Ayurveda olarak da adlandırılan Ayurveda tıbbı, dünyanın en
eski tıbbi sistemlerinden biridir. "Ayurveda" ("yaşam bilgisi
veya bilimi") terimi, Sanskritçe ayur (yaşam) ve veda (bilim veya bilgi)
sözcüklerini birleştirir. Ayurveda'ya göre tüm nesneler ve canlı bedenler beş
temel yapısal unsurdan (Panchamahabhutas), yani Vayu (hava), Teja (ateş), Aap
(su), Prithvi (toprak) ve Akasha (eter) 1) oluşur.- yaşayan mikrokozmosu
(insanlar) ve makrokozmosu (dış evren) oluşturduğuna inanılıyor. Çiftler
halinde birleştirildiğinde, Panchamahabhutalar Tridosha'yı veya Vata (vücut
hareketinden sorumlu), Pitta (metabolizma ve sıcaklık gibi bedensel kimyasal
reaksiyonlardan sorumlu) ve Kapha (büyüme, koruma, yağlama ve beslenmeden
sorumlu) olmak üzere üç mizah oluşturur. Bu üç dosha, insanın fiziksel ve
zihinsel karakteristiğini belirleyen canlı varlıklarda veya bir bireyin
Prakriti'sindeki fizyolojik varlıklardır. Ayurveda, yapısal ve fizyolojik
varlıkları iyi sağlık anlamına gelen bir denge durumunda tutmayı
amaçlamaktadır. İç veya dış faktörlerden kaynaklanan herhangi bir dengesizlik
hastalığa neden olabilir 2). Kavram, sağlığın bu üç temel doshas arasında bir
denge olduğunda elde edilmesidir, oysa dengesizlik hastalıklara neden olur. Bu
Panchamahabhutas ve Tridosha'ya dayanarak, bir bireyin Prakriti'si belirlenir
ve benzersiz anayasalarına göre ayırt edici bir tedavi planı reçete edilebilir
3) .
Ayurveda, 3000 yıldan daha uzun bir süre önce Hindistan'da
ortaya çıktı ve ülkenin geleneksel sağlık sistemlerinden biri olmaya devam
ediyor 4). Maddenin ve enerjinin aynı şey olduğuna inanmak geleneksel Çin
tıbbına benzer. Birçok Ayurveda uygulaması yazılı kayıtlardan önce gelir ve
ağızdan ağza aktarılırdı. Büyük Üçleme olarak bilinen üç eski kitap 2000 yıldan
daha uzun bir süre önce Sanskritçe yazılmış ve yaşamı beden, zihin ve ruhsal
farkındalık olarak tanımlayan Caraka Samhita, Sushruta Samhita ve Astanga
Hridaya gibi Ayurveda tıbbının ana metinleri olarak kabul ediliyor. Hindistan
hükümeti ve dünyanın dört bir yanındaki diğer enstitüler, Doğu inanç sistemi
bağlamında Ayurveda tıbbı ile ilgili klinik ve laboratuvar araştırmalarını
desteklemektedir. Ancak Ayurveda tıbbı, geleneksel (Batı) tıbbının bir parçası olarak
geniş çapta incelenmemiştir.
Sağlık ve hastalıkla ilgili Ayurveda kavramları, genellikle
eski Yunan sisteminin biyolojik mizahlarıyla karşılaştırılan evrensel birbirine
bağlılık (insanlar arasında, sağlıkları ve evren arasında), vücudun yapısı (prakriti)
ve yaşam güçlerini (dosha) içerir. Bu kavramları kullanarak Ayurvedik
doktorlar, bitkisel bileşikler veya özel içerikler ve özel diyetler, egzersiz
ve yaşam tarzı önerileri dahil olmak üzere kişiselleştirilmiş tedavileri reçete
ederler. Terapi üç ana kategoriden oluşur: ilahi terapi (daiva vyapasraya),
rasyonel terapi (yukti vyapasraya cikitsa) ve psikoterapi (sattvavajaya) 5).
Ayurveda, bitkileri ilaç üretiminde hammadde olarak kullanır, ancak hayvansal
ve deniz kökenli malzemeler, metaller ve mineraller de kullanılır. Hindistan'ın
Ayurvedik Farmakopesinde listelenen 400'den fazla ilaç vardır 6) .
Ayurveda ve Geleneksel Çin Tıbbı çok benzerdir, madde ve
enerjinin bir olduğu evrensel doğal çift kutuplu kavramlara dayanır. Ayurveda,
doğal tıp, diyet, düzenlenmiş yaşam tarzı içeren bütünsel yöntemlerle sağlığı
teşvik etmeyi ve hastalıkları iyileştirmeyi amaçlamaktadır 7) . Ayurveda özeti
sekiz daldan oluşur: Kayaçikitsa (dahiliye); Salya tantra (ameliyat); Salakya
tantra (oftalmoloji ve KBB); Kaumarabrhtya (pediatri, obstetrik ve jinekoloji);
Agadatantra (toksikoloji); Rasayana (geriatri ve beslenme); Vajikarana
(seksoloji); Bhuta vidya (psikiyatri ve demonoloji) Ayurveda klasiklerinde
tarif edildiği gibi. İki Ayurveda klasiği Charaka samhita ve Susruta
samhita'dır 8) .
Ayurveda, doğrudan algılama (pratyaksa) ve çıkarım (anumana)
yoluyla incelemenin temel önemini kabul eder. Ayrıca sözlü veya yazılı bilgiyi
(aptopadesa) ve deney yapmayı (yukti) de kabul eder. Bir Ayurveda doktoru beş
duyusunu (pancendriya pariksa) kullanarak fizik muayene yapar ve hasta öyküsünü
(prasna) 9) ortaya çıkarır .
Hindistan nüfusunun çoğu, Ayurveda tıbbını özel olarak veya
geleneksel Batı tıbbı ile birlikte kullanıyor ve Güneydoğu Asya'da çeşitli
şekillerde uygulanmaktadır.
Bilim Ayurvedik Tıbbın Güvenliği ve Yan Etkileri Hakkında Ne
Diyor?
Ayurveda tıbbı çeşitli ürünler ve uygulamalar kullanır.
Ayurveda ürünleri, rasa shastra adı verilen bir Ayurvedik uygulamada ya sadece
bitkilerden ya da otlar, metaller, mineraller veya diğer materyallerin bir
kombinasyonundan yapılır. Bu ürünlerden bazıları, uygunsuz şekilde veya
eğitimli bir pratisyen hekimin talimatı olmadan kullanılırsa zararlı olabilir.
Toksisite
Ayurvedik ürünler toksik olma potansiyeline sahiptir 10) ,
11) . İçlerinde kullanılan birçok malzeme, kontrollü klinik çalışmalarda
güvenlik açısından incelenmemiştir. Amerika Birleşik Devletleri'nde Ayurveda
ürünleri diyet takviyeleri olarak düzenlenir. Bu nedenle, geleneksel ilaçlarla
aynı güvenlik ve etkinlik standartlarını karşılamaları gerekmez. Hindistan'da,
Ayurvedik bitkisel ilaçların çoğu üretilir ve ihraç edilirken, Ayurvedik
bitkisel preparat üretiminin yönetmeliği, üretimi ve kalite kontrolünü kontrol
etmek için İlaçlar ve Kozmetik Yasası'nın oluşturulmasına rağmen biraz daha az
katıdır. Ayrıca, günümüzde bireysel doktorlar ilaç hazırlamak ve hastalara uygulamak
için ruhsata ihtiyaç duymazlar 12). Üretim sırasında tespit edilemeyen tağşiş,
ikame, kontaminasyon ve kısa yollar yaygındır ve anti-artritik Ayurvedik
ilaçlarda sentetik anti-enflamatuar ilaçların varlığı, aşırı ağır metal
kontaminasyonu, pazarlanan ürünlerin istenmeyen koşullar altında uygun şekilde
işlenmemesi ve depolanmaması gibi olaylara neden olur. 13) .
2008'de bir çalışma, internet üzerinden satın alınan ve
Amerika Birleşik Devletleri veya Hindistan'da üretilen 193 Ayurveda ürününün
içeriğini inceledi. Harvard Tıp Fakültesi'nden Saper ve arkadaşları 14) ,
ürünlerin yüzde 21'inin kabul edilebilir günlük alım standartlarını aşan
seviyelerde kurşun, cıva ve / veya arsenik içerdiğini buldu 15) . Robert ve
diğerleri 16)Güney Asya'da üretilen ve Boston bölgesindeki mağazalarda satılan
Ayurveda bitkisel ilaç ürünlerinde ağır metallerin yaygınlığını ve
konsantrasyonunu belirlemek için bir çalışma yaptı.
Güney Asya'da üretilen ve
Boston Güney Asya marketlerinde bulunan 5 Ayurvedik bitkisel ilaç ürününden
birinin potansiyel olarak zararlı kurşun, cıva ve / veya arsenik seviyeleri
içerdiği sonucuna varmışlardır. Dahası, ilaç uzmanları "Ayurveda
Formülerinde" kasıtlı olarak en az bir metal içeren, cıva ve kurşun içeren
yaklaşık 6000 ilacın en yaygın olarak kullanıldığını tahmin etmişlerdir 17) .
Bu toksik elementlerin güçlü nefrotoksik, hepatotoksik, nörotoksik ve
hematotoksik ajanlar olduğu bilinmektedir 18)
. Araştırmalar, çok sayıda Ayurvedik Rasausadhide metal
içeriğini ortaya çıkardı ve son on yılda Ayurvedik bitkisel tüketimlere bağlı
toksisite vakaları bildirildi 19) , 20) , 21) . Hastalık Kontrol ve Önleme
Merkezi ayrıca hamile kadınlarda hem annenin hem de çocuğun sağlığını olumsuz
yönde etkileyebilecek Ayurvedik ilaçların kullanımıyla ilişkili kurşun
zehirlenmesi vakalarını bildirdi 22) .
Ayurveda tıbbında kullanılan masaj, özel diyetler ve temizlik
teknikleri gibi diğer yaklaşımların da yan etkileri olabilir 23) . Koordineli
ve güvenli bakım sağlamaya yardımcı olmak için, tüm sağlık hizmeti sağlayıcılarınıza
kullandığınız tüm Ayurvedik ürünleri ve uygulamaları veya diğer tamamlayıcı ve
bütünleştirici sağlık yaklaşımları hakkında bilgi vermeniz önemlidir.
Bilim Ayurvedik Tıp Araştırmasının Etkinliği Hakkında Ne
Diyor?
Ayurvedik yaklaşımların çoğu klinik denemeleri küçüktü,
araştırma tasarımlarıyla ilgili sorunlar yaşadı veya araştırma sonuçlarını
potansiyel olarak etkileyen uygun kontrol gruplarından yoksundu.
Araştırmacılar şizofreni 24) ve diyabet 25) için Ayurvedik
yaklaşımlar üzerinde çalışmışlardır ; ancak, bu hastalıklar için etkinliğinin
bilimsel kanıtı yetersizdir.
2011'de 26) yapılan bir ön klinik çalışma, romatoid artrit
için geleneksel ve Ayurvedik tedavilerin benzer etkinliğe sahip olduğunu buldu.
Test edilen geleneksel ilaç metotreksattı ve Ayurvedik tedavi 40 bitkisel
bileşiği içeriyordu.
Ayurveda uygulayıcıları, diğer rahatsızlıkların yanı sıra
iltihaplı durumlar için zerdeçal kullanırlar. Klinik çalışmalardan elde edilen
kanıtlar, zerdeçalın belirli sindirim bozuklukları ve artrite yardımcı
olabileceğini göstermektedir, ancak araştırma sınırlıdır.
Boswellia çeşitleri (Boswellia serrata, Boswellia carterii,
aynı zamanda tütsü olarak da bilinir), laboratuar çalışmalarında
anti-enflamatuar ve bağışıklık sistemi etkileri gösteren bir reçine üretir. Bir
2011 ön klinik araştırması, Boswellia serrata sakız reçinesinden türetilen bir
bileşiği alan osteoartrit hastalarının, bir plasebo alan hastalara kıyasla
ağrıda daha fazla düşüşe sahip olduğunu bulmuştur 27) .
Ayurveda otlar
Arjuna (Terminalia arjuna), kalp kası fonksiyonunu
iyileştirmede ve kalbin pompalama aktivitesinde birincil aktivitesini açıklayan
saponin glikozitleri içerirken, flavonoidler antioksidan etki ve vasküler
güçlendirme sağlar 28) . Uçucu zencefil yağı (Zingiber officinale) ise
analjezik, yatıştırıcı, ateş düşürücü ve antibakteriyel aktiviteler üreten
seskiterpenlerin (bisapolen, zingiberen ve zingiberol) yanı sıra fenolik
bileşikler (shogaoller ve gingeroller) içerir 29). Hem in vitro hem de
hayvanlarda; Sırasıyla Syzygium aromaticum'un kurutulmuş çiçek tomurcuklarından
ve Cinnamomoum zeylanicum'un yapraklarından elde edilen karanfil yağı ve
tarçın yaprağı yağı, ana bileşenleri olarak öjenol içerir ve bu nedenle
antimikrobiyal aktivitelere, yani antibakteriyel ve antifungal aktivitelere
sahiptir 30) . Diğer bir örnek, üç ana fito bileşen içeren limon otu
(Cymbopogon sitratlar) uçucu yağdır: Geranial, neral ve mersin. İlk ikisi, tek
tek in vitro antibakteriyel etki gösterdi, ancak mirsen göstermedi. Bununla birlikte,
iki bileşenden herhangi biriyle karıştırıldığında, mirsen aktivitelerini
arttırdı 31) . Kimyon, karabiber ve asafoetida, zayıf sindirime bağlı
şişkinliği azaltmak için geleneksel olarak birlikte kullanılır; guduchi ve
zerdeçal kombinasyonu kişinin bağışıklığını güçlendirirken32), 33).
Tablo 1. Pazarlanan Ayurvedik formülasyon örnekleri
ayurveda ilaçları
[Kaynak 34) ]
Ayurvedik bitkisel formülasyonların allopatik ilaçlarla
eşzamanlı kullanımı, hastaların çoğu eşlik eden tedaviler hakkında tıp doktorlarını
bilgilendirmediğinden artmaktadır 35) . Bununla birlikte, birçoğu, farmakolojik
veya toksikolojik etkilerini etkileyebilecek olası ilaç-bitki etkileşimlerini
not etmemiştir ve daha sonra sağlığı bozan olumsuz etkilere yol açmaktadır 36)
, 37) . Ayurveda bitkisel formülasyonlarının formülasyonunda yaygın olarak
kullanılan birçok Ayurveda bitkisinin, ilaç-bitki etkileşimlerine katkıda
bulunduğu bildirilmiştir [Tablo 2] 38) , 39) .
Tablo 2. Olası ilaç-bitki etkileşimi örnekleri
ayurvedik ilaçlar - ilaç etkileşimi
[Kaynak 40) ]
Ayurveda tıbbı etkili midir?
Çalışmalar, bitkisel ürünler de dahil olmak üzere Ayurveda
tıbbını belirli koşullar için incelemiştir. Bununla birlikte, yaklaşımların
yararlı olduğunu kanıtlamak için yeterince iyi kontrol edilen klinik deneyler
ve sistematik araştırma incelemeleri - Batı tıbbi araştırmaları için altın
standart - yoktur.
Lisanslama
Amerika Birleşik Devletleri'ndeki hiçbir eyalette Ayurvedik
uygulayıcılara izin verilmez 41) , ancak birkaçı Ayurveda okullarını onaylamamıştır.
Birçok Ayurveda pratisyeni, ebelik veya masaj gibi diğer sağlık bakımı
alanlarında lisanslıdır.
Hiç yorum yok: