Romatoid nodüller, bazı romatoid artrit hastalarının
derisinin altında oluşan sert, fark edilir topaklardır. Romatoid nodüller
genellikle artritik eklemlerin tabanında veya yakınında oluşur. Romatoid
artritli hastaların %20 ila %40'ında romatoid nodüller bulunabilir; bunlar
dirseklerde, iyileşmelerde ve ayak parmaklarında ekstansör yüzeylerde meydana
gelir ve şiddeti hastadan hastaya değişebilir 1) .
Romatoid nodüllerin kesin nedeni bilinmemektedir. Romatoid
nodüller inflamatuar hücreler, fibrin ve nekrotik proteinli artıklardan oluşur
2) . Romatoid nodüllü hastaların çoğu, romatoid faktör ve antisiklik sitrüline
peptit antikorları (anti-CCP antikorları) için seropozitiftir 3) . Romatoid
nodülü olan hastalar, romatoid nodülü olmayan hastalara göre tipik olarak daha
şiddetli seyreder ve romatoid artritin daha hızlı ilerlemesine sahiptir 4) .
Romatoid nodüller 2 mm ila 5 cm arasında değişir ve serttir, genellikle hassas
değildir ve alttaki periosteumda sabitlenebilseler de hareketlidir 5). Bazen,
romatoid nodüller ağrılı veya hareket açıklığını sınırlayacak veya yakındaki
sinirleri sıkıştıracak kadar büyük olabilir ve bu da tedaviyi gerektirir.
Romatoid nodüller genellikle tehlikeli veya zayıflatıcı
olmasa da, küçültülmesi veya çıkarılması gerekli olduğunda tedavi seçenekleri
mevcuttur.
Tipik olarak, romatoid nodüller aşağıdaki konumlarda
görülür:
Parmaklar ve eklemler
dirsekler
önkollar
dizler
topuk arkası
Daha seyrek olarak, gözlerde, akciğerlerde ve ses tellerinde
nodüller oluşabilir, ancak bunlar ciddi vakaları temsil eder. Pulmoner romatoid
nodüller, romatoid artritli hastaların %1'inden azında görülür 6) . Akciğer
romatoid nodülleri plevral boşluğa rüptüre olup pnömotoraks, ampiyem ve
bronkoplevral fistüle neden olabilir 7) .
Ayrıca, romatoid nodüller boyut ve şekil olarak değişebilir.
Çoğu nodül dairesel bir şekle sahiptir, ancak bazılarının şekli de doğrusal
olabilir. Ayrıca, küçük ve bezelye büyüklüğünden ceviz kadar büyük olabilir.
Romatoid nodüller bir dizi küçük nodül oluşturduğunda, bunlara mikro nodüller
denir. Bu şiddetli, daha az görülen mikro nodül vakası genellikle artritik
parmak eklemleri çevresinde oluşur.
Nodüller sert, hatta dokunulduğunda hamur gibi olsalar ve
herhangi bir hassasiyet hissine neden olmasalar da, bazen ağrılı olabilirler.
Ağrı tipik olarak alevlenmeler aktif olduğunda ve eklemler nodülleri ve
etrafındaki alanı etkileyecek şekilde iltihaplandığında ortaya çıkar.
Romatoid nodüller hareket edebilir, ancak bazıları cildin
altındaki tendonlar veya doku ile bağlantı kurar ve sabitlenir.
Çoğunlukla, romatoid nodüller çoğu hasta için şiddetli
ağrıya neden olmaz ve genellikle bir sağlık sorunu değildir. Bununla birlikte,
nadir durumlarda, nodülün üstündeki deri enfekte olabilir veya ülserleşebilir
ve bu sadece nodül üzerine aşırı miktarda basınç uygulandığında meydana gelir.
Nodüller hassas bölgelerde gelişirse, enfeksiyonla sonuçlanan artan basınç
oluşma olasılığı daha yüksek olacaktır.
Romatoid nodüllerin vücudun eklemler dışındaki bölgelerinde
de oluştuğu bilinmektedir. Şiddetli semptomlara yol açan nodüllerin geliştiği
yerlerden biri gözlerdir. Romatoid artritteki otoimmün süreç, iltihaplanma, göz
kuruluğu ve ağrıya neden olur.
