Bayram Nedir? Bayram Ne demek? Ramazan Bayramı Nedir?

Bayram geldi çattı… tüm türkiyenin aklında tek bir türkü “bayram geldi neyime, kan damlar yüreğime”. Koronavirüs sağolsun hepimiz sosyal mesafeyi korumak adına, virüsün daha fazla yayılmaması için alınan önlemler kapsamında sokağa çıkma yasağıyla sevdiklerimize sarılamadığımız bir bayram geçiriyoruz, hayırlısı olsun.

 

Peki, bayram nedir, ne demek, kelimenin etimolojisi, bayramda neler yapılabilir gibi merak ettiğimiz konulara gelelim. Milli bayramlar, dini bayramlar, etnik ve uluslar arası bayramlar, özel günler ve şenlik ve festivaller olarak bilinen çeşitleri olan bayramlar özel gün olarak kutlanan gün veya günlerdir. TDK’ya göre ise anlamı, milli yada dini bakımdan önemi olan kutlanan günler, özel olarak kutlanan günler, mecazi olarakta sevinç neşe anlamlarını içermektedir. Farsça kelime olan bu kelime kaynaklarda “badram” olarak Anlamı ise, sessizlik, mutluluk, huzur, neşe anlamlarında kullanılmıştır. Badram kelimesinin mayram ve beyrem olarak da söylenegeldiği söylenmektedir.

 

Türklerin islamiyeti kabul etmeden kutlanan iki bayramı vardır. Koçagan (Bahar gündönümü / nevruz bayramı olarak bilinir) ve Paktıgan (Güz gündönümü) bayramlarıdır. İslam bayramlarına bakıldığında ise iki bayram görülmekte Bunlar ramazan bayramı ve kurban bayramlarıdır. İnanışa göre Ramazanda oruç tutulması ardından yaratıcı, kullarına bayram hediye etmiş ve nimetlerinden bol bol faydalanmalarını istemiştir. Bu nedenle ramazan bayramı (şeker bayramı olarakta bilinir) oruç tutulan bir dönemin ardından bayram olarak kutlanırken, kurban bayramında ise inanışa göre kurban kesilip fakirlerle paylaşılmalıdır. Türklerin islamiyeti kabul etmesinin ardından da Selçuklular döneminde bayram namazı eda edildikten sonra saraylar süslenir, sultan halkın bayramını kutlar,  hutbe ve vaazlar okunmaktaydı. Osmanlıda da aynı şekilde padişah namaza gider, kıyafetler önceden belirlenir, devlet erkanı ile bayramlaşılır, tatlı, helvalar ve akide şekerleri dağıtılırdı. Halkta aynı şekilde temiz kıyafetlerini önceden hazırlar, çocuklar kıyafetlerini bazen heyecanla arifeden giyer o çocuklara de arife çiçeği denirdi. Sokaklarda çocuklar büyüklerinin ellerini öper meydanlarda çörekçiler, şerbetçiler, macuncular yer alırdı.

 

Ramazan Bayramı Nedir?

 

Bu bayram farz olan oruçların takribinde kutlanan Müslümanlar için oldukça önemli bir islami bayramdır. Bu bayramda oruç tutmanın bitişi değil, yaratıcının verdiği nimetlere erişmenin mutluluğu kutlanmaktadır. Ramazan bayramında erkenden uyanmak, duş alıp abdestlenmek, dişlerin misvakla yada fırçayla temizlenmesi, temiz kokmak, temizce giyinmek, camiilerde bayram namazının erkekler tarafından cemaatle eda edilmesi, yüzük takmak, selamlaşmak, güler yüzlü olmak, küs olanların barışması veya barışılmasına vesile olmak, sadaka vermek, yardım ihtiyacı olan kişilere yardımcı olmak, hediyeleşmek ve akraba ve aile büyüklerini evlerinde ziyaret edip el öpmek oldukça sevap olarak bilinen davranışlardır.

 

 Günümüzde ise öncesinden bayram temizliği yapılır evler temizlenir, bayram alışverişleri yapılır, sarmalar sarılır, tatlılar yapılır, çocuklar kapılara gelip bayram kutlar onlara şeker ve para verilir ve akraba ziyaretleri yapılır… (dı). Taa ki korona virüse kadar, sevgili okur. Umarım bir sonraki bayramda, normale dönmüş oluruz.