Türklerden ve Şamanizmden Günümüze Gelen 11 Gelenek Nedir?

Şamanizim en eski inançlardan biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Şamanizim’in bir nevi din görevlileri şamanlardır. Şaman ise ruhlar, tanrı ve insanlar arasında  aracılık yapan kişilere verilen isime denilmektedir.  Türkler islam’a girmeden önce göktengri (göktanrı)’nın varlığına inanıyorlardır. İslam dinini kabul etme nedenlerinden biri de tek tanrı inancına sahip olmalarıdır. Önceden Tanrı’ya tengri, Çalap, Bayat, Ülgen, Ogan gibi isimler veren Türkler, Müslüman olduktan sonra da aynı kelimeleri kullanmaya devam etmişlerdir. Bu makalede, Türklerin gök tengricilik ve şamanizmden günümüze gelen türk adetlerine yer vermek istedim:

1.       Din adamı inancı

Türklerin gök tengriye inandığını yukarıda bahsetmiştik. Gökte gök tanrıya inanan Türkler yerde de din adamına inanmaktaydı. O zamanlar şaman din adamlarına inanma geleneği günümüzde, şeyh, hoca, veli, pir,evliya, dede, baba gibi din adamlarına yerini bırakmıştır.

2.       Ölen Kişinin Ardından Yemek Verme

Eski Türklerde yuğ – yoğ törenleri yapılmaktaydı. Onun ruhunun rahat olması için, kötülüklerden uzak durulması için ölen kişinin arkasından yemek verilmekteydi. Yine aynı şekilde ölü evinde helva dağıtmak, ölü evine para bırakmak, ölü evine yemek götürme adetleri hep bu dönemlerden kalan adetlerdir.

3.       40 sayısının değerine inanmak

Türklere göre ruh bedenden 40 gün sonra çıkmaktadır. 40 gece 40 gün düğün yapmak, 40 harami, 40 katır 40 satır, 40’lar gibi bir çok inanış vardır.

4.       Ölülerin ardından 7’sini 40’ını, 52’sini yapmak

Bu dini rtüeller şamanlardan islama geçmektedir. Hz. Muhammed’in davranışlarında ve hayatında ölünün ardından 7sinde 40ında 52sinde mezar başında kuran okumak yoktur. Bunun yerine  ölüler için fakire yardım edilmesi tavsiye edilmiştir.

5.       Önemli kişilerin Mezarlarına önem verme

Toplumda önemli ve ulu görülen kişilerin mezarlarına önem verilmektedir. Bu nedenle türbeler, yatırlar, dedeler, tekkeler bu kişilerden medet umma inancından kaynaklanmaktadır.

6.       Ölüler güneş battıktan sonra gömülemez inancı

Bu inanış türklerin güneş battıktan sonra her yerin mühürlendiği ve kilitlendiği inancından kaynaklanmaktadır.

7.       Mum Yakmak

Türbelerde ve cem evlerinde mum yakmak rtüeli ateşe tapan kişilerden yola çıkılarak günümüze kadar gelmiştir. Ölenlere yakılan mumlar kurban sayılmaktaydı. Yine cem evlerinde yakılan çerağda çerağı uyandırmak olarak bilinen mum yakmak kötülüğü kovmayı amaçlamaktadır.

8.       Müzikli Ayin Yapmak

Türklerde müzikli ayinlerde kopuz ve davul kullanılmaktaydı. Bu geleneğin devamı olarak Hz. Muhammed ve Hz. Ali’nin hayatları muzikle okunmaya devam etmektedir. Aynı  zamanda mevlevi semahları, alevi semahları, İlahilerde, mevlidlerde yine muzikli ayin yapılmaktadır. Bazı kesimlerde bu durum günah olarak kabul edilse de günümüzde hala bu rtüel uygulanmaktadır.

9.       Tahtaya Vurmak

Kötülükten korunmak ve kötü ruhlar tarafından zarar görmemek için yapılan bu haraket yine şamanizim kültüründen günümüze gelmiştir. Kimisi de bunun yerine kulak memesini çeker.

10.   Kurşun Dökülmesi

Yine eskiden kalma adet olan bu rtüelle kötü ruhların yarattığı olumsuz etkiyi ortadan kaldırmak hedeflenir. Buna şamanlar kut dökme demekteydi. Bu rtüel sihir kaynaklı bir rtüeldir.

11.   Nazar Boncuğu Takmak

Bu gelenek yine eski türklerden kalan bir gelenektir. Kötü insanların nazarından korunmak için nazar boncuğu, deve boncuğu ya da göz boncuğu adı verilen bir çok yöntem günümüzde de hala kullanılmaktadır.

Bunların dışında üzerlik otu yakmak, loğusa kadınların başlarına kırmızı kurdela bağlanması, yolculuğa çıkanın arkasından su dökmek, köpek uğuldamasının uğursuz varsayılması, kurban kesme ibadeti, içki içilmesi, ağaçlara dilek tutup bez bağlamak, nevruzda resim yapıp asmak, para takmak, darısı başınıza sözü, cami mimarisine kubbe yapılması gibi birçok farklı durumlar da Eski türkler ve şaman geleneğinden günümüze ulaşmıştır.