Nadir de olsa ses tellerinde, akciğerlerde, kalpte ve diğer
iç organlarda romatoid nodüller oluşabilmektedir. Bu çoklu organ tutulumu
nedeniyle tanı zor olabilir. Semptomlar her zaman belirgin değildir ve bazen
diğer hastalıkları taklit eder.
Şekil 1. Romatoid artrit nodülleri parmaklar
Romatoid artrit parmakları nodüller
Dipnot:Proksimal ve distal interfalangeal eklemleri ve
metakarpofalangeal eklemleri içeren çoklu romatoid nodülleri gösteren el sırtı.
Bu nodüller guttan farklı olmayan bir görünüm alırlar. 57 yaşında erkek hasta
romatoloji polikliniğine inceleme için başvurdu. 30 yıllık romatoid artrit
öyküsü vardı ve romatoid faktör ve antisitrüline protein antikorları (anti-CCP
antikorları) için pozitif olduğu biliniyordu. Son 30 yılda, uzun süreli
metotreksat, leflunomid ve sülfasalazin dahil olmak üzere çeşitli
immünosupresyon rejimleri ile tedavi edilmişti. Hastalığı son 2 yıldır stabildi
ve son zamanlarda nodüllerde veya akut sinovit ataklarında artış olmadı.
Ellerinin guta çok benzeyen atipik görünümü nedeniyle son 15 yılda birkaç kez
romatoid artrit teşhisi sorgulandı. İki durumda, gut ve çok merkezli
retikülohistiyositoz gibi diğer tanıları dışlamak için histoloji için romatoid
nodüllerin eksizyonu gönderildi. Her iki numunede de polarize ışığa maruz
bırakıldığında çift kırılımlı ürat kristallerine dair bir kanıt yoktu.
Retikülohistiyositoz ayrıca histiyositlerin proliferasyonunu gösterirken,
bunlar tipik olarak nodüler ve dağınıktır. Pallisading histiyositlerin
karakteristik paterni, romatoid nodüllerle uyumluydu. polarize ışığa maruz
kaldığında çift kırılımlı ürat kristallerine dair hiçbir kanıt yoktu.
Retikülohistiyositoz ayrıca histiyositlerin proliferasyonunu gösterirken,
bunlar tipik olarak nodüler ve dağınıktır. Pallisading histiyositlerin
karakteristik paterni, romatoid nodüllerle uyumluydu. polarize ışığa maruz
kaldığında çift kırılımlı ürat kristallerine dair hiçbir kanıt yoktu.
Retikülohistiyositoz ayrıca histiyositlerin proliferasyonunu gösterirken,
bunlar tipik olarak nodüler ve dağınıktır. Pallisading histiyositlerin
karakteristik paterni, romatoid nodüllerle uyumluydu.
[Kaynak 8) ]
Şekil 2. Romatoid nodüllü dirsek
Romatoid nodüller dirsek
Şekil 3. Romatoid nodüller akciğer
Romatoid nodüller akciğer
Dipnot: Pnömotoraks öncesi göğüs bilgisayarlı tomografisi
kavitasyonlu subplevral romatoid nodülü gösteriyor (ok). 75 yaşında erkek hasta
romatoid artrit, akut koroner sendrom ve diyabet öyküsü olan sol göğüs ağrısı
ve nefes darlığı nedeniyle hastanemize başvurdu. Göğüs röntgeni ve bilgisayarlı
göğüs tomografisi (BT) taraması, sol pnömotoraks ve kavitasyonlu birkaç küçük
subplevral nodül gösterdi. Göğüs tüpü ile tekrarlanan plöredez pnömotoraksı
iyileştiremedi, bu nedenle torakoskopik cerrahi yapmaya karar verdik. Göğüs
BT'sinde subplevral nodülün görüldüğü sol üst lobda hava kaçağı saptandı.
Lezyonun rezeksiyonu başarıyla hava kaçağının çözülmesiyle sonuçlandı.
Subplevral nodülün son patolojik tanısı pulmoner romatoid nodüldü.
[Kaynak 9) ]
Romatoid nodülleri kim geliştirir?
En yaygın olarak, bir süredir romatoid artrit ile yaşayan
hastalarda romatoid nodüller gelişir. Genellikle diğer romatoid artrit
semptomlarından önce gelmezler.
Araştırmalar, romatoid nodüllerin, bir avuç otoimmün
hastalıkta görülen bir antikor olan yüksek düzeyde protein romatoid faktörüne
sahip hastalarda yaygın olarak bulunduğunu göstermektedir. Bu, hastaların
metotreksat gibi immünomodülatör sınıfındaki ilaçlarla tedavi gerektirebileceği
anlamına gelebilir.
Benzer şekilde, araştırmalar sigara içen romatoid artrit
hastalarında nodül geliştirme olasılığının arttığını göstermiştir, ancak sigara
ile romatoid nodüllerin oluşumu arasında doğrudan bir bağlantı hala
belirsizdir.
Romatoid nodüllere ne sebep olur?
Şu anda araştırmalar, romatoid nodüllerin belirli bir
nedenini ve neden bazı hastalarda tam olarak geliştiğini ve diğerlerinde
gelişmediğini açıkça göstermiyor. Genellikle ekstansör eklemlerde oluştukları
göz önüne alındığında, romatoid nodüller, zaman içinde etkilenen eklemlere tekrarlanan
baskının sonucu olabilir. Hatta bazı hastalar zamanla boyutta bir azalma veya
kaybolma olduğunu bildirmektedir.
Yatalak olan hastalar bazen dirsek, bacak, kalça ve sakrum
sırtlarında romatoid nodüller oluştururlar. Arka kafa derisinde bu nodüllerin
bile bildirilmiş vakaları vardır. Bunların hepsi yatalak hastaların baskı
noktaları ve muhtemelen romatoid nodüllerin oluşumunun katalizörü.
Hızlandırılmış nodüloz, hastaların tipik olarak parmaklarda
ve ellerin arkasında merkezi bir yerde birden fazla nodül oluşumunu
deneyimlediği romatoid nodüllerle ortaya çıkan spesifik bir durumdur.
Bu, şurada burada hastalarda oluşan birkaç romatoid nodülün
sporadik görünümüyle karşılaştırılır. Pek çok vakada doktorlar, metotreksat
tedavisi gören hastalarda hızlanmış romatoid nodülozun meydana geldiğini
bulmuşlardır 10) .
Romatoid nodül tedavisi
Romatoid nodüller için özel tedavi genellikle tavsiye
edilmez. Bunun nedeni, çoğu nodülün zayıflatıcı olmanın aksine sadece çirkin
olması ve bu nedenle agresif bir şekilde tedavi edilmemesidir. Bununla
birlikte, nodüller cildin enfekte olmasına veya ülserleşmesine neden olursa,
tedavi gerekli olacaktır.
Topuklarda veya ayakların altında oluşan romatoid nodüller,
hareket kabiliyetini sınırlayan hastayı zayıflatabilir. Bu durumlarda, tedavi
sadece tavsiye edilmekle kalmaz, muhtemelen gerekli olur.
Tedaviler arasında belirli hastalık modifiye edici
antiromatizmal ilaçların (DMARD'lar) romatoid nodüllerin görünümünü azalttığı
bilinmektedir. Glukokortikoid enjeksiyonları gibi diğer tedaviler de romatoid
nodüllerin boyutunu azaltmaya yardımcı olabilir 11) ve bazen inatçı vakalar
için cerrahi eksizyon 12 .
Bazı hastalar, tedaviden veya romatoid nodülleri
çıkarıldıktan sonra bile tekrar büyüdüklerini bildirmektedir. Ne yazık ki,
romatoid artritin doğası ve semptomları, tedaviden sonra nodüllerin
tekrarlayabileceği anlamına gelir.
Bunu akılda tutarak, semptomlarınız ve romatoid nodüllerin
boyutunu küçültmeye ve hatta onları çıkarmaya yardımcı olabilecek mevcut tedavi
seçenekleri hakkında doktorunuzla görüşmeniz önemlidir.
Hiç yorum yok: