarının hayvan veya
bitki bazlı gıdalardan gelmesi gerektiği konusunda bir sağlık uzmanıyla
konuşun.
Gıdalardan yeterince kalsiyum alın
Kalsiyum, kalsiyum taşlarının nedeni gibi görünse de, öyle
değil. Doğru miktarlarda kalsiyum, sindirim sisteminde taşlara yol açabilecek
diğer maddeleri bloke edebilir. Daha fazla kalsiyum fosfat taşı oluşmasını
önlemek ve güçlü kemikleri desteklemek için ne kadar kalsiyum yemeniz gerektiği
konusunda bir sağlık uzmanıyla konuşun. Kalsiyum takviyeli meyve suları,
tahıllar, ekmekler, bazı sebze türleri ve bazı fasulye türleri gibi bitki bazlı
gıdalardan kalsiyum almak en iyisi olabilir. Hangi gıdaların sizin için en iyi
kalsiyum kaynakları olduğunu bir diyetisyene veya başka bir sağlık uzmanına
sorun.
Ürik Asit Taşları
Hayvansal proteini sınırlayın
Hayvansal protein yemek, böbrek taşı geliştirme şansınızı
artırabilir.
Bir sağlık uzmanı, aşağıdakiler dahil olmak üzere hayvansal
protein yemeyi sınırlamanızı söyleyebilir:
sığır eti, tavuk ve domuz eti, özellikle organ etleri
yumurtalar
balık ve kabuklu deniz ürünleri
süt, peynir ve diğer süt ürünleri
Her gün sahip olduğunuz hayvansal protein miktarını
sınırlamanız gerekse de, yine de yeterli protein aldığınızdan emin olmanız
gerekir. Tipik olarak yiyeceğiniz et ve hayvansal proteinin bir kısmını,
protein açısından zengin olan bu bitki bazlı gıdalardan bazılarıyla
değiştirmeyi düşünün:
fasulye, kuru bezelye, mercimek ve yer fıstığı gibi baklagiller
soya sütü, soya fıstığı yağı ve tofu gibi soya gıdaları
badem ve badem yağı, kaju ve kaju yağı, ceviz ve antep
fıstığı gibi fındık ve kuruyemiş ürünleri
ay çekirdeği
Ne kadar toplam protein yemeniz ve ne kadarının hayvan veya
bitki bazlı gıdalardan gelmesi gerektiği konusunda bir sağlık uzmanıyla
konuşun.
Fazla kilonuz varsa kilo vermek, özellikle ürik asit taşları
olan kişiler için önemlidir.
Sistin Taşları
Yeterince sıvı, özellikle su içmek, sistin taşlarını önlemek
için yapabileceğiniz en önemli yaşam tarzı değişikliğidir. Ne kadar sıvı
içmeniz gerektiği konusunda bir sağlık uzmanıyla konuşun.
빴지노사이트
YanıtlaSil빴지노사이트더 출장마사지 룼요 럴빴지노사이트더 한로 한겜 worrione 빴지노사이트더 1xbet login 룼요 샌즈 카지노 가입 쿠폰 룼요 럴빴지노사이트더 한로 예스 벳 한겜 빴지노사이트