Eğitim Psikolojisi Çıkmış Sorular

2013
Gesell ve Thompson tarafından yapılan bir deneyde; ikiz bebeklerden birine sekiz hafta boyunca merdiven çıkma egzersizleri yaptırılmış, diğerine ise hiçbir egzersiz yaptırılmamıştır. Çalışma sonucunda, egzersiz yapmayan bebeğin sadece bir haftalık gecikme ile ikiziyle eşit düzeyde merdiven çıkabilir hâle geldiği gözlenmiştir.
Aşağıdakilerden hangisi, bu çalışmanın sonucunu en iyi açıklar?

A)  Olgunlaşma ve öğrenme, birbirinden bağımsız değildir.
B)  Öğrenme, performansı artırır.
C)  Olgunlaşma, bütün bireylerde aynı düzeyde değildir.
D)  Birey, er ya da geç öğrenir.
E)  Gelişim, aşamalar hâlinde gerçekleşir.

Bir araştırmada; kedi yavruları, hayatlarının üçüncü haftasından on beşinci haftasına kadar süren dönem boyunca sadece dikey çizgiler görebildikleri bir ortamda büyütülmüşlerdir. Daha sonra hem yatay hem de dikey çizgilerin bulunduğu bir ortamda teste tabi tutulan kediler yalnızca dikey çizgileri görebilmişler ancak daha önce hiç karşılaşmadıkları yatay çizgileri görememişlerdir.
Bu durum, aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir?

A)  Olgunlaşma
B)  Kritik dönem
C)  Hazırbulunuşluk
D)  Büyüme
E)  Transfer


Yağız ve Mert, 5 yaşlarında iki çocuktur. Yağız, kendini sözel olarak çok iyi ifade etmekte ve başkalarıyla rahat iletişim kurmaktadır. Mert ise henüz kendini sözel olarak iyi ifade edememekte ve başkalarıyla iletişimde çekingen durmaktadır.
Bu durumu en iyi açıklayan gelişim ilkesi aşağıdakilerden hangisidir?

A)  Gelişim bir bütündür.
B)  Gelişimde bireysel farklılıklar vardır.
C)  Gelişim, nöbetleşe devam eder.
D)  Gelişimde kritik dönemler vardır.
E)  Gelişim, genelden özele doğrudur.

Ergenlik dönemi özellikleriyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

Ergenliğe erken giren kızların özgüvenleri yüksektir.
Erken olgunlaşan erkek ergenler daha çok ilgi görürler.
Ergenlerde “Bana bir şey olmaz.” düşüncesi yaygındır.
Erkeklerde boy uzaması, kızlara göre daha ileri yaşlara kadar devam eder.
Kız ergenlerin bedenlerindeki yağ oranı daha fazladır.


Piaget; bilişsel gelişim kuramında, uyaran çevresinin zenginliğinin çocukların bilişsel gelişimlerini desteklediğini vurgulamıştır.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi, çocuğun bilişsel gelişimine doğrudan katkı sağlamaz?
Çocukların değişik oyuncaklarının olması
Çocuklara öz bakım becerilerinin kazandırılması
Çocuklara farklı yaşantıların sunulması
Çocuklara eğitici televizyon programlarının izletilmesi
Çocuklara farklı türden kitapların okunması

Televizyon kumandasını mikrofon olarak kullanan Defne’nin bu davranışı, Piaget’nin bilişsel gelişim kuramına göre aşağıdakilerden hangisiyle açıklanır?

Toplumsal aktarım
Dengeleme
Özümleme
Uyma
Olgunlaşma





Annesi üç yaşındaki Murat’ın, her zaman giydiği yağmur çizmelerinin içine, daha sıcak tutması için bir kılıf koyarak çizmenin boyun kısmına doğru bu kılıfı kıvırmıştır. Çizmelerin görünümünün kısmen değişmesi üzerine Murat, “Aaa! Bu çizmelerim de çok güzel! Diğerleri nerede anne?” diye sormuştur.
Bu küçük değişiklikten sonra Murat’ın aynı çizmeyi yeni bir çizmeymiş gibi görmesi, Piaget’nin bilişsel gelişim kuramına göre aşağıdaki kavramlardan hangisiyle açıklanır?
Benmerkezcilik
Yapaycılık
Canlandırmacılık
Odaklanmacılık
Nesne sürekliliği

Annesini örgü örerken gören 7 yaşındaki Duru, “Ben de örgü örmek istiyorum. Bana da öğret.” der. Annesi de, “Kızım, daha küçüksün. Birkaç yıl daha geçsin, öğretirim.” diye cevap verir. Bir süre sonra annesi, Duru’nun kendi başına örgü ördüğünü görür. Bunu nasıl öğrendiğini sorduğunda Duru, kendisinden birkaç yaş büyük olan ablasından öğrendiğini söyler.
Duru’nun bu durumu, Vygotsky’e göre aşağıdakilerden hangisiyle açıklanır?

Yakın gelişim alanı
Dolaylı öğrenme
Model alma
Yapı iskelesi
Örtük öğrenme

Arda, bir bilgisayar oyunundaki tüm seviyeleri geçerek oyunu bitirmek ister. Oyunu bitirebilmek için oyun sırasında bilgisayar programı tarafından verilen ipuçlarını ve yönergeleri takip eder. Arda son seviyelere yaklaştığında artık bilgisayardan ipucu almadan seviyeleri hızla geçmeye başlar.
Buna göre, Arda’ya bilgisayar programı tarafından sunulan yönlendirmeler Vygotsky’nin aşağıdaki bilişsel gelişim kavramlarından hangisiyle açıklanır?
Kültürel araç
Sembolleştirme
Yapılandırma
Uyum sağlama
Yapı iskelesi
Üç yaşındaki Can, annesinden kendisine omlet yapmasını ister. Annesi Can’a omlet hazırlarken Can da mutfak tezgâhının önüne çektiği taburenin üstüne çıkar. Annesine “Sana yardım etmek istiyorum. Yumurtaları ben kıracağım.” der.
Can’ın bu isteği, Erikson’un psikososyal gelişim kuramına göre aşağıdaki kavramlardan hangisiyle açıklanır?

Üretkenlik
Girişimcilik
Kendine güven
Özerklik
Çalışkanlık
50 yaşındaki İsmail Bey, çocuklarıyla ve yeğenleriyle birlikte zaman geçirmekten hoşlanan, onların gelişimlerine olumlu katkılar yapan biridir.
İsmail Bey’in bu davranışı, Erikson’un psikososyal gelişim kuramına göre, aşağıdakilerden hangisiyle açıklanır?

Çalışkanlık
Yakınlık
Benlik bütünlüğü
Üretkenlik
Girişimcilik

Üçüncü sınıfa devam eden Ali, okulun rehber öğretmenine, “Öğretmenimiz sınıfta daha çok belli arkadaşlarımızla ilgileniyor. Beni görmezden geliyor. Ben de okula gelmek istemiyorum.” diyerek duygularını paylaşmıştır.
Ali'nin okula gitmek istememesinin nedeni, Maslow'un İhtiyaçlar Hiyerarşisi’ne göre aşağıdakilerden hangisiyle ilişkilidir?
Güvende olma
Başarılı olma
Kendini gerçekleştirme
Fizyolojik
Ait olma


Kaan, annesine yalan söyleyerek arkadaşlarıyla bahçede oynamaya gider. Ancak koşarken düşer ve ayağı yaralanır. Kaan, “Anneme yalan söylediğim için başıma böyle bir şey geldi.” diye düşünür.
Buna göre Kaan, Piaget’nin ahlak gelişim kuramında hangi evrede yer almaktadır?

Ahlak öncesi
Dışa bağımlı
Özerk
Gelenek öncesi
Geleneksel

Beş yaşındaki Emre, evde annesinin uyarılarını dinlememektedir. Ancak öğretmeninin sınıfta “Sizin evde ne yaptığınızdan da haberim oluyor.” demesi üzerine Emre evdeki kurallara daha fazla uymaya başlamıştır.
Buna göre Emre, Kohlberg’in ahlak gelişimi kuramında hangi evrede yer almaktadır?

Toplumsal sözleşme
Karşılıklı çıkar
Ceza ve itaat
İyi çocuk
Kanun ve düzen

2012

Yaşamın ilk iki yılında, bebeğin deneyimlerine bağlı olarak duyusal motor alanında kapsamlı bir gelişme olur. İç kulaktaki vestibular sistem, hareket ve denge duyularını yönetir ve diğer duyu sistemlerini etkiler. Bazı bulgular, bebeklerde ve yeni yürümeye başlayan çocuklarda vestibular sistemin yeterince uyarılmamasının daha sonra öğrenme zorluklarına neden olabildiğini göstermektedir.
Bu sistemin, yaşamın ilk yıllarında yeterince uyarılmaması sonucunda ortaya çıkan öğrenme zorluklarını aşağıda verilen gelişim kavramlarından hangisi en iyi açıklar?

Olgunlaşma
Kritik dönem
İlerleme
Büyüme
Dengeleme

Doğuştan görme engelli Ahmet, yetişkinlik döneminde gerçekleştirilen bir ameliyatla görme yetisini kazanır. Ancak bu yetiyi kullanma düzeyi, görme problemi olmayan bireylerle aynı seviyeye ulaşamaz.
Bu durum, aşağıdakilerden hangisiyle en iyi açıklanabilir?

Uyum sağlama
Bireysel farklılıklar
Dengeleme
Olgunlaşma
Yaşantı

Oya Hanım tiyatroyu çok sever ve fırsat bulduğunda sık sık tiyatroya gider. Son zamanlarda işlerinin yoğunluğundan yeni bir oyuna gidememiştir. Bu yüzden, uzun zamandır tiyatroya gidememenin eksikliğini hissetmekte ve tiyatroya gitmenin bir fırsatını kollamaktadır.
Oya Hanım’ın tiyatroya gitme ihtiyacı, hangi türden bir ihtiyaçtır?

Rahatlama
Bilme, tanıma
Yakınlık
Estetik
Saygınlık

Büyük bir hevesle ilköğretime başlayan Hakan, ikinci dönemde okuma ve yazmayı öğrenir. Ancak yıl sonunda annesinin istediği gibi, çizgiyi taşırmadan düzgün bir şekilde yazmayı başaramaz.
Hakan’ın düzgün yazamamasının sebebi aşağıdakilerden hangisiyle en iyi açıklanabilir?

Okuldan bıkması
Annesinin düzgün yazması için baskı yapması
Küçük kas gelişiminin yeterince tamamlanmaması
Öğretmeninin yeterince ilgi göstermemesi
Ellerini, kollarını etkili kullanamaması

Zihin gelişiminde ‘’hacim korunumu’’ özelliğinin kazanılmasıyla ilgili ilkel kabile çocukları üzerinde yapılan bir deneyde, aynı miktarda su çocukların gözlerinin önünde farklı biçimlerdeki cam bardaklara doldurulmuş ve miktarının değişip değişmediği sorulmuştur. Çocukların bu soruya 11-12 yaşından önce doğru cevap veremedikleri gözlenmiştir.
lkel kabile çocuklarının, bardağın biçimi değişse bile, suyun miktarının değişmeyeceğini ayırt edememelerinin en önemli nedeni aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir?

Eğitim eksikliği
Yeterince olgunlaşmama
Yetersiz beslenme
Yaşantı eksikliği
Yaşlarının küçük olması

İlköğretim birinci sınıfa devam eden Emre, birgün okuldan geldikten sonra “Baba, öğretmenimiz ‘okulların tatil olmasına aşağı yukarı iki hafta kaldı.’ dedi. Aşağı yukarı ne demek?’’ diye sorar.
Emre’nin zihinsel gelişim dönemi özellikleri dikkate alındığında, babasının aşağıdakilerden hangisini yapması daha uygun olur?

Birbirine yakın büyüklükteki iki nesneyi göstermesi
“Hemen hemen’’, “yaklaşık olarak” anlamına geldiğini söylemesi
Sözlükten bakıp anlamlarını anlatması
Merdivenden, önce aşağı inip sonra yukarı çıkarak göstermesi
Henüz yaşının küçük olduğunu, zamanı gelince anlayacağını söylemesi

Buğra, ayakkabı bağcıklarını bağlamakta zorlanmaktadır. Babası ona ayakkabı bağlamanın kolay bir yolunu öğretir. Daha sonraları Buğra ayakkabılarını kolayca bağlayıp çözer.
Buğra’nın bu öğrenme davranışı aşağıdakilerden hangisiyle en iyi açıklanabilir?

Edimsel koşullanma
Özümleme
Dengeleme
Yakın gelişim alanı
Uyum sağlama

Kemal Bey çok disiplinli, otoriter bir babadır. Evdeki herkesi sürekli kendi koyduğu kurallara uymaya zorlayan ve koyduğu kuralların tartışılmasına kesinlikle izin vermeyen birisidir. Örneğin, hafta sonlarında, tatillerde bile evdeki herkesin en geç saat 07.00’de kalkmasını ve kahvaltıda hazır olmasını ister.
Kemal Bey’in katı, kuralcı ve kurallarından taviz vermeyen kişiliği, hangi gelişim dönemindeki olumsuz ve yanlış ana baba tutumları sonucunda oluşmuş olabilir?

A)   Genital   B)  Oral
C)   Fallik   D)  Latent
E)Anal

Birgül’ün annesi; bazen ona bir zarar gelir diye, bazen de yapamaz, beceremez diye Birgül’ün yapacağı birçok işi kendisi yapar ve onun yapmasına izin vermez.
Annenin bu aşırı koruyucu tutumu, Birgül’ün öncelikle hangi kişilik özelliğini kazanmasını engeller?

Yeterlilik
Çalışkanlık
Özerklik
Özsaygı
Verimlilik

70 yaşındaki Hüseyin Dede sinirli, hırçın ve mutsuz birisidir. Sürekli evdekilere bağırır, çağırır ve hiçbir şeyden memnun olmaz. Mutsuzluğunun nedeni olduklarını düşündüğü için devamlı çevresindekileri suçlar.
Psikososyal gelişim kuramına göre, Hüseyin Dede’nin psikolojik durumu aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir?

Stres
Umutsuzluk
Yalnızlık
Hoşnutsuzluk
Değersizlik

Savaş, lise son sınıfta olmasına rağmen hâlen ne yapacağına, ne olmak istediğine karar verememiştir. Henüz kendine özgü bir dünya görüşüne ve geleceğiyle ilgili bir plana sahip olmadığı gibi bunun için bir şeyler yapmaya da çalışmamaktadır.
Savaş’ın kendi kimliği ve geleceğiyle ilgili henüz bir karar verememesi ve vermek için de bir çaba göstermemesi, hangi kimlik statüsünün göstergesidir?

A)  Sorumsuz B)  Sorundan kaçan
C)  İpotekli D)  Kaygısız
E)  Dağınık
12. Oya Hanım tiyatroyu çok sever ve fırsat bulduğunda sık sık tiyatroya gider. Son zamanlarda işlerinin yoğunluğundan yeni bir oyuna gidememiştir. Bu yüzden, uzun zamandır tiyatroya gidememenin eksikliğini hissetmekte ve tiyatroya gitmenin bir fırsatını kollamaktadır.
Oya Hanım’ın tiyatroya gitme ihtiyacı, hangi türden bir ihtiyaçtır?

Rahatlama
Bilme, tanıma
Yakınlık
Estetik
Saygınlık

Yapılan bir araştırmada; bakımevine getirilen terk edilmiş, yeni doğmuş bebeklerin bakıcılar tarafından beslenme, temizlik gibi günlük bakımlarının yapılmasına rağmen bazılarının yaşamadığı görülmüştür.
İhtiyaç kuramına göre, gerekli bakımları yapıldığı hâlde bebeklerin yaşamlarını yitirmelerinin en önemli nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

Sevgi, ilgi görme ihtiyacı da hayatta kalma ihtiyaçlarındandır.
Bakımevleri, bebeklerin gelişim özelliklerine göre düzenlenmemiştir.
Bakımevleri, ait olma ihtiyacını karşılamada yetersizdir.
Bebekler, kendilerini güvende hissetmemektedir.
Bakımevleri, asgari koruma standartlarına göre düzenlenmiştir.

Arkadaşına gitmek isteyen Seher, izin vermediği için annesine çok kızmış ve onunla tartışmıştır. Bu olaya şahit olan babaannesi Seher’e “hanım kız’’ olması, öfkesini kontrol etmesi ve annesine saygılı olması gerektiğini söyler.
Bu olayda, babaannenin tavsiyesinde hangi ahlaki gelişim özelliği vurgulanmaktadır?

Kanun ve düzene uyma
İyi çocuk olma
Sosyal sözleşme
Evrensel ahlak
Toplum kurallarına uyma

2011
Yapılan boylamsal bir çalışmada, ikiz erkek kardeşlerin 5 yaşındaki ilgi alanları arasında 0,80; aynı çocukların 18 yaşındaki ilgi alanları arasında ise 0,60 korelasyon katsayısı saptanmıştır.
Buna göre, ilgi alanları arasındaki korelasyon katsayısı farklılığını, aşağıdakilerden hangisi en iyi açıklar?

Olgunlaşma
Kritik dönem
Yaşantı
Cinsiyet
Büyüme

Motor gelişimin incelendiği bir çalışmada, 16 aylık tek yumurta ikizleri her biri bir grupta olacak şekilde iki gruba ayrılırlar. Birinci gruba tırmanmayı gerektirecek çok sayıda eşyanın bulunduğu bir ortamda altı hafta boyunca merdiven tırmanma eğitimi verilir (E). İkinci grupla ise tırmanacakları herhangi bir eşyanın bulunmadığı bir ortamda, motor gelişimle ilgili olmayan oyunlar oynanır (O). İki grubun motor performanslarının her hafta ölçüldüğü bu çalışmanın sonunda, verilen merdiven tırmanma eğitiminin motor gelişim hızını bir süre için artırdığı, bu süreden sonra eğitime devam edilmesinin motor gelişim hızını artırmada bir etkisinin olmadığı ve normal çocuklara yaklaştıkları görülür. Bu sürede normal yaşamda var olan tırmanma etkinliklerinin yerine başka oyunların oynatıldığı grupta (O), motor gelişim hızının yavaşladığı ancak bir süre sonra onların da normal çocuklara yaklaştıkları gözlenir.
Normal gelişimin (N) kesikli çizgiyle gösterildiği aşağıdaki grafiklerden hangisi, bu araştırma sonucunu en doğru şekilde yansıtmaktadır?
























Gelişimle ilgili yapılan araştırmalar, akranlarına göre konuşmayı geç öğrenen çocukların okumayı da geç öğrendiklerini göstermektedir.
Bu durumu en iyi açıklayan gelişim ilkesi aşağıdakilerden hangisidir?

Gelişimde bireysel ayrılıklar vardır.
Gelişim yordanabilir bir sıra izler.
Gelişim genelden özele doğrudur.
Gelişim nöbetleşe devam eder.
Gelişimin hızı her dönemde aynı değildir.






 Beş yaşındaki bir çocuğun çizdiği resim aşağıda verilmiştir.


Çocuğun kraliçeye ilişkin şemasını taç takan bir kadın, arıya ilişkin şemasını ise kanatları ve iğnesi olan bir böcek olarak oluşturup daha sonra iki şemayı birleştirerek bu resimde kraliçe arıyı taç takan dişi bir böcek olarak çizmesi, Piaget’nin bilişsel gelişim kuramına göre aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir?

Toplumsal aktarım
Odaklanma
Canlandırmacılık
Örgütleme
Gecikmiş taklit


Şehirlerarası bir seyahat sırasında dört yaşındaki Merve ile yan koltukta oturan Hatice Teyze arasında şöyle bir konuşma geçer:
 Hatice Teyze: Nerede oturuyorsunuz?
Merve: Ankara’da.
Hatice Teyze: Ankara Türkiye’ de mi?
Merve: Evet.
Hatice Teyze: Ankara’da oturanlar, Türkiyeli midir?
Merve: Hayır, Ankaralıdırlar.
Hatice Teyze: Hiç Türkiyeli tanıdın mı?
Merve: Tanıdım ama çok değil.
Hatice Teyze: Nerede oturuyorlar?
Merve: Bilmem…
Piaget’nin bilişsel gelişim kuramına göre, Hatice Teyze’nin sorularını Merve’nin yanlış yanıtlaması, aşağıdakilerden hangisinin tam olarak gelişmediğini gösterir?

A)   Toplummerkezci düşünme B)  Canlandırma
C)   Odaklanma                  D)  Özelden özele akıl yürütme
E)  Parça bütün ilişkisini kavrama

Tek yumurta ikizleri ile tek doğan çocukların dil gelişimlerinin incelendiği bir araştırmada, ikizlerin tek doğan çocuklara göre dil gelişimlerinin daha yavaş ilerlediği bulunmuştur. Araştırmacılar özellikle ilk yıllarda gözlenen ancak zaman içinde kapanan, tek çocuklar ve ikizler arasındaki bu farklılığın, ikizlerin anneleriyle olan konuşma sürelerinin az olmasından ve daha çok birbirleriyle iletişim kurmalarından kaynaklanabileceğini ileri sürmüşlerdir.
Bu araştırma sonucuna bağlı olarak dil gelişimiyle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?

Dil gelişiminde yaşamın ilk yıllarında çevresel, sonraki yıllarında kalıtsal faktörler daha etkilidir.
Yaşamın sonraki yıllarında tek doğan çocukların dil gelişimlerinde bir duraklama görülürken ikizlerde bir artış gözlenir.
Kalıtım tek doğan çocukların dil gelişimlerini hızlandırırken ikizlerinkini yavaşlatmaktadır.
Dil gelişiminde kritik dönemin etkisi tek doğan çocuklara göre ikizlerde daha azdır.
İkizler ve tek doğan çocuklar farklı yaşantılar geçirmektedirler.

Lise 1. sınıf öğrencisi Arda okul rehber öğretmenine şunları anlatır:
Bence ilkokul öğretmenlerinin insanlar üzerindeki etkisi en fazla. Örneğin bizim, öğretmenimiz matematik ve fen derslerine çok önem verirdi. Ben ise derslerde sürekli resim yapardım. Bu durum öğretmenimin hoşuna gitmez ve “Yaptığın resimler bir işe yaramıyor, ileride sakın resimle ilgili bir bölüm seçme.” diyerek benim şevkimi kırmaya çalışırdı. Ona çok kızardım ve dünyanın en iyi ressamı olacağım diye kendime sözler verirdim. Bu nedenle resim dergileri satın aldım, kurslara katıldım. Bu arada arkadaşlarımın benden daha iyi resim yapmalarına dayanamazdım. Örneğin, iki yıl önce bir resim yarışmasına katılmış, benden daha iyi resim yapan bir arkadaşıma da yarışmayı haber vermemiştim. Çok güzel olmasına karşın resmim dereceye giremediği için yıkılmıştım.
Freud’un psikanalitik kuramına göre, sınıf öğretmeninin tutumu karşısında, Arda’nın resim çalışmalarına aşırı zaman ayırmaya devam etmesi, aşağıdaki savunma mekanizmalarından hangisine örnek olabilir?

Ketlenme
Ödünleme
Bastırma
Yüceltme
Düşünselleştirme
Küçük bir kasabada doğan Fatma, çocukluğunda babasından sık sık dayak yer ve ev işlerinin ağırlığından bunalan annesinin ilgisinden de yoksun büyür. Lisede sınıf arkadaşları hangi bölümde okuyacaklarını uzun uzun araştırırken Fatma’nın tek düşüncesi evden uzaklaşmak olur. Açıkta kalmayacağı bölümleri tercih listesine yazar. Bunlardan birini kazanır ve üniversite eğitimi için İstanbul’a gider. Bu eğitimi sırasında, bazıları birbirine zıt olan çeşitli dinsel ve politik gruplara katılır fakat içlerinde barınamaz. Bir ara sınıf arkadaşı Emine ile eve çıkarlar ancak ona da yakınlık gösteremez, adeta kendisinden uzaklaştırır. Emine eşyalarını toplayıp evi terk ederken Fatma bunu umursamıyormuş gibi davranır çünkü o kimsenin yardımına gereksinim duymuyor ve her konuda kendine yetiyormuş gibi görünmek ister. Gerçekte kendine güvenmeyen, duygusal ama göstermeyi sevmeyen, sıkılgan, isteksiz ve duyarsız biri olarak Fatma’nın böyle görünmesi çok da zor olmaz.
Yukarıda anlatılanlara göre, Fatma hangi bağlanma biçimini geliştirmiş olabilir?

İkircikli
Saplantılı
Korkulu
Kayıtsız
Rol Karmaşası

Lise 1. sınıf öğrencisi Arda okul rehber öğretmenine şunları anlatır:
Bence ilkokul öğretmenlerinin insanlar üzerindeki etkisi en fazla. Örneğin bizim, öğretmenimiz matematik ve fen derslerine çok önem verirdi. Ben ise derslerde sürekli resim yapardım. Bu durum öğretmenimin hoşuna gitmez ve “Yaptığın resimler bir işe yaramıyor, ileride sakın resimle ilgili bir bölüm seçme.” diyerek benim şevkimi kırmaya çalışırdı. Ona çok kızardım ve dünyanın en iyi ressamı olacağım diye kendime sözler verirdim. Bu nedenle resim dergileri satın aldım, kurslara katıldım. Bu arada arkadaşlarımın benden daha iyi resim yapmalarına dayanamazdım. Örneğin, iki yıl önce bir resim yarışmasına katılmış, benden daha iyi resim yapan bir arkadaşıma da yarışmayı haber vermemiştim. Çok güzel olmasına karşın resmim dereceye giremediği için yıkılmıştım.
Erikson’un psikososyal gelişim kuramına göre, Arda’nın dünya çapında bir ressam olmaya yönelik çabaları, aşağıdaki duyguların hangisinden kurtulmaya yöneliktir?

A)  Güvensizlik B)  Umutsuzluk
C)  Durgunluk D)  Utanç
E)  Yetersizlik


Küçük bir kasabada doğan Fatma, çocukluğunda babasından sık sık dayak yer ve ev işlerinin ağırlığından bunalan annesinin ilgisinden de yoksun büyür. Lisede sınıf arkadaşları hangi bölümde okuyacaklarını uzun uzun araştırırken Fatma’nın tek düşüncesi evden uzaklaşmak olur. Açıkta kalmayacağı bölümleri tercih listesine yazar. Bunlardan birini kazanır ve üniversite eğitimi için İstanbul’a gider. Bu eğitimi sırasında, bazıları birbirine zıt olan çeşitli dinsel ve politik gruplara katılır fakat içlerinde barınamaz. Bir ara sınıf arkadaşı Emine ile eve çıkarlar ancak ona da yakınlık gösteremez, adeta kendisinden uzaklaştırır. Emine eşyalarını toplayıp evi terk ederken Fatma bunu umursamıyormuş gibi davranır çünkü o kimsenin yardımına gereksinim duymuyor ve her konuda kendine yetiyormuş gibi görünmek ister. Gerçekte kendine güvenmeyen, duygusal ama göstermeyi sevmeyen, sıkılgan, isteksiz ve duyarsız biri olarak Fatma’nın böyle görünmesi çok da zor olmaz.
Marcia’nın kimlik statüleri yaklaşımına göre, Fatma hangi kimlik statüsünü geliştirmiş olabilir?

A)   Ters B)   Askıya alınmış,
C)   İpotekli D)   Asosyal
E)  Dağınık


Küçük bir kasabada doğan Fatma, çocukluğunda babasından sık sık dayak yer ve ev işlerinin ağırlığından bunalan annesinin ilgisinden de yoksun büyür. Lisede sınıf arkadaşları hangi bölümde okuyacaklarını uzun uzun araştırırken Fatma’nın tek düşüncesi evden uzaklaşmak olur. Açıkta kalmayacağı bölümleri tercih listesine yazar. Bunlardan birini kazanır ve üniversite eğitimi için İstanbul’a gider. Bu eğitimi sırasında, bazıları birbirine zıt olan çeşitli dinsel ve politik gruplara katılır fakat içlerinde barınamaz. Bir ara sınıf arkadaşı Emine ile eve çıkarlar ancak ona da yakınlık gösteremez, adeta kendisinden uzaklaştırır. Emine eşyalarını toplayıp evi terk ederken Fatma bunu umursamıyormuş gibi davranır çünkü o kimsenin yardımına gereksinim duymuyor ve her konuda kendine yetiyormuş gibi görünmek ister. Gerçekte kendine güvenmeyen, duygusal ama göstermeyi sevmeyen, sıkılgan, isteksiz ve duyarsız biri olarak Fatma’nın böyle görünmesi çok da zor olmaz.
Bem’in cinsiyet rolleri yaklaşımına göre, Fatma hangi cinsiyet rolünü geliştirmiş olabilir?

Androjen
Erkeksi
Kadınsı
Belirsiz
Feminist

Otobüs durağında bekleyen yaşlı bir kadın, sigara içen bir gencin sigara dumanından rahatsız olur. Yaşlı kadın gence, astım hastası olduğu için sigaradan uzak durması gerektiğini açıklar. Genç, “Üzgünüm, açık alandayız, burada sigara içmek yasak değil.” der. Yaşlı kadın “Biraz ötede sigaranı içemez misin?” diye sorar. Genç, “Teyzeciğim, buna da itirazınız olmaz herhâlde.” diyerek birkaç adım uzaklaşır ve dumanı yaşlı kadını hâlâ rahatsız etmesine karşın sigarasını içmeye devam eder.
Kohlberg’in ahlaki gelişim kuramına göre, gencin içinde bulunduğu ahlaki evre aşağıdakilerden hangisi olabilir?

İtaat ve ceza
Saf çıkarcı
Kişiler arası beklentiler
Kanun ve düzen
Sosyal sözleşme
2010

Bir araştırmacı çocukların yaşa bağlı konuşma gelişimi örüntüsünü incelemek ister. Bu amaçla iki, dört ve altı yaşlarından ellişer çocuğu rastgele örnekleme yöntemiyle seçerek toplam 150 çocuktan tek seferde veri toplar. Daha sonra verileri çözümleyerek farklı yaşlarda dil gelişimine ilişkin genellenebilir sonuçlar ortaya koyar.
Bu araştırmacının kullandığı araştırma yöntemi aşağıdakilerden hangisidir?

Meta-analiz
Kesitsel
Örnek olay
Nitel
İzleme


Fiziksel gelişimleri bakımından erkek ve kızların yaşlara göre boylarındaki artış miktarlarını en iyi gösteren grafik aşağıdakilerden hangisidir?
(Grafiklerde kesikli çizgiler erkekleri, düz çizgiler kızları göstermektedir.)


Bebeklikten itibaren ayrı büyütülmüş bir grup yetişkin ikiz üzerinde boylamsal bir araştırma yapılmıştır. Bu araştırmada ilk çocuklukta tek yumurta ikizlerinin çift yumurta ikizlerine göre daha benzer davrandıkları ancak çocuklar büyüdükçe benzerliğin azaldığı görülmüştür. Bununla birlikte, yetişkinlikte bu benzerliğin ikizlerin dinsel, siyasal görüşlerinde, ilgi alanlarında ve eş seçimlerinde daha az; sayısal ve sözel yeteneklerinde, yürüyüşlerinde, gülüşlerinde ve ses tonlarında ise daha fazla olduğu gözlenmiştir.
Bu araştırmaya göre aşağıdaki sonuçlardan hangisine varılamaz?

Bazı davranışların gelişiminde çevre, bazılarında ise kalıtım baskındır.
Davranış gelişiminde çevrenin etkisi yaşa bağlı olarak artmaktadır.
Kalıtım ve çevrenin etkileri bireysel farklılıklara bağlı olarak değişir.
Tek yumurta ikizlerinde gelişimin çeşitli alanlarındaki etkileşim, çift yumurta ikizlerinden daha fazladır.
Erim genişliği (ranj) fazla olan özelliklerde çevrenin etkisi, dar olanlara göre daha fazladır.

Öğretmen: Otomobile başka ne deriz?
Öğrenci: Araba.
Öğretmen: Araba ne işimize yarar?
Öğrenci: Arabaya bineriz.
Öğretmen: Bindiğimiz arabalara “taşıt” deriz.
Öğrenci: Öyleyse otomobil de bir taşıttır.

Piaget’nin bilişsel gelişim kuramına göre, yukarıdaki soru-cevap tekniğini uygulayan bir öğretmen, öğrencisinde aşağıdaki süreçlerden hangisinin gelişmesine yardımcı olmaya çalışmaktadır?

Ayırt etme
Tümdengelim
Özümleme
Özelden özele akıl yürütme
Toplu monolog

Dört yaşındaki Beste, babasına “Sana kitap okuyayım mı?” der ve bir hafta önce satın alınan masal kitabının resimlerine bakarak masalı okur gibi anlatır. Daha önce annesi birkaç kez okuduğu için masalı ezberleyen Beste, babasına masalı okurken bazı bölümleri unutur. Babası hatırlattığında, Beste ezberlediğinden emin, “Sen bu masalı bilmiyorsun.” Diyerek karşı çıkar.
Piaget’nin bilişsel gelişim kuramına göre, Beste’nin babasına karşı çıkmasının altında yatan bilişsel süreç aşağıdakilerden hangisi olabilir?

Özelden özele akıl yürütme
Uyum kurma
Odaktan uzaklaşma
Benmerkezci düşünme
Aynılık-değişmezlik ilkesi


Babası bir kâğıda                             yazar ve Banu’ya sonucun ne olduğunu sorar. Banu bir elinde 2, diğerinde 3 parmağını kaldırıp parmaklarını 1’den başlayarak sayar ve sonucun 5 olduğunu söyleyip boş kutunun içine yazar. Bununla birlikte, farklı sayılarla birkaç toplama işleminin ardından, babası 2 + 3 yazarak Banu’dan tekrar toplamasını ister. Banu bu işlemin sonucunu her defasında parmaklarını kullanarak hesaplar, aynı sayfada daha önce yaptıklarına bakmayı düşünemez.
Piaget’nin bilişsel gelişim kuramına göre, Banu’nun daha önce yaptığı işlemler için parmaklarını kullanıp aynı sayfada daha önce yaptıklarına bakmayı düşünememesi, aşağıdaki bilişsel becerilerden hangisinin tam olarak gelişmediğini gösterir?

Özelden özele akıl yürütme
Tümevarımsal düşünme
Odaktan uzaklaşma
Hipotetik düşünme
Aynılık-değişmezlik ilkesi

Gülce ile annesi oynamaktadır.
Gülce: Anne bana “Kızım ne yapıyorsun?” diye sor.
Anne: Kızım ne yapıyorsun?
Gülce: Gemi yüzdürüyorum.
Gülce: Şimdi de “Nereye gidiyorsun?” diye sor.
Anne: Nereye gidiyorsun?
Gülce: Anneanneme gidiyorum.
Yukarıdaki karşılıklı konuşmada Gülce’nin davranışları dil gelişimiyle ilgili aşağıdaki kavramlardan hangisiyle açıklanabilir?

İçsel konuşma
Telgraf konuşması
Yansıtıcı konuşma
Toplu monolog
Benmerkezci dil



Suç ve Ceza romanının kısa özeti:
Maddi nedenlerle üniversite eğitimini yarıda bırakan Raskolnikov iş bulamaz ve birçok kimseye borçlanır. Vaktinin çoğunu hayal kurarak geçiren Raskolnikov kendisinin de borçlu olduğu tefeci Ivanovna’yı öldürmeyi aklından geçirir. Birini öldürmeyi düşündüğü için kendinden nefret eden Raskolnikov, insanların düşkünlüğünü kullanıp servet edinen, kendi kardeşi Lizaveta’yı bile kullanmaktan çekinmeyen ihtiyar bir kadını öldürmenin, binlerce kişiyi mutlu edecek yüce bir görev olduğunu düşünerek yaşadığı çatışmadan kurtulur. Lizaveta’nın dışarıda olduğunu öğrendiği bir akşam tefecinin evine giden Raskolnikov, önce yaşlı kadını daha sonra, o sırada eve gelip olanları gören Lizaveta’yı feci şekilde öldürür. Yaşadığı vicdan azabı yüzünden suçunu daha sonra polise itiraf etse de bu durum Raskolnikov’un zulme uğrayanları kurtarmak için tefeciyi öldürdüğü gerekçesine ters düşer.
Raskolnikov’un aşağıdaki savunma mekanizmalarından hangisini öncelikle kullanarak yaşadığı çatışmadan bir süreliğine kurtulduğu söylenebilir?

Mantığa bürüme
Hayal kurma
Ödünleme
Yüceltme
Karşıt tepki oluşturma

Başarı güdüsü; engelleri aşma, çaba harcama, zor bir görevi en kısa sürede ve en iyi şekilde yapmaya çalışma olarak tanımlanmaktadır.
Buna göre, çocukların başarı güdüsünü güçlendirmek isteyen anne babalara önerilecek en uygun yaklaşım aşağıdakilerden hangisidir?

Çocuğa bir şey yaptırmanın değil, çocukla bir şey yapmanın önemli olduğunu bilmeleri
Çocuğa başarısızlığın mutsuzluk getireceğini anlatmaları
Çocuğu başarılı olsun olmasın sevmeleri ve bunu ona ifade etmeleri
Çocuğu erken yaştan başlayarak davranışlarının sorumluluğunu almaya teşvik etmeleri
Çocuğa ulaştığı yerin yeterli olmadığını, daha çok çaba gösterirse daha iyi olabileceğini anlatmaları



Lise 2. sınıf rehber öğretmeni Işıl Hanım “Ergenlerde Bağlanma Biçimleri” adlı bir seminere katıldıktan sonra, öğrencilerinin arkadaşlarına bağlanma biçimleriyle sosyal bir etkinliğe birlikte katılma istekleri arasında ilişki olabileceğini düşünür. Öğrencilerine Sosyometri uygular ve aşağıdaki sosyogramı hazırlar. Sosyogramda etkinliğe birlikte gitme isteğini düz, bunu reddetmeyi ise kesikli çizgilerle gösterir. Ayrıca çift yönlü ilişkileri                      ile tek yönlü ilişkileri ise → ile belirtir.
Kaçınmalı bağlanma biçimine sahip olanların kendilerini ve başkalarını olumsuz gördükleri, reddedilme korkusuyla yakın ilişkilerden uzak durdukları düşünüldüğünde, yukarıdaki sosyogramda bu tanıma uygun öğrenciler aşağıdakilerden hangisi olabilir?
Yalnız F
K ve S
L ve M
M ve T
L, M ve T

Suç ve Ceza romanının kısa özeti:
Maddi nedenlerle üniversite eğitimini yarıda bırakan Raskolnikov iş bulamaz ve birçok kimseye borçlanır. Vaktinin çoğunu hayal kurarak geçiren Raskolnikov kendisinin de borçlu olduğu tefeci Ivanovna’yı öldürmeyi aklından geçirir. Birini öldürmeyi düşündüğü için kendinden nefret eden Raskolnikov, insanların düşkünlüğünü kullanıp servet edinen, kendi kardeşi Lizaveta’yı bile kullanmaktan çekinmeyen ihtiyar bir kadını öldürmenin, binlerce kişiyi mutlu edecek yüce bir görev olduğunu düşünerek yaşadığı çatışmadan kurtulur. Lizaveta’nın dışarıda olduğunu öğrendiği bir akşam tefecinin evine giden Raskolnikov, önce yaşlı kadını daha sonra, o sırada eve gelip olanları gören Lizaveta’yı feci şekilde öldürür. Yaşadığı vicdan azabı yüzünden suçunu daha sonra polise itiraf etse de bu durum Raskolnikov’un zulme uğrayanları kurtarmak için tefeciyi öldürdüğü gerekçesine ters düşer.
Kohlberg’in ahlaki gelişim kuramına göre, Raskolnikov’un içinde bulunduğu evre ve bu evrede bulunma nedeni aşağıdakilerin hangisinde doğru eşleştirilmiştir?

             Evre Neden
İtaat-ceza       Lizaveta’ya yaptıklarından ötürü, Ivanovna’yı cezalandırdığından
Saf çıkarcı       Borçlarından kurtulmak için Ivanovna’yı öldürdüğünden
Kişilerarası eğilim       Başkalarının yaşadığı sıkıntıları gidermek için cinayet işlediğinden
Kanun-düzen       İşlediği suçu daha sonra polise itiraf ettiğinden
Evrensel ahlak       Cinayetlerden sonra vicdan azabı duyduğundan

2010
Kritik dönem kavramı, çevresel etkenlerin gelişimi nasıl etkilediğini anlamada çok önemlidir. Gelişim süreci incelendiğinde insana ait her organ ya da davranışın, belirli yönlerinin sabit zamanlarda geliştiği görülmektedir. Bu sabit zamanlara kritik dönem denilmektedir.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi gelişim sürecinde kritik dönemlerin bulunduğu görüşünü doğrulayan bir örnek olabilir?

Ters doğan Ayşe, doğum sırasında beynine bir süre oksijen taşınmaması sonucu ileriki yıllarda normalin altında zekâya sahip olmuştur.
Gebeliğin ilk üç ayında “X” ilacı kullanan Fatma, kolsuz bir bebek dünyaya getirmiştir.
Prematüre doğan İlker, iyi beslenerek birkaç ay içinde normal doğan çocukların kilosuna erişmiştir.
Başından geçen olumsuz bir olay sonrasında kekelemeye başlayan Sabri, tüm çabalara rağmen kekeme kalmıştır.
Doğuştan hipermetrop olan Zehra’nın bu görme bozukluğu yaşla birlikte giderek artmıştır.

Ayrı ve birlikte yetiştirilmiş 2-6 yaşları arasındaki ikiz çocuklar üzerinde yapılan bir araştırmada, kardeşlerin zekâ puanları arasındaki korelasyon katsayıları (r) şöyle bulunmuştur:

Ayrı yetiştirilen tek yumurta ikizleri r = 0, 77
Birlikte yetiştirilen tek yumurta ikizleri r = 0, 76
Ayrı yetiştirilen çift yumurta ikizleri r = 0, 52
Birlikte yetiştirilen çift yumurta ikizleri r = 0, 54

Buna göre, aşağıdakilerden hangisi ikiz kardeşlerin zekâ puanları arasındaki korelasyonları en iyi açıklar?

A)  Kalıtım
B)  Kritik dönem
C)  Çevre
D)  Olgunlaşma
E)  Yaş

Fiziksel büyüme temelde ....(I)….. bağlı olarak gerçekleşen bir süreç olmakla birlikte .....(II)….. yetersizliği bu süreci olumsuz etkileyebilir.
Fiziksel gelişimle ilgili bu metinde, I ve II rakamlarının yerine aşağıdaki hangi kavramlar getirilmelidir?

                   I        II____
Öğrenmeye Sosyal çevre
Yaşantıya Olgunlaşma
Fiziksel çevreye Sosyal çevre
Kalıtıma Beslenme
Olgunlaşmaya Uyarıcı

Duyusal-motor dönemde “nesne sürekliliğinin” kazanılması bilişsel gelişimde önemli bir başlangıçtır.
Bu başlangıç, aşağıdakilerden hangisinin göstergesi olabilir?

Kendisinde var olan şemaları düzenlemeye başladığının
Deneme yanılma öğrenmesinin oluşmaya başladığının
Çocuğun ilk bilişsel şemalarının oluştuğunun
Belleği kullanmaya başladığının
Yeni bilişsel yapılar geliştirmeye başladığının


Duyusal-motor dönemde “nesne sürekliliğinin” kazanılması bilişsel gelişimde önemli bir başlangıçtır.
Bu başlangıç, aşağıdakilerden hangisinin göstergesi olabilir?

Kendisinde var olan şemaları düzenlemeye başladığının
Deneme yanılma öğrenmesinin oluşmaya başladığının
Çocuğun ilk bilişsel şemalarının oluştuğunun
Belleği kullanmaya başladığının
Yeni bilişsel yapılar geliştirmeye başladığının

Fiziksel büyüme temelde ....(I)….. bağlı olarak gerçekleşen bir süreç olmakla birlikte .....(II)….. yetersizliği bu süreci olumsuz etkileyebilir.

Fiziksel gelişimle ilgili bu metinde, I ve II rakamlarının yerine aşağıdaki hangi kavramlar getirilmelidir?

                   I        II____   

Öğrenmeye Sosyal çevre

Yaşantıya Olgunlaşma

Fiziksel çevreye Sosyal çevre

Kalıtıma Beslenme

Olgunlaşmaya Uyarıcı

Fiziksel büyüme temelde ....(I)….. bağlı olarak gerçekleşen bir süreç olmakla birlikte .....(II)….. yetersizliği bu süreci olumsuz etkileyebilir.

Fiziksel gelişimle ilgili bu metinde, I ve II rakamlarının yerine aşağıdaki hangi kavramlar getirilmelidir?

                   I        II____   

Öğrenmeye Sosyal çevre

Yaşantıya Olgunlaşma

Fiziksel çevreye Sosyal çevre

Kalıtıma Beslenme

Olgunlaşmaya Uyarıcı

Duyusal-motor dönemde “nesne sürekliliğinin” kazanılması bilişsel gelişimde önemli bir başlangıçtır.

Bu başlangıç, aşağıdakilerden hangisinin göstergesi olabilir?

Kendisinde var olan şemaları düzenlemeye başladığının

Deneme yanılma öğrenmesinin oluşmaya başladığının

Çocuğun ilk bilişsel şemalarının oluştuğunun

Belleği kullanmaya başladığının

Yeni bilişsel yapılar geliştirmeye başladığının

Mert ile Doğa oynarken Mert’in babası Doğa’ya kaç yaşında olduğunu sorar. Doğa 6 yaşında olduğunu söyler. Mert “Ben de 5 yaşındayım.” der. Doğa’nın teyzesi “Mert 5, Doğa da 5 yaşında” der. Bunun üzerine Doğa teyzesine “Ben 6 yaşındayım, bir kere benim doğum günüm olurken sen evde yoktun.” Diyerek karşı çıkar.

Piaget’nin bilişsel gelişim kuramına göre, Doğa’nın, yaşını doğum gününde evde bulunmadığı için teyzesinin bilemeyeceğini düşünmesi, aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir?

Özelden özele akıl yürütme

Tümevarım

Odaktan uzaklaşma

Mantığa bürüme

Yaş korunumu

Buğra ile Arda amca çocuklarıdır. Buğra ile yengesi Ebru arasında şöyle bir konuşma geçer:

Buğra: Bir teyze vardı. O, Arda’nın anneannesi mi yoksa babaannesi mi?

Ebru: O, anneannesi. Senin babaannen onun da babaannesi.

Buğra: Benim iki tane babaannem yok ki!

Buğra’nın son ifadesinin altında “Benim bir babaannem var, Arda’nın da bir babaannesi var. Onun babaannesi benim de babaannemse benim iki tane babaannem olur.” düşüncesi yatmaktadır.

Piaget’nin bilişsel gelişim kuramına göre, Buğra’nın bu düşüncesi aşağıdaki bilişsel becerilerden hangisinin tam gelişmediğini gösterir?

Özümleme

Benmerkezci düşünme

Canlandırma

Odaktan uzaklaşma

Aynılık ilkesi

Hasan odasında diz çöküp, arabalarından birini sağ, diğerini de sol eline alarak yarıştırır. Arabalarını hızla ileri geri hareket ettirerek motor, fren ve korna sesleri çıkarır. “Şimdi sarı araba geçiyor, şimdi mavi hızlandı.” diye bağırır.

Hasan’ın ağzıyla oyununa tempo tutar gibi konuşması dil gelişimiyle ilgili aşağıdaki kavramlardan hangisiyle açıklanabilir?

Monolog 

Sözel senkretizm

Tekrarlama 

İçsel konuşma

Toplumsallaşmış dil

Gelişim psikolojisinde kullanıldığı anlamıyla “bağlanma” kavramı aşağıdakilerden hangisine işaret eder?

Belirli bir gelişim döneminin sağlıklı bir şekilde tamamlanamaması sonucu o dönemde takılı kalmaya

Çocuk ve bakım veren kişi arasında karşılıklı duygulanımı içeren fiziksel yakınlığı sürdürme isteğine

Ergenlik döneminde karşı cinsten özel biriyle tanışma isteğine

Çocuğun kendisi açısından önem taşıyan bir yetişkine yaşının gerektirdiğinden daha fazla bağımlı olmasına

Bir yetişkinin, birlikte olduğu kişiyle başkalarının ilgilenmesini istememesine

Gelişim psikolojisinde kullanıldığı anlamıyla “bağlanma” kavramı aşağıdakilerden hangisine işaret eder?

Belirli bir gelişim döneminin sağlıklı bir şekilde tamamlanamaması sonucu o dönemde takılı kalmaya

Çocuk ve bakım veren kişi arasında karşılıklı duygulanımı içeren fiziksel yakınlığı sürdürme isteğine

Ergenlik döneminde karşı cinsten özel biriyle tanışma isteğine

Çocuğun kendisi açısından önem taşıyan bir yetişkine yaşının gerektirdiğinden daha fazla bağımlı olmasına

Bir yetişkinin, birlikte olduğu kişiyle başkalarının ilgilenmesini istememesine

Bir okla yaralı kalbim,

Boyacının sandığında;

Güvercinim kâğıt helvasında;

Sevgilim kayığın burnunda;

Yarısı balık,

Yarısı insan;

İn miyim?

Cin miyim?

Ben neyim?

Orhan Veli’nin bu şiiri gelişim psikolojisine özgü aşağıdaki kavramlardan hangisi öğretilirken kullanılabilir?

Bağlanma türleri

Cinsiyet rolleri

Kimlik arama

Özyeterlik

Mizaç

Mehmet Rauf’un Eylül romanının kısa bir özeti:

Çocukluğunda ailesini kaybeden Necip’in öğrencilik yaşamı yatılı okullarda geçer. Yaşadığı kimsesizlik duygusundan kurtulmak için okul yıllarında çok ders çalışır, yetişkinlikte ise kadınlarla birlikte olur ancak bir kısmı başkalarıyla evli olan bu kadınların ihanetine uğrar. Kuzeninin karısı Suad ile karşılaşıncaya dek gerçek aşkın sonsuza dek sürmediğini ve kendinden geçecek kadar âşık olmanın sadece film ya da romanlarda olduğuna inanır. Necip, Suad’ın önce başka kadınlar gibi davrandığını düşünür ancak onun kocası Süreyya’ya olan sevgisine hayranlık duyar ve zamanla bu hayranlık tek taraflı aşka dönüşür. Necip bir yandan Suad’ın kocası olduğu için Süreyya’dan nefret edip suçluluk duyar, diğer yandan Suad’a yakın olabilmek için ona dostça davranır.

Suad başlangıçta Necip’in ilgisini fark etmez, öğrendikten sonra ise görmezden gelir. Bundan sonra Necip, Suad’ın her hareketinden bir anlam çıkarmaya çalışır. Bir süre sonra Suad da Necip’ten etkilenmeye başlar. Necip her şeyi bırakıp kendisiyle gelmesini istediğinde, Suad “Süreyya ihaneti hak etmedi, onu terk edemem, üstelik kimse bu ilişkiyi onaylamaz.” der. Necip ve Suad birlikte gidemeyeceklerini çaresizlik içinde kabul ederler.

Aşağıdakilerden hangisi Suad’ın davranışlarını süperegosu’nun yönettiğini kesin destekler?

Eşi Süreyya’ya olan duygusal bağlılığı

Necip’in ilgisini başlangıçta fark etmemesi

Necip’in ilgisini fark ettiğinde bir süre hiçbir şey yokmuş gibi davranması

Necip’in ilgisine kayıtsız kalamaması

Başkaları onaylamayacağı için Necip’le birlikte gitmemesi

Necip’in kişiliğiyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

Suad’dan etkilenmeden önce kadınlar tarafından sık sık aldatıldığı için yalıtılmışlık duygusu içindedir.

Davranışları id’in denetimi altındadır. Bu yüzden Süreyya’dan nefret ettiği için suçluluk duymaktadır.

Evli bir kadına bile kolaylıkla âşık olması, güvenli bağlanma stiline sahip olmasından kaynaklanmaktadır.

Yalnızlık duygusundan kurtulmak için yetişkinlik yıllarında kadınlara yönelmesi yansıtma mekanizması kullandığını gösterir.

Evli bir kadınla ilişki yaşamak istemesi cinsel kimlik karmaşası yaşadığını gösterir.

Kohlberg’in ahlaki gelişim kuramına göre, aşağıdakilerden hangisi gelenek öncesi ahlak anlayışını kesin yansıtır?

Eğer camı kırdığımı itiraf etmeseydim tüm sınıf ceza alacaktı.

Kopya çekmedim çünkü yakalanırsam okuldan atılırım.

Hiçbir suç cezasız kalmamalıdır.

Elimden geleni yapmasaydım kendimi suçlu hissederdim.

Adaletli olmak merhametli olmaktan önemlidir.

2009

Bir araştırmada ilköğretim öğrencilerine bir yıl arayla iki kez ilgi envanterinin uygulanmasından 0,62; üniversite öğrencilerine uygulanmasından 0,80 korelasyon kat sayısı elde edilmiştir. Aynı çalışmada ilköğretim öğrencilerine ölçme aracının üç yıl arayla iki kez uygulanmasından 0,31; üniversite öğrencilerine aynı zaman aralığında iki kez uygulanmasından 0,63 korelasyon kat sayısı hesaplanmıştır. Ayrıca üniversiteden sonra yaşamın sonuna kadar ilgi puanlarındaki kararlığın 0,70 civarında olduğu gözlenmiştir.

Bu araştırmaya göre, ilgi puanlarındaki kararlığın artışı, gelişim psikolojisine özgü aşağıdaki kavramlardan hangisiyle açıklanabilir?

A)  Büyüme   B)  Öğrenme

C)  Hazırbulunuşluk D)  Kritik dönem

E)  Yaş

Aileler üzerinde yapılan bir araştırmada, anne babasından biri ya da her ikisi ressam olan çocukların resim yeteneklerinin, ailesinde ressam olmayan çocuklardan daha yüksek olduğu saptanmıştır.

Bu araştırma sonucuna göre, resim yeteneğiyle ilgili aşağıdaki etkenlerden hangisinin daha önemli olduğu söylenebilir?

Büyüme 

Öğrenme

Kalıtım 

Duyarlı dönem

Hazırbulunuşluk

Eşey hücrelerinde (I) kromozom bulunmaktadır. Bunlardan cinsiyet üzerinde etkisi bulunmayan (II) tanesine (III) adı verilmektedir. Eşey hücrelerinin birleşmesi sonucu meydana gelen yapıya (IV) denilmekte, dış etkenler sonucu bu yapıda meydana gelen kalıcı farklılaşmalar ise (V) olarak tanımlanmaktadır.

Fiziksel gelişimle ilgili yukarıdaki metinde I, II, III, IV ve V rakamlarının yerine getirilmesi gereken kavramlar, aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak sıralanmıştır?  

       I II      III      IV         V____

46 tane 44 gonozom genom fenotip

23 çift 22 gonozom mayoz adaptasyon

46 çift 44 otozom zigot genetik kod

23 çift 22 gonozom zigot dominant

23 tane 22 otozom genotip mutasyon

Mustafa Öğretmen derste Cumhuriyet Döneminde elde edilen kadın hakları konusunda bir tartışma ortamı yaratır. Öğrencilerden Nazan söz alarak, “Atatürk kadınlara erkeklerle eşit haklar verilmesini sağlamasaydı, ben sınıf arkadaşım Kemal’le aynı sırada oturamayacaktım.” der.

Nazan’ın bu sözü, Piaget’nin bilişsel gelişim kuramına göre aşağıdaki kavramlardan hangisiyle açıklanabilir?

Özelden özele akıl yürütme

Benmerkezci düşünme

Bağdaştırma

Tümdengelim

Tümevarım

Buğra ilköğretim I. sınıfa devam etmektedir. Amcasıyla arasında şöyle bir konuşma geçer:

Amcası: Okumayı öğrendin mi?

Buğra: Evet.

Amcası: O hâlde, bana “A” harfiyle başlayan üç isim söyle?

Buğra: Ayva, … Ayşe, Ay.

Amcası: Peki “Be” harfiyle başlayanları söyle?

Buğra: … (sessizlik olur)

Amcası: Beste …

Buğra: Olmaz ki! “Bı” ile başlayan demeliydin. Biz öyle öğrendik.

Buğra okulda “B” harfini “Bı” sesiyle öğrendiği için soruyu yanıtlayamamıştır.

Bu durum Piaget’nin bilişsel gelişim kuramına göre aşağıdaki kavramlardan hangisiyle açıklanabilir?

A)  Tümevarımsal düşünme B)  Canlandırmacılık (animizm)

C)  Tümdengelimsel düşünme D)  Anoloji

E)  Özelden özele akıl yürütme

Yasemin Hanım ve Aslan Bey bir süre önce şiddetli geçimsizlik yüzünden boşanırlar. Bu olaydan kısa bir süre sonra ana sınıfına devam eden kızları Azra okula gitmek istemez, yalnız uyumakta zorlanır ve geceleri altını ıslatır. Yasemin Hanım okul rehber öğretmeninden Azra’yla görüşmesini ister. Görüşme sırasında Azra, uslu bir çocuk olmadığı için babasının evden ayrıldığını ve annesinin de kendisini bırakıp gitmesinden korktuğunu söyler. Bu görüşmeden sonra rehber öğretmen, annesine “Azra istemese de onu okula gönderin, sabrınızı taşırsa da onu cezalandırmayın.” der.

Şiddetli geçimsizlik yüzünden anne babasının boşanma nedenini Azra’nın doğru anlayamaması, Piaget’nin bilişsel gelişim kuramına göre aşağıdaki kavramlardan hangisiyle açıklanabilir?

Benmerkezci düşünme

Tümevarımsal düşünme

Kişilerin sürekliliği

Dönüşümsel düşünme

Canlandırmacılık (animizm)

Ahmet akranlarına göre normal bir gelişim göstermekte ve Ahmet’in ciddi bir sağlık sorunu bulunmamaktadır. Buna karşın, annesi Ayşe Hanım, okula günde birkaç defa telefon ederek Ahmet’in yemeklerini yiyip yemediğini ve sağlık durumunun nasıl olduğunu sormaktadır. Annesinin koruyucu tutumu yüzünden Ahmet’in okulda genellikle öğretmene yakın yerlerde bulunmayı tercih ettiği ve öğretmenden izin alarak bireysel etkinliklere katıldığı gözlenmektedir.

Ahmet’in okuldaki davranışları aşağıdakilerden hangisinin gelişmemiş olmasıyla daha çok ilişkilidir?

Paylaşma duygusunun

İç denetimin

Problem çözmenin

Kuralları ayırt etmenin

Yaratıcılığın

Leyla annesine resim yapmak istediğini söyler. Annesi boyaları ve kâğıdı masaya bırakır. Leyla masaya oturur. Bir çiçek resmi çizerken yanında annesi olmadığı hâlde, “Bir çiçek, çiçek çizeceğim, çiçek yapacağım.” der.

Leyla’nın resim çizerken yaptığı konuşmalar dil gelişimiyle ilgili olarak aşağıdaki kavramlardan hangisiyle açıklanabilir?

İçsel konuşma

Yansıtıcı konuşma

Tekrarlama 

Monolog

Telgraf konuşma

Hasan, internette Selma’yla tanışır ve görüşmeye karar verirler. İkinci görüşmenin sonunda Selma, mesleğiyle alay eden, garsonlara kaba davranan, çok sigara içip gerginlik yaşadığında tırnaklarını yiyen Hasan’ı kendisine uygun bulmaz ve bir daha onunla görüşmek istemez. Hasan iş yerinde de müşterileriyle iletişim sorunları yaşamasına karşın Selma’nın kararını, boyunun 1,55 m ve ağırlığının 113 kg olmasına bağlar. Selma’yı sadece fiziksel özelliklere önem vermekle suçlamasına rağmen Hasan fazla kilolarından kurtulmak için bir terapistten yardım almayı düşünür. Hasan gerçekten kendisini seven bir kadınla birlikte olursa hem yalnızlıktan kurtulacağına hem de kilo verip sigarayı bırakacağına inanmaktadır. Hâlbuki, Hasan’ın ailesinde de herkes şişmandır. Annesi bugün gülerek anlatsa da bebekken acıktığında Hasan’ı sakinleştirmek için çok telaşlandığını, bazen kısa süre önce doyurduğunu da unutarak mama hazırlamak için ne kadar acele ettiğini hatırlar.

Yukarıdaki bilgilere bağlı olarak Freud’un psikanalitik kuramına göre, Hasan’la ilgili aşağıdaki sonuçlardan hangisine varılabilir?

Selma’nın mesleğiyle alay ettiği ve garsonlara kaba davrandığı için oral mazoşist bir kişilik tipi geliştirmiştir.

Bir kadın tarafından sevilirse işlerin yoluna gireceğini düşündüğü için fallik döneme saplanmıştır. 

Reddedilme gerekçelerini farklı sebeplere dayandırdığından, çarpıtma savunma mekanizmasını kullanmaktadır. 

Karşı cinsle ilişki kurma becerileri kazanması gerektiğinden, terapide bilinçli yaşantılar üzerinde odaklanılması gerekir. 

Davranışlarını egosu kontrol etmektedir.

Yasemin Hanım ve Aslan Bey bir süre önce şiddetli geçimsizlik yüzünden boşanırlar. Bu olaydan kısa bir süre sonra ana sınıfına devam eden kızları Azra okula gitmek istemez, yalnız uyumakta zorlanır ve geceleri altını ıslatır. Yasemin Hanım okul rehber öğretmeninden Azra’yla görüşmesini ister. Görüşme sırasında Azra, uslu bir çocuk olmadığı için babasının evden ayrıldığını ve annesinin de kendisini bırakıp gitmesinden korktuğunu söyler. Bu görüşmeden sonra rehber öğretmen, annesine “Azra istemese de onu okula gönderin, sabrınızı taşırsa da onu cezalandırmayın.” der.

Babası evden ayrıldıktan sonra, Azra’da gözlenen davranış değişikliklerinin nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kaçınmalı bağlanma B)  Ayrılık kaygısı

C)  Okul fobisi D)  Enuresis (altını ıslatma)

E)  Öğrenme güçlüğü

Fen bilgisi öğretmenliği 1. sınıf öğrencisi Gökçe, otobiyografisinin bir bölümünde şunları yazar:

“Annem çok fazla ilgilenir benimle. Örneğin patenlerim, gitarım vb. bana sorulmadan, çok önceden alınmıştır. Ancak, evde tembellik yapmaya bile hakkım yoktur. Babama göre bir spor dalıyla ilgilenmeli, anneme göre en az bir müzik aleti çalmalıyım. Kısacası çok şey beklendi benden. Hepsini gerçekleştirmek için çabalamam, çok fazla zorlanmama da neden oldu. Doktor olmamı istediler, çok çalıştım tıp fakültesini kazandım ama yürütemedim. Önceleri bana sağlanan bütün olanaklara karşın isteklerini yerine getiremediğim için çok suçladım kendimi. Bugün, ailemin istediği gibi bir doktor olamayacaksam da bu bölümde okumaktan çok mutluyum. Ben mutlu olunca ailem de mutlu oldu. Keşke bunu daha önceden anlayıp başka okullara gitmek, sonra kayıt dondurup tekrar ÖSS’ye hazırlanmak zorunda kalmasaydım.”

Bu bilgilere göre, Gökçe’nin mesleki açıdan hangi kimlik statüsüne sahip olduğu söylenebilir?

Başarılı kimlik

Bağımlı (ipotekli) kimlik

Ters kimlik

Ertelenmiş (moratoryum) kimlik

Kimlik dağınıklığı

Burak arkadaşlarının oyunlarını bozan, aşırı hareketli bir öğrencidir. Bu konuda diğer öğretmenlerden de sık sık şikâyet duyan okul rehber öğretmeni Ayşe Hanım, Burak’la bir sözleşme yapmaya karar verir. Aralarında yaptıkları sözleşmeye göre, Burak arkadaşlarıyla kavga etmeyecek ve onları şikâyet etmeyecektir. Sözleşme yapıldıktan bir hafta sonra okuldan eve döndüğünde, ailesi Burak’ın bir dişinin kırıldığını fark eder. Ailesi ısrar etmesine karşın Burak, dişini kendisine saldıran bir öğrencinin kırdığını söylemez.

Burak’ın rehber öğretmenle yaptığı sözleşmeye uyduğu için dişini kıran öğrencinin adını gizlemesi, Kohlberg’in ahlaki gelişim evrelerinden hangisinde olduğunu gösterir?

İtaat ve ceza eğilimi

Saf çıkarcı eğilim

İyi çocuk eğilimi

Kanun ve düzen eğilimi

Sosyal sözleşme eğilimi

Burak arkadaşlarının oyunlarını bozan, aşırı hareketli bir öğrencidir. Bu konuda diğer öğretmenlerden de sık sık şikâyet duyan okul rehber öğretmeni Ayşe Hanım, Burak’la bir sözleşme yapmaya karar verir. Aralarında yaptıkları sözleşmeye göre, Burak arkadaşlarıyla kavga etmeyecek ve onları şikâyet etmeyecektir. Sözleşme yapıldıktan bir hafta sonra okuldan eve döndüğünde, ailesi Burak’ın bir dişinin kırıldığını fark eder. Ailesi ısrar etmesine karşın Burak, dişini kendisine saldıran bir öğrencinin kırdığını söylemez.

Burak’ın rehber öğretmenle yaptığı sözleşmeye uyduğu için dişini kıran öğrencinin adını gizlemesi, Kohlberg’in ahlaki gelişim evrelerinden hangisinde olduğunu gösterir?

İtaat ve ceza eğilimi

Saf çıkarcı eğilim

İyi çocuk eğilimi

Kanun ve düzen eğilimi

Sosyal sözleşme eğilimi

Fakir bir ailede dünyaya gelen Cahit Bey, ekonomik sıkıntılar yüzünden çocuk yaşta çalışmaya başlar. Bugün büyük bir servete sahip olmasına karşın Cahit Bey çocukluğundaki yoksul günlere dönmekten korkar. Bu yüzden ilerleyen yaşına rağmen işiyle ilgili ekonomik gelişmeleri anlamaya ve mesleki bilgilerini artırmaya çalışır.

Maslow'un İhtiyaçlar Hiyerarşisine göre, Cahit Bey’in yaşam biçimi öncelikle hangi ihtiyacını doyurmaya yöneliktir? 

Fizyolojik ihtiyaçlar

Güvenlik

Bilme – anlama

Saygı – saygınlık

Kendini gerçekleştirme

2008

İnsan gelişimine ilişkin aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

A) Ahlak gelişimi, bilişsel gelişim tamamlandıktan sonra başlar.

B) Yetişkinlikte psikolojik sorunlar azalır, biyolojik sorunlar artar.

C) Dil gelişimi ile bilişsel gelişim arasında nöbetleşe bir ilişki vardır.

D) Psikomotor gelişim bedensel gelişimden bağımsız oluşur.

E) Üst düzey ahlaki davranışlar soyut düşünmeyi gerektirir, ancak tersi doğru değildir.

Fatma Hanım seneye okula başlayacak olan yeğeni Bertuğ’a bir hediye vermek ister. Çocuk giysileri satan bir mağazadan Bertuğ’un yaşını söyleyerek bir pantolon satın alır. Hediyesini yeğenine verdiğinde, uzun süredir görüşmemelerine karşın, satın aldığı pantolonun yeğeninin bedenine tam olduğunu görür, çok sevinir.

Yukarıdaki paragrafta gelişim psikolojisine özgü kavramlardan hangisine vurgu yapılmaktadır?

A) Büyüme

B) Olgunlaşma

C) Öğrenme 

D) Hazırbulunuşluk

E) Kritik dönem

İlköğretim okuluna yeni başlayan Mehmet önlüğünü kendisi giyebilmekte, ancak annesi defalarca göstermesine karşın, önlüğünün yakasını bir türlü ilikleyememektedir.

Mehmet’in önlük yakasını bir türlü ilikleyememesi, aşağıdaki ifadelerden hangisiyle açıklanabilir?

A) Yaka kullanmaya yeni başladığı için Mehmet deneyim eksikliği yaşamaktadır.

B) Annesinin aşırı koruyucu tutumu nedeniyle Mehmet iliklemeyi öğrenememiştir.

C) Mehmet yakasının düğmelerini ilikleyebileceği kritik döneme henüz ulaşmamıştır. 

D) Mehmet’in el kasları yakasını ilikleyebilecek olgunluğa erişmemiştir.

E) Mehmet’in parmakları yakasını ilikleyebilecek kadar büyümemiştir.

Ergenlik dönemine ilişkin aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

Kızlarda ilk adet kanaması, erinliğe geçişin de ilk işaretidir.

İkincil cinsiyet özelliklerinin geç ortaya çıkması, bilişsel gelişimi olumsuz yönde etkiler.

Ergenlik döneminde kızlarda östrojen, erkeklerde testosteron hormonlarının ilk kez salgılanmaya başlamasıyla, ikincil cinsiyet özellikleri kazanılır.

Erkek çocuklar arasında çevrelerindeki kız arkadaşlarından daha önce ergenlik dönemine girenler bulunabilir.

Geç olgunlaşma, ergenlik döneminde erkekleri olumlu, kızları ise olumsuz etkiler ancak bu etkinin yönü zaman içinde değişebilir.

Annesi Mehmet’e İngilizce çalıştırırken aralarında şöyle bir diyalog geçer:

Anne ― Notebook ne demektir?

Mehmet ― Defter.

Anne ― Peki book ne demektir?

Mehmet ― “Ter”.

Annesinin sorusuna Mehmet’in doğru yanıt verememesinin nedeni, Piaget’nin bilişsel gelişim kuramındaki hangi kavramla açıklanabilir?

A) Uyum kurma

B) Özelden özele akıl yürütme

C) Kelime korunumu

D) Sembolik düşünme

E) Devresel tepki

Betül annesine “Anne, kendini öldürenler hapishaneye mi gömülür?” diye sorar. Piaget’nin bilişsel gelişim kuramına göre, “Betül’ün bu çıkarımda bulunmasının nedeni” ile “içinde bulunduğu bilişsel gelişim dönemi” aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) Deneme - yanılma yoluyla öğrendiğinden işlem öncesi dönem

B) Sezgisel olarak ayırt edebildiğinden işlem öncesi dönem

C) Tümevarımsal düşünmeye başladığından somut işlemler dönemi

D) Esnek düşünme geliştiğinden somut işlemler dönemi

E) Varsayımlara dayalı düşündüğünden soyut işlemler dönemi

Beş yaşındaki Ayşe ailesiyle çıktıkları tatilde farklı yöreleri görme fırsatı bulmuştur. Anaokuluna başladığında, ilk derste öğretmeni “Tatilde nerelere gittiniz?” diye sormuştur. Ayşe söz almış, tatilde uğradıkları en son iki kasabanın ismini hatırlayabilmiş, ama daha önce gördükleri yerlerin ismini hatırlamakta zorlanmıştır.

Piaget’nin bilişsel gelişim kuramına göre, tatilin başlangıcında gördüğü kasabaları hatırlayamaması, Ayşe’nin hangi bilişsel özelliğinin tam olarak gelişmemiş olmasından kaynaklanmaktadır?

A) Odaktan uzaklaşma

B) Canlandırmacılık (Animizm)

C) Tek yönlü sınıflama

D) Benmerkezci düşünme

E) Özelden özele akıl yürütme

İşiten anne - babaların doğuştan duymayan çocuklarıyla çalışan bir araştırmacı, bu ebeveynlerden bir kısmının, konuşma dilini öğrenebilmeleri umuduyla çocuklarına işaret dilini öğretmediklerini saptamıştır. Araştırmacı daha sonra yaptığı çalışmada, bu çocukların işaret dilinde bulunanlardan daha farklı hareketlerle, kendilerini ifade etmeye çalıştıklarını gözlemiştir.

Araştırmacının bu gözlemi, dilin kazanılmasında aşağıdakilerden hangisinin önemine vurgu yapmaktadır?

A) Sosyal öğrenme 

B) Taklit

C) Pekiştirme 

D) Klasik koşullanma

E) Biyolojik altyapı

Geleneksel psikanalitik kurama ilişkin aşağıda verilen ifadelerden hangisi doğrudur?

Davranışları yönlendiren güçler bilinç düzeyinde yer alır.

Süperego, id’in isteklerini reddetmek için plan yapma, erteleme gibi ikincil süreçlere dayalı çalışır.

Yön değiştirme savunma mekanizmasına bir örnek olarak “dedikodu yapmak” verilebilir. 

Cinsiyet farklılıklarının kavranması genital dönemde gerçekleşir.

Savunma mekanizmaları, süperegonun yarattığı baskıdan korunmak amacıyla id’in kullandığı davranış örüntüleridir.

Gelişim psikolojisine ilişkin aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

Güvenli bağlanan çocuklar, anneleriyle aralarında kurulan sevgi bağı nedeniyle anaokuluna başlarken yaşıtlarına oranla daha yoğun ayrılık kaygısı yaşarlar.

“Kimlik arayışı” statüsünde bulunan ve anne babalarıyla aralarında sorunlar olan gençler, olumlu bir kimlik statüsüne sahiptirler.

Dili anlamak ve konuşmak bebeklik döneminde eş zamanlı ortaya çıkar.

İlköğretim çağında gözlenen dikkat eksikliği - hiperaktivite bozukluğunun temelinde reddedici anne baba tutumu bulunmaktadır.

İlk çocukluk döneminde ortaya çıkan döngüsel tepkiler oyun etkinliklerinin temelini oluşturur.

Bir süre öğretmenlik yapan Berrin 30 yaşlarındayken tanıştığı Mehmet’le son şansı olarak düşündüğü için evlenmiştir. Evlendikten sonra çalışmayı bırakan Berrin iki çocuk sahibi olmuştur. Eşi sık sık iş seyahatlerine çıktığı için evin tüm sorumluluğunu üstlenen Berrin, zamanla eşinin ilgisizliğinden yakınmaya başlamıştır. Berrin günlerini hem çocuklarını iyi bir biçimde yetiştirerek, hem de çevresindeki sosyal çalışmalara gönüllü katılarak geçirmiştir. Şu anda 60 yaşında olan Berrin, iyi eğitim gören ve mutlu evlilikler yapan çocuklarıyla gurur duymaktadır. Berrin’in son yıllardaki tek sorunu, eşiyle olan ilişkisinin kötüye gitmesidir. Bu yüzden, sadece ekonomik gereksinimlerini karşılayan biriyle neden evliliğini sürdürdüğünü sorgulamaya başlamıştır. Berrin artık çocuklarıyla birlikte yaşamak istemekte, ancak onların düzenini bozmaktan da çekinmektedir.

Erikson’un psikososyal kişilik kuramına göre, yukarıdaki bilgilere bağlı olarak, Berrin’le ilgili aşağıdaki sonuçlardan hangisine varılabilir?

Eşiyle sorunlar yaşamasına karşın, evlendiği için yakınlık duygusunu geliştirmiştir.

Çocuklarının iyi yetişmelerini sağlamış, böylelikle üretkenlik duygusunu kazanmıştır.

Yaşlılıkta çocuklarının yanına taşınmak istemesine karşın, onların düzenini bozmak istemediği için ego bütünlüğünü kazanmıştır.

Ekonomik güce sahip olmadığı için eşinden ayrılamadığından, utanç ve suçluluk duyguları yaşamaktadır.

Evlenerek öğretmenlik mesleğini bıraktığı için kimlik duygusunu kazanamamıştır.

Bir hasta bakıcı, hastalara bir yandan “Sıranızı bekleyin içeride hasta var!” deyip bekleyenleri doktorla görüştürmemekte, diğer yandan da, fark ettirmeden tanıdıklarını öncelikle muayene ettirmeye çalışmaktadır.

Bu hasta bakıcının tanıdıklarına ayrıcalık göstermesi, Kohlberg’in ahlaki gelişim evrelerinden hangisinde olduğunu gösterir?

A) İtaat ve ceza eğilimi

B) Saf çıkarcı eğilim

C) İyi çocuk eğilimi

D) Toplumsal anlaşma

E) Evrensel ahlak ilkeleri

2007

Gözlerinde kataraktla doğan ve 7 yaşına kadar tedavi olamayan çocuklar, daha sonra tedavi olsalar bile görme sorunlarıyla karşı karşıya kalabilirler. Bu durumda, yaşamın ilk 7 yılı görme duyusu açısından aşağıdakilerin hangisiyle nitelendirilebilir?

A) Duyusal-motor dönem

B) Olgunlaşma düzeyi

C) Hiyerarşik düzey

D) Kritik dönem

E) Gelişme dönemi

Gelişimin birbirini izleyen, ayırt edilebilir devreler hâlinde gerçekleştiğini öne süren kuramcılara göre, içinde yaşanılan çevrenin niteliği bu devreleri nasıl etkileyebilir?

A) Hem hangi yaşta ortaya çıktıklarını etkiler hem de sıralarını değiştirebilir.

B) Hangi yaşta ortaya çıktıklarını etkileyebilir ama sıralarını değiştiremez.

C) Hangi yaşta ortaya çıktıklarını etkilemez, sıralarını kısmen değiştirebilir.

D) Ne hangi yaşta ortaya çıktıklarını ne de sıralarını etkiler.

E) Ne hangi yaşta ortaya çıktıklarını ne de sürelerini değiştirebilir.

Ana sınıfına devam eden Neşe’nin ilköğretim beşinci sınıfa giden ablasının kullandığı materyallere göre daha büyük materyallerle çalışması, aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir?

A) Küçük kas gelişimini tamamlamamış olması

B) Sahip olduğu bilişsel şema sayısının az olması

C) Nesne devamlılığı ilkesini kazanmamış olması

D) Sembolik oyunlarla iç dünyasını yansıtması

E) Miktar korunumunun kazanılmamış olması

Dört yaşındaki Nursel sokakta yürürken bir cüce görür. Annesine dönerek “Şu çocuğa bak.” der. Annesi Nursel’e bazı yetişkinlerin böyle küçük olduklarını anlatmaya çalışır. Nursel “Hayır anne, o bir çocuk.” diyerek ısrar eder.

Nursel’in cüce kişiyle ilgili bu tepkisi aşağıdakilerden hangisine örnek olabilir?

A) Organizasyon

B) Uyum kurma (akomodasyon)

C) Özümleme (asimilasyon)

D) Nesne devamlılığı

E) Korunum

İlköğretim beşinci sınıf öğrencisi Umut, matematik dersinde basit kesirlerle ilgili problemleri çözmede zorlanmaktadır. Öğretmen çözüm olarak Umut’u, bu konuyu çok iyi bilen bir arkadaşıyla eşleştirir ve bu tip soruları birlikte çözmelerini söyler. Bir süre sonra öğretmen, Umut’un basit kesirlerle ilgili problemleri zorlanmadan çözebildiğini gözler.

Bu örnekteki durum, aşağıdakilerin hangisinde verilen kuramcının öne sürdüğü kavramla ilişkilendirilebilir?

A) Bloom: Tam öğrenme

B) Piaget: Dengeleme

C) Vygotsky: Yakınsal gelişim bölgesi (zone of proximal development)

D) Ausubel: Anlamlı (receptive) öğrenme

E) Bruner: Eylemsel (enactive) öğrenme

İlköğretim birinci sınıf öğrencisi Ulaş’ın mahallesindeki berberi “berberci” olarak adlandırması dil gelişiminde aşağıdakilerden hangisine bir örnektir?

A) Aşırı kurallaştırma

B) Kavram gelişimi

C) Telgraf konuşma

D) Eksik kurallaştırma

E) Alıcı dil kavramı

Bir sınıf öğretmeni, öğrencilerin görsel sanatlar dersinde bazı araç ve gereçleri kullanarak bir şeyler oluşturma girişimlerini desteklemektedir.

Erikson’un psikososyal gelişim kuramına göre, öğretmenin bu desteği aşağıdaki gelişimsel çatışmalardan hangisinin olumlu sonuçlanmasına yardımcı olur?

A) Girişkenliğe karşı suçluluk

B) Özerkliğe karşı utanç ve kuşku

C) Temel güvene karşı güvensizlik

D) Başarıya karşı aşağılık duygusu

E) Kimliğe karşı rol karmaşası

Bir sınıf öğretmeni, öğrencilerin görsel sanatlar dersinde bazı araç ve gereçleri kullanarak bir şeyler oluşturma girişimlerini desteklemektedir.

Erikson’un psikososyal gelişim kuramına göre, öğretmenin bu desteği aşağıdaki gelişimsel çatışmalardan hangisinin olumlu sonuçlanmasına yardımcı olur?

A) Girişkenliğe karşı suçluluk

B) Özerkliğe karşı utanç ve kuşku

C) Temel güvene karşı güvensizlik

D) Başarıya karşı aşağılık duygusu

E) Kimliğe karşı rol karmaşası

Lise son sınıfta okuyan Ayşe, küçük yaştan beri mühendis olmayı istemekte ve üniversite planlarını buna göre yapmaktadır. Ancak, babası mühendisliğin kadınlara uygun bir meslek olmadığını öne sürerek Ayşe’yi, kadınlara daha uygun olduğunu düşündüğü öğretmenlik gibi bir meslek seçmeye teşvik etmektedir. Mühendis olma isteğini babasının desteklememesi nedeniyle, Ayşe ne tür bir meslek seçeceği konusunda kararsızlığa düşer.

Erikson’un psikososyal gelişim kuramına göre, Ayşe’nin meslek seçimi konusunda kararsızlığa düşmesi aşağıdakilerden hangisine örnek olabilir?

A) Güvensizlik

B) Psikososyal moratoryum

C) Ego bütünlüğü

D) Rol karmaşası

E) Durgunluk

Lise son sınıfta okuyan Ayşe, küçük yaştan beri mühendis olmayı istemekte ve üniversite planlarını buna göre yapmaktadır. Ancak, babası mühendisliğin kadınlara uygun bir meslek olmadığını öne sürerek Ayşe’yi, kadınlara daha uygun olduğunu düşündüğü öğretmenlik gibi bir meslek seçmeye teşvik etmektedir. Mühendis olma isteğini babasının desteklememesi nedeniyle, Ayşe ne tür bir meslek seçeceği konusunda kararsızlığa düşer.

Erikson’un psikososyal gelişim kuramına göre, Ayşe’nin meslek seçimi konusunda kararsızlığa düşmesi aşağıdakilerden hangisine örnek olabilir?

A) Güvensizlik

B) Psikososyal moratoryum

C) Ego bütünlüğü

D) Rol karmaşası

E) Durgunluk

Yaşamının son dönemlerinde, geçmişine dönüp baktığında “keşke” sözcüğünü çok kullanan ve yapmış olduğu seçimlerden memnuniyet duymayan bir birey, Erikson’un psikososyal gelişim kuramına göre aşağıdaki gelişim krizlerinden hangisini yaşamaktadır?

A) Kimliğe karşı rol karmaşası

B) Üretkenliğe karşı durgunluk

C) Özerkliğe karşı utanç ve kuşku

D) Temel güvene karşı güvensizlik

E) Benlik bütünlüğüne karşı umutsuzluk

Özgür, annelerine sürpriz bir doğum günü pastası yapmak isterken on yaşındaki ağabeyinin mutfağı çok fazla kirlettiğine, on dört yaşındaki ablasının ise, annesinin misafirler için yaptığı pastadan gizlice yerken buzdolabının önüne küçük bir parça düşürdüğüne tanık olur.

Özgür, gelişimsel açıdan Piaget’nin öngördüğü “ahlaki gerçekçilik” döneminde bulunduğuna göre, kardeşlerinin ne ölçüde kabahatli olduğu konusunda nasıl bir yargıya varması beklenir?

Mutfağı kirlettikleri için her ikisini de eşit ölçüde kabahatli bulması

Mutfağı daha fazla kirlettiği için ağabeyini daha çok kabahatli bulması

Ağabeyinin iyi niyetini dikkate alarak onu daha az kabahatli görmesi

Hangi kardeşiyle daha iyi geçiniyorsa onun daha az kabahatli olduğunu söylemesi

Ablasını bir yetişkin olarak gördüğü için onun mutfağı kirletmesini normal karşılayıp ağabeyini daha çok kabahatli bulması

Bir iş yerinde ilk yardım kursuna çağrılan personelin bu kursa karşı verdikleri aşağıdaki tepkilerden hangisi, Kohlberg’in ahlaki gelişim kuramına göre gelenek ötesi düzeydeki bir gelişimi yansıtmaktadır?

Kursa gideceğim; çünkü bu sayede bir hayat kurtarırsam kahraman olacağım.

Aslında kursa gitmek istemiyorum; ama gitmezsem uyarı alacağım için gideceğim.

Bu kursa gitmek istememiştim; ama beni çağırdıkları için zorunluyum.

İlk yardım öğrenmek umurumda değil; arkadaşlarımın hepsi gittiği için ben de gideceğim.

Bu kursa gideceğim; çünkü öğreneceklerim sayesinde bir insanın yaşama şansını artırabilirim.

2006

Gelişimde olgunlaşma kavramı aşağıdaki süreçlerden hangisini anlatmak için kullanılmaktadır?

Sosyal normlara uygun davranışların öğrenilmesi ve sergilenmesi

Genetik olarak belirlenen bir plan çerçevesinde yaşantılardan bağımsız olarak gerçekleşen biyolojik gelişmeler

İlk ergenlik döneminde başlayan ve yetişkinlik çağına kadar süren fiziksel ve cinsel değişmeler

Büyüme ve gelişmeye eşlik eden öğrenilmiş davranış örüntülerinin kazanılması

İlerleyen yaşla birlikte aşırı davranışların yerlerini yavaş yavaş ağırbaşlı davranışların alması

Aşağıdakilerden hangisi kalıtım ve çevrenin zekâ üzerindeki etkisini inceleyen araştırma sonuçların en iyi özetlemektedir?

Zekâ, tümüyle kalıtımsal etkenler tarafından belirlenir.

Zekâ, tümüyle çevresel etkenler tarafından belirlenir.

Zekâ üzerinde kalıtımsal etkenlerin payı olup olmadığı henüz tam olarak belirlenememiştir.

Zekâ üzerinde çevresel etkenlerin payı olup olmadığı henüz tam olarak belirlenememiştir.

Zekâ, kalıtsal ve çevresel etkenlerin ortak etkileriyle belirlenmektedir.

Yeni doğum yapan Hatice, bebeğinin başının diğer organlarına göre büyük olduğunu fark eder ve kaygılanarak bebeğini bir doktora götürür. Doktor korkulacak bir şey olmadığını belirtir.

Bebeğin başının diğer organlarına göre büyük olması aşağıdaki gelişim ilkelerinden hangisiyle ilişkilidir?

A) Gelişim baştan ayağa doğru olur.

B) Gelişimde bireysel ayrılıklar vardır.

C) Gelişim içten dışa doğru gerçekleşir.

D) Gelişimde kritik dönemler vardır.

E) Gelişim genelden özele doğrudur.

Bir hemşirenin kendisine iğne yapmasından sonra hemşirelerin kötü olduğuna inanan bir çocuk, yanağının başka bir hemşire tarafından okşanmasını canını yakmaya yönelik bir davranış olarak yorumlar.

Çocuğun, yanağının okşanmasını bu şekilde yorumlaması Piaget’nin bilişsel gelişim kuramına göre aşağıdakilerden hangisine örnek olabilir?

A) Genelleme

B) Benmerkezcilik

C) Uyum kurma (akomodasyon)

D) Psikolojik stres

E) Özümleme (asimilasyon)

5 yaşındaki Ayşe, oyuncak bebeğiyle oynarken bebeğinin kolunu kırmış ve ondan defalarca özür dilemiştir.

Ayşe’nin bu davranışı Piaget’nin bilişsel gelişim kuramında yer alan hangi bilişsel özelliğe bir örnektir?

A) Korunum

B) Yapaycılık

C) Canlandırmacılık

D) Gerçekçilik

E) Tersine çevrilebilirlik

Ali’nin annesi bir çikolatayı tam ortasından bölerek yarısını onun, diğer yarısını da küçük kardeşinin tabağına koyar. Ancak, küçük kardeşinin dişleri henüz tam olarak çıkmadığı için onun tabağındaki çikolatayı birkaç parçaya böler. Ali, kardeşinin tabağındaki çikolataları görünce annesine “Ona daha çok çikolata verdin.” der ve ağlamaya başlar.

Piaget’nin bilişsel gelişim kuramına göre Ali aşağıdakilerden hangisini henüz kazanmamıştır?

A) Nesne devamlılığı

B) Korunum ilkesi

C) Başkalarının bakış açısını anlama

D) Davranışları niyete göre değerlendirme

E) Görelilik ilkesi

Lise 2. sınıf öğrencisi Deniz’in kendisini sürekli olarak izleyen ve kendisi hakkında fikir yürüten bir seyirci kitlesinin olduğunu düşünmesi, aşağıdaki kavramlardan hangisine örnek olabilir?

A) Cinsel rol karmaşası

B) Suçluluk duygusu

C) Ergen benmerkezciliği

D) Aşağılık duygusu

E) Yalnızlık duygusu

İki yaşındaki Esra, annesi gözden kaybolduğunda huzursuzluk, gerginlik, ağlama ve benzeri tepkiler vermektedir.

Esra’nın böyle tepkiler vermesinin nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

Henüz nesne devamlılığı kavramını kazanmamış olması

Bu yaşlardaki çocuklarda görülen benmerkezci düşünme biçimine sahip olması

Kayıtsız bağlanma stiline sahip olması

Bu yaşlardaki çocuklarda benzer durumlarda ortaya çıkan ayrılık kaygısını yaşaması

Bu yaşlardaki çocuklar gibi gerçeklik ilkesinden çok, haz ilkesine göre davranması 

Üniversite sınavlarına hazırlanmaya başlaması gerektiğini düşünen, ancak seçeceği bölüm konusunda karar vermede zorluk çeken bir lise 2. sınıf öğrencisi bir süre bu konu üzerinde durmamaya karar verir.

Bu öğrencinin bölüm seçimi konusunda düşünmeyi erteleme kararı Erikson’un kuramında yer alan aşağıdaki kavramlardan hangisine örnek olabilir?

A) Olumsuz kimlik

B) Aşağılık duygusu

C) Durgunluk dönemi

D) Psikososyal moratoryum

E) Umutsuzluk dönemi

Emekli olduktan sonra yaşamını değerlendiren ve o güne kadar yaptıklarını anlamlı, hedeflerine ulaşmış bularak kendini mutlu hisseden 65 yaşlarındaki bir yetişkin, Erikson’un psikososyal gelişim kuramına göre olgunluk yıllarına özgü aşağıdaki gelişim özelliklerinden hangisini göstermektedir?

A) Özerklik ve bağımsızlık

B) Üretkenlik

C) Kimlik kazanma

D) Temel güven duygusu

E) Benlik bütünlüğü

Maslow’a göre, gelişim süreci boyunca bir üst düzeydeki ihtiyacın ortaya çıkabilmesi, bir alt düzeydeki ihtiyacın giderilme derecesine bağlıdır.

Buna göre, aşağıdaki ihtiyaçlardan hangisinin diğerlerinin hepsinden sonra ortaya çıkması beklenir?

A) Güvenlik

B) Uyuma

C) Yeteneklerini geliştirme

D) Kabul edilme

E) İlgi görme 

Ahmet Bey kendisinden borç para isteyen arkadaşının bu isteğini yerine getirmiştir. Eşinin “Neden borç verdin, bizim başkalarına borç verecek kadar paramız yok.” demesi üzerine eşine “Bir gün benim de ihtiyacım olursa o da bana verir.” demiştir.

Arkadaşına borç verme gerekçesi dikkate alındığında Ahmet Bey, Kohlberg’in kuramına göre ahlak gelişiminin hangi dönemindedir?

A) Amaca yönelik araçsal ilişkiler eğilimi

B) İtaat ve ceza eğilimi

C) Toplum düzenini koruma eğilimi

D) İyi çocuk eğilimi

E) Evrensel ahlak ilkeleri eğilimi

2005

1. Bir psikolog: “0-1 yas arası dönemde, çocugun temel

güven duygusunu kazanması gerekir. Bu dönemde

temel güven duygusu kazanılmadığı takdirde, daha

sonra kazanılması güçtür.” demektedir.

Bu psikolog hangi gelisim ilkesini

vurgulamaktadır?

A) Gelisim nöbetlesedir

B) Gelisim genelden özeledir

C) Gelisimde kritik dönemler vardır

D) Gelisim bastan ayagadır

E) Gelisimin belli asamaları vardır

 (Cevap C)

2. Ahmet önceleri bütün basketbolcularınuzun boylu

oldugunu düsünmektedir. Sonraları ise kısaboylu bir

basketbol oyuncusu görmüs ve genelde uzunboylu

olmalarına ragmen kısa boylu basketbolcu

olabilecegini de anlamıstır.

Ahmet’in önceki ve sonraki düsünceleri

asagıdakilerden hangisiyle açıklanabilir?

A) Özümleme-özümleme

B) Özümleme-uyumsama

C) Uyumsama-dengeleme

D) Dengeleme-uyumsama

E) Örgütleme-özümleme

 (Cevap B)

3. 4 yasındaki Ayse oyuncak bebegininyagmurda

balkonda kalırsa, üsüyüp hastalanacagınıdüsünerek

oyuncak bebegi içeri almıstır.

Ayse'nin bu davranısı Piaget’nin bilisselgelisim

kuramı açısından hangi kavramla açıklanır?

A) Canlandırmacılık

B) Sembolik oyun

C) Tepki

D) İçsellestirme

E) Ben merkezcilik

 (Cevap A)

4. Çevresel etkilere maruz kalmadan türeözgü

organizmadaki biyolojik gelisim sürecinene

denir?

A) Dogustan donanım

B) Olgunlasma

C) Hazırbulunusluk

D) Gelisme

E) Gelisim

 (Cevap B)

5. Bir çocuk okula gittigi yoldan evedönebilmektedir.

Piaget’ye göre bu çocuk hangi dönemdedir?

A) İslem öncesi

B) Somut islemler

C) Soyut islemler

D) Duyusal motor

E) İslem sonrası

 (Cevap B)

6. “Seni dolandırmayan birini sen de

dolandırmamalısın” anlayısı Kohlberg’inahlak

gelisiminde hangi evreye denk gelir?

A) Ceza ve itaat

B) Kontaks ve toplumsal yasa

C) Evrensel ahlak ilkeleri

D) Karsılıklılık

E) Araçsal iliskiler egilimi

 (Cevap E)

7. Asagıdakilerden hangisi islem öncesidönemdeki

çocugun ben merkezci oldugunu gösterir?

A) Arkadaslarıyla oynaması

B) Kendisinin sevdigi yemegi arkadasınında

sevdigini düsünmesi

C) Nesneleri islevleri dısında kullanması

D) Bebegi düstügünde canının acıdıgınıdüsünmesi

E) Tek yönlü sınıflama yapabilmesi

 (Cevap B)

8. Dersleri çok iyi olmayan ilkögretim 3.sınıf

ögrencisine ögretmeni; “Senin ilerdebasarılı

olabilecegini biliyorum.” demistir.

Ögretmenin bu sözü ile Erikson’un hangi

gelisim dönemi vurgulanmıstır?

A) Güvene karsı güvensizlik

B) Bagımsızlıga karsı utanma ve süphecilik

C) Giriskenlige karsı suçluluk

D) Kimlik kazanmaya karsı rol karmasası

E) Basarıya karsı asagılık duygusu

 (Cevap E)

9. Karsılastıgı bir kaza sırasında,kurtarılacak

kisinin sosyal statüsüne bakmaksızınhayati

önem derecesini göze alan kisi hangi ahlak

gelisimi dönemindedir?

A) Evrensel ahlak

B) Saf çıkarcı egilim

C) Kisilerarası uyum

D) Ceza ve itaat egilimi

E) Sosyal sözlesme egilimi

 (Cevap A)

10. Asagıdakilerden hangisi Vygotsky’ninegitim ile

ilgili görüslerinden birisi degildir?

A) Çevrenin insan üzerindeki etkisiniönemser

B) ?sbirlikçi ögrenmeyi savunur

C) Sosyal çevreyi önemser

D) Ögrencinin bilissel gelisiminin esaskaynagı

kisisel psikolojik süreçlerdir

E) Sosyolojik süreçleri önemser

 (Cevap D)

11. Asagıdakilerden hangisi kritik dönemin

özelligidir?

A) Belli ögrenme yasantılarını gerektirir

B) Gelisim bu dönemlerde yavaslar

C) Bilissel gelisim alanının ön planaçıktıgı bir

dönemdir

D) Duyussal ögrenmelerin agırlık kazandıgıbir

dönemdir

E) Çevresel uyarıcı ve olayların çocugungelisim ve

ögrenmesi üzerinde daha kuvvetli etkiyesahip

oldugu dönemdir

 (Cevap E)

12. Ayse hanım kızına hiçbir kısıtlama getirmiyor ve

hiçbir seyine karısmıyor. Ayse hanımın bu

davranısını asagıdakilerden hangisi açıklar?

A) Demokratik tutum benimsemistir

B) Asırı koruyucu tutum benimsemistir

C) Kızını hiç sevmiyor

D) Çocuk yetistirmede izin verici tutumu

benimsemistir

E) Asırı cezalandırıcı tutum benimsemistir

(Cevap D)

1. Yemek masasının etrafında dolasan köpege, yemek

yiyen çocuklar bazen yediklerinden vermektedir. Bir

gün anneleri etrafı kirletiyorsunuz diye kızınca bir

daha köpege yiyecek vermezler.  

Bu durumda köpek nasıl tepki gösterir?

A) Bir daha yiyecek istemez

B) Önceleri yiyecek isteme davranısı artarsonra

söner

C) Çocuklara gitme olasılıgı artar

D) Annenin yanına gider

E) Köpek, yemek isteme davranısındanvazgeçer

 (Cevap B)

2. “Topu yatagının altına kaçan çocukdiger

oyuncaklarını topa çarptırarak topuçıkarmak istemis

ancak bunu basaramamıstır. Sonraki birkaç

denemesi de yine basarısızlıklasonuçlanmıstır.

Daha sonra uzaktan kumandalı arabasıylatopu

yönlendirerek çıkarabileceginikesfetmistir.”

Yukarıda anlatılan parçada çocugun topunu

yatagının altından çıkarmayı ögrenmesi netür bir

ögrenmedir?

A) Kavrama yoluyla ögrenme

B) Bilgiyi isleme yoluyla ögrenme

C) Deneme yanılma yoluyla ögrenme

D) Edimsel ögrenme yoluyla ögrenme

E) Klasik kosullanma yoluyla ögrenme

 (Cevap A)

3. Telefon numarasını arkadasına söylerken

rakamları tek tek degil de, 325 46 33 gibi

gruplandırarak söylemek asagıdakilerden

hangisini kolaylastırır?

A) Hatırda tutma

B) Hafızaya kaydetme

C) Kısa süreli bellek

D) Uzun süreli bellek

E) Ezberleme

 (Cevap A)

4. Asagıdakilerden hangisi ögrenilmis birdavranıs

degildir?

A) Çocugun sınavda karsılastıgı birmatematik

problemini çözmesi

B) Çocugun ezberledigi siiri yıl sonu

müsameresinde okuması

C) Ahmet’in bos vakitlerinde kitap okuması

D) Veli’nin arkadaslarının yanında sigaraiçmesi

E) Ayse’nin rahatsızlanıp atesi çıktıgında

huzursuzluk ve mızmızlık davranısları

sergilemesi

 (Cevap E)

5. Evde yemegini bitirmeden kalkan Selimanaokuluna

gittiginde ögretmenin yemegini bitirmedenkalkan

arkadasını azarladıgını görüyor veanaokulundayken

yemegini bitirmeden kalkmıyor ama evegelince yine

yemegini bitirmeden kalkıyor.

Selim’in bu davranısı asagıdakilerdenhangisiyle

ifade edilir?

A) Genelleme

B) Ayırt etme

C) Kosullu tepki

D) Kosulsuz tepki

E) Alıskanlık

 (Cevap B)

6. Bir aslana merdivenin basına oturmayıögretmek

isteyen bakıcı aslana önce ilk merdiveneçıktıgında

sonra 2. sonra 3. vs. sonra en üste çıkıp

oturdugunda et vermistir.

Bakıcının kullandıgı yöntem hangisidir?

A) Kademeli yaklasma

B) Modelden ögretme

C) Klasik kosullandırma

D) Sistematik duyarsızlastırma

E) Simgesel pekistirme

 (Cevap A)

7. Çocuk egitiminde premack ilkesinibenimseyen

bir baba asagıdakilerden hangisinisöylerse

premack ilkesine uygun olur?

A) Dersini bitirirsen bilgisayarda oyunoynayabilirsin

B) Televizyon izledikten sonra dersiniçalısmalısın

C) Önce matematik ödevlerini yap sonrakitap oku

D) Meyve mi yersin yoksa tatlı mı

E) Yaramazlık yaparsan seni parka götürmem

(Cevap A)

8. Ögretmen ögrencilerine bir soru sormusve

ögrenciler parmaklarını kaldırmıstır.Ögretmen bir

ögrenciye söz vermis ve sorunun yanıtınıalmıstır.

Bunun üzerine ögretmen cevap verenögrenciye ve

elini kaldıran ögrencilere tesekküretmistir.

Ögretmenin tesekkür etmesi ne ile açıklanabilir?

A) Sürekli pekistirme

B) Sabit aralıklı pekistirme

C) Degisken oranlı pekistirme

D) Degisken aralıklı pekistirme

E) Sabit oranlı pekistirme

 (Cevap A)

9. Bir ögretmen sınıfta olumlu birdavranıs

gelistirmek istiyor. stedigi davranısıpekistirmek

ve kalıcılıgını saglamak için ögretmenhangisini

yaparsa en dogru olur?

A) Ögretene kadar sürekli, sonra aralıklı

pekistirmeli

B) Davranısı sürekli pekistirmeli

C) Sadece dogru davranısı pekistirmeli

D) Dogru davranısı belirli zamanaralıklarıyla

pekistirmeli

E) Davranısı ögrencinin beklemedigizamanlarda

sürpriz olarak pekistirmeli

 (Cevap A)

10. Cezaya alternatif olarakkullanılabilecek yöntem

asagıdakilerden hangisidir?

A) Olumsuz pekistirme yapma

B) Aralıklı pekistirme uygulama

C) Ortama yeni bir uyarıcı katma

D) Olumlu pekistirme yapma

E) Olumsuz davranısları görmezden gelme

 (Cevap E)

11. Bos zamanlarında otobüs terminalindedolasmayı

seven bir kisi bir gün is geregi bir ilegitmesi

gerektiginde dogruca o ile giden otobüs

yazıhanesine gitmistir.

Bu ne tür ögrenmedir?

A) Kavrama yoluyla

B) Gizil ögrenme

C) Sosyal ögrenme

D) Deneme yanılma yoluyla ögrenme

E) Edimsel ögrenme

 (Cevap B)

12. Elindeki yap bozu sekil iliskisinegöre degil de

rasgele yerlestirmeye çalısan bir kisi ne

yapmaktadır?

A) Deneme-yanılma

B) Kavrama

C) Gizil ögrenme

D) Modelden ögrenme

E) Edimsel kosullanma

 (Cevap A)

13. Asagıdakilerden hangisi modeldenögrenilemez?

A) Özgün bir beste yapabilme

B) Araba kullanabilme

C) Müzik aleti çalabilme

D) Çocugun kalemi tutması

E) Kitap okuma alıskanlıgı kazanma

 (Cevap A)

14. Babasından sürekli dayak yiyen birçocugun

siddet yanlısı olması hangi tür ögrenmedir?

A) Gözleyerek B) Modelden

C) Gizil

D) Klasik kosullanma

E) Edimsel kosullanma

 (Cevap B)

15. Ali ögretmen arkadasına ögrencilerinbüyük bir

bölümünün matematik dersinde ögrendikleriintegral

konusunun pratikte nasıl kullanıldıgına vehangi

amaca yönelik olduguna iliskinfikirlerinin

bulunmadıgını söyler.

Bu durumda önceden ögrenildigi haldegerekli

durumda pratik yasamda kullanılmayan bilgi

ögrenme psikolojisinde en iyi hangikavramla

açıklanabilir?

A) Duragan B) Yanlıs

C) Eksik D) Olgunlasmamıs

E) Transfer

 (CevapE)

16. Bir ögretmen davranısın ögretilmesindedegisken

oranlı pekistirme kullanmaktadır. Fakather seferinde

pekistireci degistirmektedir.

Ögretmenin pekistireci her seferinde

degistirmesinin amacı ne olabilir?

A) Ögrencinin pekistirece alısmasınıengellemek

B) Hangi pekistirecin daha etkili oldugunu

belirlemek

C) Aynı pekistirece baglı kalmamak

D) Pekistirecin degil pekistirmetarifesinin etkililigini

ortaya çıkarmak

E) Ögrenci özelliklerine uygun pekistirecibulmak

 (CevapA)

17. Sogukta kalınca da yüzümüz kızarır,bir seyden

utanınca da yüzümüz kızarır.

Bu iki durum sırasıyla ögrenmede hangi

durumlara örnektir?

A) Kosullu uyarıcı - Kosulsuz uyarıcı

B) Kosulsuz uyarıcı - Kosullu uyarıcı

C) Klasik - Edimsel

D) Kosullu tepki - Kosulsuz tepki

E) Kosulsuz tepki - Kosullu tepki

 (CevapE)

18. ilkögretim 5. sınıfta okuyan Ayse,bisikletini

babasından izin almadan arkadaslarınaödünç

veriyor. Bisiklet arkadasının birindeykenbozuluyor.

Babası Ayse’ye “Bisikletini arkadaslarınaverirsen

böyle olur” diyor. Daha sonra Aysebisikleti

arkadaslarına vermiyor.

Ayse’nin bu davranısı asagıdaki gelisim

kavramlarından hangisiyle açıklanabilir?

A) Ceza

B) Olumsuz pekistireç

C) Olumlu pekistireç

D) Transfer

E) Sönme

 (CevapB)

19. Ayse evde yaramazlık yaptıgı zaman annesi

tarafından hiçbir tepki görmemektedir veher istedigi

yerine getirilmektedir. Ana okulunda iseAyse’nin bu

davranısı ögretmeni tarafından dikkate

alınmamaktadır.

Yukarıdaki paragraftaki davranıslarasagıdaki

eslemelerden hangilerine örnektir?

A) Genelleme - ayırt etme

B) Klasik kosullanma - ayırt etme

C) Genelleme - sönme

D) Ayırt etme - sönme

E) Sönme - ayırt etme

 (CevapC)

20. Asagıdakilerden hangisi bilisselögrenmenin

temel özelligidir?

A) Zihinsel islevler daha çok kullanılır

B) Zihin kas kontrolünü gerektirir

C) Ögrencinin ilgi ve tutumlarını kapsar

D) Ögrencinin güdü düzeyi ile ilgilidir

E) Fiziksel becerilerini ilgilendirir

 (CevapA)

21. Bir alanda ögrenilmis bilgi vebecerilerin bir

baska alandaki ögrenmeyi kolaylastırmasınane

denir?

A) Genelleme B) Bilissel ögrenme

C) Negatif transfer D) Zihinde canlandırma

E) Olumlu aktarma

 (CevapE)

22. Mert okula yeni baslamıstır. Fakatokulda ögretmeni

ile anlasamamıs ve bir takım olumsuzluklar

yasamıstır. Mert’te bir süre sonra okulkorkusu

olusmus ve okula gitmek istememistir.

Mert’te okul korkusunun olusmasını ne ile

açıklayabiliriz?

A) Edimsel kosullanma

B) Sosyal ögrenme

C) Gizil ögrenme

D) Kavrama yoluyla ögrenme

E) Tepkisel kosullanma

 (CevapE)

23. Asagıdakilerden hangisi klasik(tepkisel)

kosullanmaya örnektir?

A) Bir yemegin görüntüsünün midebulandırması

B) Derse zamanında gelme

C) Ödevlerini sadece ögretmenin kontrolettigi

günler yapma

D) Matematik problemi çözme

E) Haritaya bakarak yol bulma

 (CevapA)

24. Yanıp sönen ısık ilk baslardabireylerde herhangi

bir tepkiye neden olmamaktadır. Bir müddet

sonra ise kosullama gerçeklestirilmis vekisinin

yanıp sönen ısıga tepki vermeye basladıgı

görülmüstür. Yanıp sönen ısık göz kırpma

tepkisini ortaya çıkarmaya baslamadan öncene

tür bir uyarıcıdır?

A) Kosullu uyarıcı

B) Kosulsuz uyarıcı

C) Kosullu tepki

D) Nötr uyarıcı

E) Kosulsuz tepki

 (CevapD)

25. Asagıdakilerden hangisi sönmeyisaglar?

A) Davranıstan sonra kosullu uyarıcıverilmesi

B) Kosullu uyarıcıya benzer nitelikteuyarıcılar

verilmesi

C) Kosulsuz uyarıcının bir süre tek basınaverilmesi

D) Kosullu uyarıcının kosulsuz uyarıcı ileaynı anda

verilmesi

E) Kosullu uyarıcının bir süre kosulsuzuyarıcı

olmaksızın tek basına verilmesi

 (CevapE)

26. Bir ögretmen ögrencilerinin ödevlerinibazen iki

hafta bazen de 3 haftada bir kontroletmektedir.

Ögretmen hangi pekistirme tarifesini

kullanmaktadır?

A) Sürekli pekistirme

B) Degisken oranlı

C) Sabit zaman aralıklı

D) Degisken zaman aralıklı

E) Sabit oranlı

 (CevapD)

27. Bir ögretmen ögrencilerinin istenmeyen

davranıslarını önlemek için onlarınsevdigi bir

durumdan onları mahrum bırakabilir.

Bu durumu açıklayan örnek asagıdakilerden

hangisidir?

A) Ders çalısamadıgı için müzigin sesinikapatmak

B) Ödevleri her gün kontrol etmek

C) Sessiz duran sınıfı bahçeye çıkarmak

D) Gürültü yapan ögrenciler içinistedikleri

arkadaslarıyla oturma uygulamasını birsüre

durdurmak

E) Ödevlerini bitirenlerin resim yapmalarınaizin

vermek.

(Cevap D)

28. Çocukların çizgi film kahramanlarıgibi

davranmalarını hangi ögrenme yaklasımı ile

açıklayabiliriz?

A) Klasik kosullanma B) Edimsel kosullanma

C) Gizil ögrenme D) Model alma yoluylaögrenme

E) Kavrama yoluyla ögrenme

(Cevap D)

29. Asagıdakilerden hangisi sosyal ögrenme

yaklasımında modelin özellikleri arasındayer

almaz?

A) Modelin gerçek ya da hayali olması

B) Ögrenenin fiziksel beceri yetersizligi

C) Modelin benzer olması

D) Modelin sonucunun etkili olması

E) Modelin yüksek statülü olusu

 (CevapB)

30. Ögrenme güdüsü düsük ögrencilerdegörülen

ortak özelliklerden biri hangisidir?

A) Basarıya ulasma konusunda yeterlitatmin

düzeyindedir

B) Basarısızlıgın sebebini dıs çevreyeyüklerler

C) Basaramadıgı konuları arastırır

D) Basarısızlık süreçlerini iyidegerlendirir

E) Ortak is yapma konusunda iyidir

 (CevapB)