Konjac glukomannan olarak da adlandırılan Glucomannan, suda
çözünür bir polisakkarit veya genellikle Amorphophallus konjac kökünden ayrılan
oldukça viskoz bir liftir 1) . Glucomannan (Konjac glucomannan), gıda ve
geleneksel Çin tıbbında uzun bir geçmişi olan bir diyet lifidir 2)
. Glucomannan, gıda katkı maddeleri olarak kullanıldığında E
425 ii olarak da bilinir 3)
. Glucomannan, vücut ağırlığını azaltmada yardımcı olarak
pazarlanmaktadır. Aksi takdirde sağlıklı, aşırı kilolu veya obez çocuklarda ve
yetişkinlerde, kısa vadede glukomannan'ın vücut ağırlığını azaltmaya yardımcı
olabileceğine, ancak vücut kitle indeksini (BMI) etkilemediğine dair bazı
kanıtlar vardır. 2010 yılında, Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi Diyetetik
Ürünler, Beslenme ve Alerjiler Paneli 4) glukomannan tüketimi ile normal kan
kolesterol konsantrasyonlarının korunması ve vücut ağırlığının azaltılması
arasında bir neden-sonuç ilişkisi kurulduğu sonucuna varmıştır. Vücut
ağırlığının azaltılmasının iddia edilen etkisini elde etmek için,“En az 3 g
glukomannan, enerji kısıtlı bir diyet bağlamında yemeklerden önce 1-2 bardak su
ile birlikte her biri en az 1 g'lık üç dozda tüketilmelidir. Hedef popülasyon
aşırı kilolu yetişkinlerdir” 5) . Kilo kaybına ve normal kan kolesterol
konsantrasyonlarının korunmasına katkıda bulunmak için glukomannan (konjac
mannan) için sağlık beyanlarının kullanım koşulları ve kısıtlamaları, 432/2012
Sayılı Komisyon Tüzüğü (AB) tarafından yetkilendirilmiştir.
231/2012 Sayılı Avrupa Birliği Komisyonu Yönetmeliğine göre,
hem konjak sakızı (E 425 i) hem de konjak glukomannan (E 425 ii), konjak
unundan elde edilen suda çözünür hidrokolloid olarak tanımlanır. Konjak sakızı
sulu ekstraksiyonla elde edilirken, konjak glukomannan su içeren etanol ile
yıkanarak elde edilir. Avrupa Birliği Komisyonu Yönetmeliğinde konjak unu, çok
yıllık Amorphophallus konjac bitkisinin yumrularından elde edilen
saflaştırılmamış ham ürün olarak tanımlanmaktadır.
Hayvanlarda konjac glukomannanın in vitro bozunması ve in
vivo sindirilebilirliği, bu bileşiğin bozulmadan emilmediğini veya sindirim
enzimleri tarafından hidrolize olmayacağını göstermiştir.
Konjak glukomannan ve konjak unu, akut oral toksisite
çalışmalarının sonuçlarına göre toksik olmayan olarak kabul edilebilir.
Diyet takviyeleri, ABD Gıda ve İlaç İdaresi'nden kapsamlı
pazarlama öncesi onay gerektirmez. Üreticiler güvenliği sağlamaktan sorumludur,
ancak pazarlanmadan önce diyet takviyelerinin güvenliğini ve etkinliğini
kanıtlamaları gerekmez. Diyet takviyeleri birden fazla bileşen içerebilir ve
genellikle etiketli ve gerçek bileşenler veya bunların miktarları arasında
farklılıklar bulunur. Bir üretici, bir ürünün veya bileşenlerinin kalitesini
doğrulamak için bağımsız bir kuruluşla sözleşme yapabilir, ancak bu, bir ürünün
güvenliğini veya etkinliğini belgelemez. Yukarıdaki sorunlar nedeniyle, bir
üründeki klinik test sonuçları diğer ürünler için geçerli olmayabilir.
Şekil 1. Glucomannan kimyasal yapısı
Glucomannan kimyasal yapısı
Glukomannan ana zinciri, yan zincirin C-6 pozisyonunda bir
α-1,4-piranosid bağı ve az miktarda asetil grupları ile d-mannoz ve d-glukoz
tarafından polimerize edilir. Bunlar sadece ince bağırsağın sonunda ve insan
vücudunun kolonunda α-mannaz tarafından hidrolize edilebilir 6 ) . Glucomannan,
en belirgin özelliklerinden biri olan iyi film oluşturma kabiliyeti,
biyouyumluluk, biyobozunurluk ve jelleşme performansına sahiptir 7) .
Glukomannan jel hazırlama yöntemleri esas olarak alkalin işleme 8) borat çapraz
bağlama 9) , polimer bileşik oluşturma 10) , yüksek voltajlı elektrik alanı
hazırlama 11) ve modifikasyondan sonra metal iyon çapraz bağlama 12) içerir..
Jel mikro yapısı, jelin performansını büyük ölçüde belirler, ancak farklı
yöntemlerle hazırlanan glukomannan jelleri, mikro yapı 13 açısından önemli
ölçüde farklıdır . İyi biyouyumluluk ve biyobozunurluk 14) , glukomannan jeller
gıdada 15) , farmasötik taşıyıcılarda 16) , doku iskelelerinde 17) , emici
malzemelerde 18) ve diğer alanlarda yaygın olarak kullanılmaktadır .
Gıda katkı maddeleri olarak Glucomannan
Konjak sakızı (E 425 i) ve konjak glukomannan (E 425 ii),
gıda katkı maddeleri hakkında 1333/2008 (AB) sayılı Yönetmeliğin Ek II ve Ek
III'ü uyarınca Avrupa Birliği'nde gıda katkı maddeleri olarak
yetkilendirilmiştir ve belirli saflık kriterleri belirlenmiştir. 231/2012
Sayılı Komisyon Tüzüğünde (AB) tanımlanmıştır 19) . Bu yönetmeliğe göre, konjac
gum (E 425 i) ve konjac glucomannan (E 425 ii) için farklı spesifikasyonlar
bulunmaktadır. Ortak Gıda ve Tarım Örgütü (FAO)/Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Gıda
Katkı Maddeleri Uzman Komitesi (JECFA), konjak unu (INS 425) için bir
spesifikasyona sahiptir. Konjak sakızı (E 425 i) ve konjak glukomannan (E 425
ii), saflık dereceleriyle ayırt edilir.
Avrupa Birliği'nde, konjac gum (E 425 i) ve konjac
glucomannan (E 425 ii), her iki madde için de kabul edilebilir bir günlük alım
(ADI) oluşturamayan Gıda Bilimsel Komitesi tarafından 1996 yılında
değerlendirilmiştir 20 . Konjak sakızı için (E 425 i), Gıda Bilimsel Komitesi
21)
Bu materyalle yeterli subkronik ve uzun süreli beslenme
çalışmaları eksiktir ve gözlemlenmeyen bir yan etki düzeyi (NOAEL) elde
edilemez. Ek olarak, ana bileşen olan glukomannanın insan bağırsağında ne
ölçüde sindirildiği açıklığa kavuşturulmamıştır'. Gıda Bilimsel Komitesi,
konjac glukomannan (425 ii) için "sıçan ve av köpekleriyle yapılan 90
günlük beslenme çalışmalarında yeterince test edildiğini" belirtti. Bu
çalışmalar ilgili herhangi bir toksik etki ortaya koymamıştır ve diyette günlük
1.25 g/kg vücut ağırlığına tekabül eden %2.5 glukomannan gibi gözlemlenmeyen
bir etki düzeyi elde edilebilir. Ancak uzun süreli bir toksisite/kanserojenite
çalışması eksiktir ve bakterilerde sadece gen mutasyon testleri negatif sonuçla
yapılmıştır 22). Ayrıca, glukomannanın insan bağırsağında ne ölçüde
sindirildiği de açıklığa kavuşturulmamıştır'. Öte yandan, Gıda Bilimsel
Komitesi şu sonuca varmıştır: 'mevcut veriler (konjac glukomannan (E 425 ii)
ile genotoksisite çalışmaları dahil) ve insan deneyimi endişeye neden
olmamıştır. Konjac malzemeleri geleneksel gıda olarak uzun bir geçmişe
sahiptir. Asya ülkelerinde ishal, karın ağrısı ve yüksek dozların alınmasından
sonra vitamin emilimi üzerindeki etkisi dışında, insanlarda oral yoldan alımın
herhangi bir yan etkisi bildirilmemiştir'. E 425 i) ve konjac glukomannan (E
425 ii), tüm kaynaklardan toplam alımın günde 3 g'ı geçmemesi koşuluyla,
gıdalarda amaçlanan seviyelerde %1'e kadar olan katkı maddeleri olarak kabul
edilebilir. Kullanım koşulları belirlenirken bu üst sınır dikkate alınmalıdır.
Gıda Bilim Komitesi, direktifin benzer ürünlerle ilgili bir dipnot içerdiğini
ve bu maddelerin yutulduğunda rehidrate olması amaçlanan susuz gıda
maddelerinin üretiminde kullanılmaması gerektiğine dikkat çekti. Bilimsel Gıda
Komitesi, benzer bir açıklamanın konjac gum (E 425 i) ve konjac glucomannan (E
425 ii) için geçerli olacağını değerlendirdi.
Konjak sakızı ve konjak glukomannan için kısa süreli ve
subkronik toksisite üzerine ilgili çalışmalar mevcut değildir. Bununla
birlikte, beslenme etkilerine ilişkin ek çalışmalar açıklanmaktadır; ilgili
madde kaynaklı herhangi bir yan etki gözlenmedi.
Mevcut verilere dayanarak, Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi
Paneli, konjak ununun genotoksisitesi ile ilgili herhangi bir endişe olmadığını
kaydetti.
Konjak sakızı (E 425 i) ve konjac glukomannan (E 425 ii)
için kronik toksisite ve kanserojenlik üzerine ilgili hiçbir çalışma mevcut
değildi 23) . Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi Paneli, diyette %1 rafine konjak
unu ile 18 ay boyunca uzun süreli bir beslenme denemesinde sıçanlarda ve 10 ay
boyunca diyetle birlikte %10 konjac glukomannan alan farelerde hiçbir yan etki
gözlemlenmediğini kaydetti.
Üreme toksisitesi çalışmaları mevcut değildi 24) . Avrupa
Gıda Güvenliği Otoritesi Paneli, Ortak Gıda ve Tarım Örgütü (FAO)/Dünya Sağlık
Örgütü (WHO) Gıda Katkı Maddeleri Uzman Komitesi (JECFA) 25 tarafından ve Sun
Tan ve ark. . 26) , konjak zamkı (E 425 i) ve konjak glukomannan (E 425 ii)
gelişimsel toksisitesinin değerlendirilmesi için hem sınırlı hem de yeterli
değildi.
Hem insan hem de hayvan verilerinden yola çıkarak, Avrupa
Gıda Güvenliği Otoritesi Paneli, gıda katkı maddeleri olarak kullanılan konjak
sakızı (E 425 i) ve konjak glukomannan (E 425 ii) ile immünotoksisite veya
alerjenite için herhangi bir endişe belirtisi olmadığını değerlendirdi 27) .
İnsan çalışmalarında, iki meta-analizde yer alan birkaç
klinik insan çalışmasında gastrointestinal rahatsızlık (yani müshil etkileri,
gaz, dolu mide, aç hissi ve abdominal distansiyon) bildirilmiştir. İlgili bir
çalışmada, 12 hafta boyunca yaklaşık 90 kg ortalama vücut ağırlığına dayalı
olarak günde 33 mg/kg vücut ağırlığına karşılık gelen günde 3 g konjac
glukomannan (üç kez 1 g'ye bölünmüş)/kişi dozu ilişkilendirilmiştir.
gastrointestinal etkileri olan (ishal veya kabızlık).
Konjac (E 425) çok çeşitli gıdalarda ruhsatlıdır. Avrupa
Gıda Güvenliği Otoritesi'ne (EFSA) çok az sayıda rapor edilmiş kullanım düzeyi
sunulmuştur. Rafine senaryoda 67 gıda kategorisinden sadece üçü dikkate alındı.
Bu nedenle, iki rafine maruziyet tahmini (markaya bağlı tüketici senaryosu ve
markaya bağlı olmayan senaryo) benzer şekilde düşüktür (herhangi bir senaryoda
ve popülasyonda günde 0.1 mg/kg vücut ağırlığının altında).
257/2010 Sayılı Komisyon Tüzüğü kapsamında yeniden
değerlendirilen belirli gıda katkı maddelerinin risk değerlendirmesine ilişkin
kavramsal çerçeveye göre, Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi Gıda Katkı Maddeleri
ve Besin Kaynakları Paneli Gıda 2014'e eklenmiştir 28) ve aşağıdakiler göz
önüne alındığında:
Konjac'ın (E 425) mevcut kullanımı, tüm gıda kategorilerinde
izin verilen maksimum 10 g/kg düzeyi ile sınırlandırılmıştır;
Endikatif bir rafine maruziyet değerlendirmesi
hesaplanmıştır: tüm popülasyon grupları için, genel popülasyon için günde 0.1
mg/kg vücut ağırlığının altındaydı (ortalama ve yüksek seviye);
Konjak zamkı ve konjak glukomannan'ın bozulmadan emilmesi
olası değildi ve bağırsak mikrobiyotası tarafından önemli ölçüde fermente
edildi;
Toksikolojik araştırmalara ilişkin mevcut veri tabanı
sınırlı olarak kabul edildi, ancak Bilimsel Komiteye göre 90 günlük beslenme
çalışmalarında sıçanlarda ve köpeklerde ilgili herhangi bir olumsuz etki
görülmedi ve sıçanlarda gözlemlenmeyen yan etki düzeyi (NOAEL) günde 1.250 mg
konjac glukomannan/kg vücut ağırlığı;
Konjak zamkı ve konjak glukomannan, genotoksisite ile ilgili
olarak hiçbir endişe yaratmaz;
Yetişkinlerde 12 hafta boyunca günde 3.000 mg'lık bir dozdan
sonra (yaklaşık 90 kg ortalama vücut ağırlığına göre 33 mg/kg vücut ağırlığına
karşılık gelir), birkaç kişi ishal veya kabızlık dahil olmak üzere karın
rahatsızlığı yaşadı,
Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi Paneli, sayısal olarak kabul
edilebilir bir günlük alım miktarına (ADI) gerek olmadığı ve konjak sakızının
(E 425 i) rapor edilen kullanımları için rafine maruziyet değerlendirmesinde
genel nüfus için herhangi bir güvenlik endişesi bulunmadığı sonucuna vardı.
konjac glucomannan (E 425 ii) mevcut kullanım koşulları altında gıda katkı
maddesi olarak 10 g/kg 29) .
Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi Paneli, Gıda Bilimi
Komitesi'nin (1997) konjak sakızı (E 425 i) ve konjak glukomannan (E 425 ii)
içeren konjak (E 425)'in katkı maddesi olarak kullanılmasının tüm kaynaklardan
alınan toplam alımın 3 g/gün'ün altında kalması şartıyla, gıdada 10 g/kg'a
kadar olan seviyeler kabul edilebilir 30) .
Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi Paneli, Avrupa Komisyonu'nun
sakızlar gibi polisakkarit koyulaştırıcı maddeler için mikrobiyolojik
spesifikasyonları uyumlu hale getirmeyi ve toplam aerobik mikrobiyal sayım ve
toplam kombine maya ve küf sayımı kriterlerini konjak sakızının AB
spesifikasyonlarına dahil etmeyi düşünmesini tavsiye etti (E 425 i) ve konjac
glukomannan (E 425 ii) 31) .
Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi Paneli, bu katkı maddelerine
maruz kalmanın oldukça düşük olduğunu fark etmesine rağmen, Avrupa Gıda
Güvenliği Otoritesi Paneli, Avrupa Komisyonu'nun Avrupa Birliği konjac
spesifikasyonundaki toksik elementler (kurşun ve arsenik) için mevcut limitleri
revize etmeyi düşünmesini tavsiye etti. sakız (E 425 i) ve konjak glukomannan
(E 425 ii) 32) .
Glukomannan takviyesi
Glucomannan'ın laktasyonla ilgili özel bir kullanımı yoktur.
Çoğunlukla kolesterolü düşürmek, kabızlık ve şeker hastalığını tedavi etmek
için kullanılır ve kilo kaybını teşvik eden ürünlerde bulunur. Emziren
annelerde veya bebeklerde glukomannanın güvenliği ve etkinliği hakkında veri
yoktur. Ancak glukomannan emilmediği için anne sütüne geçemez ve emzirilen
bebeği etkilemesi pek olası değildir.
Glucomannan sağlık yararları
Glukomannan ve kolesterol
2009 yılında, Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi Diyetetik Ürünler,
Beslenme ve Alerjiler Paneli 33) , glukomannan (konjac mannan) ile ilgili
sağlık beyanlarının bilimsel olarak doğrulanması ve normal kan kolesterol
konsantrasyonlarının korunması hakkında bilimsel bir görüş hazırladı. Sağlıklı,
hiperkolesterolemik veya diyabetik yetişkin insan deneklerde günlük 3-15 g/gün
glukomannan dozlarında glukomannanın LDL “kötü” kolesterol ve/veya toplam
kolesterol üzerindeki etkilerini araştıran sekiz randomize kontrollü çalışma
sağlanmıştır 34). Kanıtları değerlendirirken, Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi
Paneli, bu çalışmaların tümünde glukomannan tüketimini takiben toplam veya LDL
"kötü" kolesterol üzerinde istatistiksel olarak anlamlı bir etkinin
gözlenmediğini, toplam ve/veya LDL'de azalma olduğunu dikkate almıştır.
"Kötü" kolesterol konsantrasyonları her zaman toplam/HDL
"iyi" kolesterol oranında önemli düşüşlere yol açmadı, bu
çalışmaların büyük çoğunluğunun küçük örnek boyutları vardı ve glukomannan
tüketimi arasında net bir doz-yanıt ilişkisi kurulmadı. ve iddia edilen etki.
Bununla birlikte, Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi Paneli, çoğu çalışmanın,
yaklaşık 4 gram/gün glukomannan dozlarında serum toplam ve LDL "kötü"
kolesterol konsantrasyonlarının azaltılmasında tutarlı bir etki gösterdiğini
düşünmektedir. etkinin sadece hiperkolesterolemik deneklerde değil, aynı
zamanda sağlıklı bireylerde de gözlendiği ve gıda tüketiminin iddia edilen
etkiyi (biyolojik akla yatkınlık) gösterebileceği mekanizmaların kurulduğu.
Mevcut verilere dayanarak, Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi Paneli şu sonuca
varmıştır:“Glukomannan tüketimi ile kan kolesterol konsantrasyonlarının
düşürülmesi arasında bir sebep sonuç ilişkisi kurulmuştur. Bu iddiayı
desteklemek için, bir gıda bir veya daha fazla porsiyonda en az 4 g/gün
glukomannan sağlamalıdır. Hedef kitle genel nüfustur” 35) . Aşağıdaki ifade
bilimsel kanıtları yansıtmaktadır: “Düzenli glukomannan tüketimi, normal kan
kolesterol konsantrasyonlarının korunmasına yardımcı olur” .
Glucomannan ve kilo kaybı
2010 yılında, Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi Diyetetik
Ürünler, Beslenme ve Alerjiler Paneli 36)glukomannan (konjac mannan) ve vücut
ağırlığının azaltılması (kilo kaybı), tokluk glisemik tepkilerin azaltılması,
normal kan şekeri konsantrasyonlarının korunması, normalin korunması (açlık)
ile ilgili sağlık beyanlarının bilimsel olarak doğrulanması hakkında başka bir
bilimsel görüş hazırladı. kan trigliserit konsantrasyonları, normal kan
kolesterol konsantrasyonlarının korunması, normal bağırsak fonksiyonunun
korunması ve potansiyel olarak patojenik gastrointestinal mikroorganizmaların
azaltılması. Kanıtları değerlendirirken, Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi
Diyetetik Ürünler, Beslenme ve Alerjiler Paneli, yeterli örneklem büyüklüğü ve
süresine sahip müdahale çalışmalarının çoğunun, yemeklerden önce bir ön yük
olarak uygulandığında hipokalorik bir diyet bağlamında vücut ağırlığı kaybı
üzerinde glukomannan'ın istatistiksel olarak anlamlı bir etkisi bulmuştur ve
glukomannan'ın iddia edilen etkiyi uygulayabileceği mekanizma kurulmuştur.
Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi Diyetetik Ürünler, Beslenme ve Alerjiler Paneli
sunulan verilere dayanarak, glukomannan tüketimi ile enerji kısıtlaması
bağlamında vücut ağırlığının azaltılması arasında bir neden-sonuç ilişkisi
kurulduğu sonucuna varmıştır. diyet37) . Panel, iddia edilen etkiyi elde etmek
için, günde en az 3 g glukomannan'ın, bir enerji bağlamında, yemeklerden önce
1-2 bardak su ile birlikte, her biri en az 1 g'lık üç doz halinde tüketilmesi
gerektiğini düşünmektedir. kısıtlı diyet Hedef kitle aşırı kilolu yetişkinlerdir.
Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi Diyetetik Ürünler, Beslenme ve Alerjiler Paneli
38) , glukomannan tüketimi ile normal kan kolesterol konsantrasyonlarının
korunması ve vücut ağırlığının azaltılması arasında bir neden-sonuç ilişkisi
kurulduğu sonucuna varmıştır. Vücut ağırlığının azaltılmasının iddia edilen
etkisini elde etmek için,“En az 3 g glukomannan, enerji kısıtlı bir diyet
bağlamında yemeklerden önce 1-2 bardak su ile birlikte her biri en az 1 g'lık
üç dozda tüketilmelidir. Hedef nüfus aşırı kilolu yetişkinlerdir” 39) .
Glukomannan tüketimi ile iddia edilen diğer etkiler arasında neden-sonuç
ilişkisi kurulmamıştır.
Glukomannan dozajı
Kilo kaybı için: Enerji kısıtlı bir diyet bağlamında,
yemeklerden önce 1-2 bardak su ile birlikte her biri en az 1 g'lık üç dozda
günde en az 3 g glukomannan tüketilmelidir.
Kolesterol için: Bir veya daha fazla porsiyonda en az 4
g/gün glukomannan.
Glukomannan yan etkileri
İnsan çalışmalarında, iki meta-analizde yer alan birkaç
klinik insan çalışmasında gastrointestinal rahatsızlık (yani müshil etkileri,
gaz, dolu mide, aç hissi ve abdominal distansiyon) bildirilmiştir. İlgili bir
çalışmada, 12 hafta boyunca yaklaşık 90 kg ortalama vücut ağırlığına dayalı
olarak günde 33 mg/kg vücut ağırlığına karşılık gelen günde 3 g konjac
glukomannan (üç kez 1 g'ye bölünmüş)/kişi dozu ilişkilendirilmiştir.
gastrointestinal etkileri olan (ishal veya kabızlık).
Hiç yorum yok: