Bergamot portakalı (Citrus bergamia Risso et Poiteau),
olgunluğa bağlı olarak limona benzer sarı veya yeşil renkte, portakal
büyüklüğünde kokulu bir narenciye meyvesidir. Bergamot, acı portakal ve limonun
melezi olarak tanımlanan Rutaceae familyasına ait bir bitkidir 1) . Diğer
yazarlar 2) bergamotu ekşi portakal ve misket limonu (C. aurantifolia [Christm.
and Panzer] Swingle) arasında bir melez olarak değerlendirdiler. Bergamot,
İtalya'nın güneyindeki Calabria bölgesinin endemik bir bitkisidir - dünya bergamot
üretiminin %90'ından fazlası bu bölgeden gelmektedir. Bununla birlikte,
Yunanistan, Fas, İran ve Fildişi Sahili, Arjantin ve Brezilya gibi diğer
ülkelerde az sayıda bergamot bitkisi yetişmektedir. Bergamot portakalı esas
olarak esansiyel yağının (bergamot esansiyel yağı) çıkarılması için kullanılır.
Bergamot esansiyel yağı, bir bergamot portakal meyvesinin
kabuğundaki hücreler tarafından üretilen soğuk preslenmiş esansiyel bir yağdır.
Bergamot esansiyel yağının kokusu, çiçek notalı tatlı açık portakal kabuğu
yağına benzer. Bu portakalın kabuğundan elde edilen bergamot esansiyel yağı
parfümde, böceklerden kurtulmak için, kozmetik, gıda, şekerleme endüstrilerinde
ve çayı tatlandırmak için kullanılır 3). Bergamot yağı ayrıca aromaterapide
depresyon, anksiyete ve zayıf sindirim için kullanılır. Bergamot esansiyel yağı
ile aromaterapi üzerine, diğer esansiyel yağlarla kombinasyon halinde yapılan
birkaç klinik çalışma umut verici sonuçlar göstermiştir: anksiyete ve stres
azaltma, anti-depresyon, ağrı kesici ve kan basıncı ve kalp atış hızı azaltma.
Tek başına bergamot esansiyel yağı inhalasyonu ile yapılan daha ileri insan
çalışmaları, anksiyete azalması 4) , depresyon azalması 5) ve kan basıncı 6) ve
kalp atış hızı azalması 7) üzerinde önemli etkiler göstermiştir . Ayrıca
bergamot esansiyel yağının yan etkileri varsa minimal düzeydedir 8)bergamot
esansiyel yağının solunmasının genel zihinsel sağlığı ve kaygıyı iyileştirme de
dahil olmak üzere potansiyel terapötik faydaları olabileceğini
düşündürmektedir.
Uçucu yağların ekstraksiyonundan sonra endokarptan elde
edilen bergamot suyu, acı tadı nedeniyle uzun zamandır uçucu yağ endüstrisinin
ikincil ve atılan bir ürünü olarak kabul edildi. Son zamanlarda, bergamot suyu
hipolipemik ve hipoglisemik aktivitesi 9) yanı sıra anti-inflamatuar 10) ve
anti-kanser özellikleri 11) nedeniyle dikkat çekti .
Şekil 1. Bergamot portakalı
bergamot
Bergamot esansiyel yağı
Bergamot esansiyel yağı, acı aromatik bir tada ve
karakteristik hoş bir kokuya sahip yeşilimsi veya kahverengimsi-sarı uçucu bir
yağdır (üretim sezonunun başlangıcına ve sonuna karşılık gelir).
Bergamot esansiyel yağının kimyasal bileşimi geniş çapta
araştırılmıştır ve iyi bilinmektedir 12) . Bergamot esansiyel yağı, potansiyel
sağlık yararları olan birkaç biyoaktif molekül içerir. Hem uçucu (toplamın
%93-96'sı) hem de uçucu olmayan (toplamın %4-7'si) bir fraksiyondan oluşur.
Birincisi, esas olarak monoterpen ve seskiterpen hidrokarbonlar ve bunların
oksijenli türevleri ile birlikte alifatik aldehitler, alkoller ve esterlerle
temsil edilir 13)
. Bunlar monoterpen limonen (%25-53) ve linalool (%2-20),
linalil asetat (%15-40), γ-terpinen ve β-pinen 14 gibi yüksek miktarlarda
oksijenli bileşikleri içerir . Uçucu olmayan fraksiyon (toplamın %4-7'si),
pigmentler, mumlar, kumarinler ve psoralenlerin (örneğin, bergapten veya 5-MOP
olarak da bilinen 5-MOP olarak da bilinir, yaklaşık %0.2'sinde bulunur) ve
ayrıca bergamottin içerir [ 5-geraniloksipsoralen]) 15) . 5-MOP'un iyi bilinen
foto-toksisitesi nedeniyle, parfümeri ve kozmetik kullanımları için
furokoumarin içermeyen bir uçucu yağ hazırlanmıştır. Bergamot kabuklarının
vakumla damıtılması, soğuk preslenmiş yağ ile kimyasal olarak
karşılaştırılabilir olan, tamamen 5-MOP içermeyen yüksek kaliteli bir bergamot
esansiyel yağı sağlar 16) .
Narenciye yağlarının karakteristik aroması esas olarak
linalool, sitral ve linalil asetat 17) ile sağlanırken , limonen ve pinen fazla
tatlandırıcı değildir ve ısıya ve ışığa maruz bırakıldıklarında nispeten
kararsız bileşiklerdir. Bu nedenle ürünlerin raf ömrünü uzatmak için bunları
çıkarmak gerekir 18) .
Bergamot esansiyel yağı kullanım alanları
Bergamot esansiyel yağı, aromatik aroma buketini sabitleme
ve tüm esansları uyumlu hale getirme ve kokuyu artırma özelliğinden dolayı
parfüm üretiminin ana temel bileşenlerinden biridir. Bergamot esansiyel yağı da
ilaç endüstrisi tarafından hem tıbbi ürünlerin hoş olmayan kokularını emmek hem
de antiseptik ve antibakteriyel özellikleri nedeniyle kullanılmaktadır. Son
olarak, bergamot esansiyel yağı gıda ve şekerleme endüstrilerinde aroma verici
olarak kullanılmaktadır.
İtalyan halk ilaç olarak, ağız, deri, solunum, idrar yolu
enfeksiyonları, gonokokal enfeksiyonlar, beyaz akıntı, vajinal kaşıntı,
bademcik iltihabı, ve boğaz ağrısı ek olarak, ateş ve parazitik hastalıklar
için başta kullanılan yöntem olmuştur 19) . Antiseptik ve antibakteriyel
özellikleri nedeniyle, bergamot esansiyel yağı, yara iyileşmesini
kolaylaştırmak için bir antimikrobiyal ajan olarak kullanılmış ve üst solunum
yolu rahatsızlıklarını ve hiperhidrozu tedavi etmek için kullanılan
müstahzarlara dahil edilmiştir. Ayrıca, bergamot esansiyel yağının cilt
dezenfeksiyonu için yararlı olan sihirli, el yapımı ve ev yapımı ilaçlarda
kullanımı ve ayrıca küçük yaraların iyileşmesine yardımcı olarak kullanılması
İtalya'da uzun bir geleneğe sahiptir. Şu anda, deri kullanımına yönelik
müstahzarlarda furokumarin içermeyen bergamot esansiyel yağı kullanılmaktadır.
Bergamot esansiyel yağı aromaterapide yaygın olarak
kullanılmaktadır ve son zamanlarda ruh halini ve stres kaynaklı bozuklukların
hafif semptomlarını iyileştirmede 20) ve uyku indüksiyonunu kolaylaştırmada 21)
yeni bir popülerlik kazanmıştır . Aromaterapi masajının kanserli hastalarda
anksiyete semptomlarını hafiflettiği gösterilmiştir 22) .
Bergamot esansiyel yağı aromaterapi
Uçucu yağların aromaterapide ruh halini iyileştirmek ve
anksiyete, depresyon ve kronik ağrı gibi stres bozukluklarının hafif semptomlarını
iyileştirmek için kullanılmasının bilimsel gerekçesi, uçucu bileşenlerin
solunmasının neden olduğu hem fizyolojik hem de psikolojik etkiler tarafından
desteklenmektedir. hipokampal oluşum, hipotalamus ve piriform korteks gibi
limbik sistem yapıları aracılığıyla hareket eder 23) . Gerçekten de, birkaç
klinik ve deneysel veri, aromaterapinin ruh halini, uyanıklığı ve bilişi
iyileştirebileceğini göstermektedir. Uçucu yağlar kullanılarak yapılan bazı
çalışmalarda uyanıklık ve gevşeme ile ilişkili spesifik EEG
(elektroensefalogram) değişiklikleri gözlemlenmiştir. Bergamot esansiyel yağı
ile ilgili olarak, bu etkiler 5-MOP 24 dışındaki uçucu bileşenlere
atfedilmiştir ). Bergamot esansiyel yağının merkezi sinir sistemi üzerindeki
etkilerini indüklediği mekanizmalar henüz tam olarak anlaşılmamış olsa da,
sinaptik plastisiteyi modüle eden mekanizmalarla etkileşime giren amino
asitlerin salınımının aracılık edebileceği öne sürülmüştür.
Klinik araştırmalar, temel olarak, bergamot esansiyel
yağının aromaterapide, inhalasyon veya el masajı yoluyla terapötik
uygulamasına, kaygı ve stres tepkilerine odaklandı. Sadece ikisinin olumsuz
sonuç bildirdiği on klinik çalışmanın sonuçlarını gözden geçirdik. Başlıca
verileri Tablo 1'de rapor edilmiştir. Dört çalışma, lavanta (Lavandula
angustifolia), sedir ağacı (Cedrus atlantica), ylang ylang (Cananga odorata)
ile ilişkili karışımın bir bileşeni olan bergamot esansiyel yağı ile farklı
uçucu yağ kombinasyonlarının etkilerini değerlendirdi. veya buhur 25).
Kombinasyonlu çalışmalardan sadece Graham ve arkadaşlarının (2003) çalışması
olumsuz sonuçlar bildirmiştir. Diğer üç çalışma, strese verilen öznel tepkilere
dayalı olarak olumlu etkiler gösterdi. Kalan altı çalışmanın tümü sadece
bergamot esansiyel yağı kullanılarak yapılmıştır. Bu çalışmalardan beşi,
bergamot esansiyel yağının düşük kalp hızı, kan basıncı ve stres tepkileri gibi
faydalı etkileri olduğunu bildirdi 26). Bergamot esansiyel yağı ile
aromaterapinin kök hücre nakli yapılan çocuk ve ergenlerin ağrı ve mide bulantısı
üzerindeki etkilerini araştıran bir çalışma, hiçbir fayda göstermedi. Ne yazık
ki, klinik çalışmaların çoğu, kullanılan uçucu yağların kalite parametrelerini
bildirmedi. Bu çalışmalar metodolojik açıdan her zaman tatmin edici olmasa da,
aromaterapide bergamot esansiyel yağının kullanılmasının anksiyete ve stres
tepkilerini azaltmak için faydalı olabileceğini ve daha fazla klinik
araştırmayı hak ettiğini gösteriyorlar.
Tablo 1. Tek başına veya diğer uçucu yağlar (lavanta, sedir
ağacı, ylang ylang, buhur) ile kombinasyon halinde bergamot esansiyel yağı
(BEO) ile aromaterapi üzerine klinik çalışmalar
Yazarlar Çalışma
tarzı Uçucu yağlar konular ana
uç noktalar Sonuç
Graham et al. 27) Çift
kör, plasebo kontrollü randomize Solunum
yoluyla lavanta, bergamot ve sedir ağacı Radyoterapi
gören 200 hasta HADS ile ölçülen kaygı olumsuz sonuçlar
Hwang 28) Plasebo
kontrollü randomize Solunum yoluyla
lavanta, ylang ylang ve bergamot Hipertansiyondan
etkilenen 52 denek Kan basıncı,
serum kortizol seviyeleri, katekolamin seviyeleri Psikolojik stres tepkilerinin, serum kortizol düzeylerinin, kan
basıncının azaltılması
Chang 29) Kontrollü
(eşdeğer olmayan kontrol grubu) El
masajı ile Bergamot, Lavanta ve Buhur Ölümcül
kanserli 58 bakımevi hastası Ağrı,
depresyon ölçekleri Ağrı ve
depresyonun azaltılması
Peng ve ark. 30) Açık
etiketli randomize kontrollü çalışma Teneffüs
yoluyla bergamot 114 sağlıklı
lisans öğrencisi Kalp atış
hızı değişkenliği Kalp atış
hızının azalması
Seo 31) Plasebo
kontrollü, çapraz geçiş Teneffüs yoluyla
bergamot 36 bayan lise öğrencisi Kan basıncı, nabız hızı, IgA seviyeleri Kan basıncının ve kalp atış hızının
düşmesi, IgA seviyeleri üzerinde hiçbir etkisi yoktur.
Hongratanaworakit 32) Kontrollü,
randomize Bergamot, lavanta cilt
uygulaması 40 sağlıklı denek ANS'nin uyarılma seviyesinin
göstergeleri olarak kaydedilen kan basıncı, nabız hızı, solunum hızı ve cilt
sıcaklığı Sübjektif davranışsal
uyarılmanın azalması
Chang ve Shen 33) kontrol
edilmiyor Teneffüs yoluyla
bergamot 54 ilkokul öğretmeni Kan basıncı, kalp hızı Kan basıncında ve kalp atış
hızında azalma
Ndao et al. 34) Çift
kör, plasebo kontrollü randomize Teneffüs
yoluyla bergamot 40 çocuk/ergen Kök
hücre nakli olacak Ağrı ve
mide bulantısı ölçekleri Faydasız
Ni et al. 35) Plasebo
kontrollü, randomize Teneffüs yoluyla
bergamot Ayaktan cerrahi bekleyen
116 hasta (STAI) skoruna ve yaşamsal
belirtilere verilen yanıtlar Anksiyete,
kalp hızı, değişkenlik ve kan basıncının azaltılması
Liu et al. 36) Plasebo
kontrollü, randomizasyon yok Teneffüs
yoluyla bergamot 29 ilkokul
öğretmenini strese soktu Kan
basıncı, kalp hızı Kalp atış hızının
azalması
HADS, Hastane Anksiyete ve Depresyon Ölçeği; ANS, otonom
sinir sistemi; STAI, Durumluk Sürekli Kaygı Envanteri; IgA, İmmünoglobulin A .
[Kaynak 37) ]
Antimikrobiyal etkinlik
Bergamot esansiyel yağının sırasıyla Campylobacter jejuni,
Escherichia coli O157, Listeria monocytogenes, Bacillus cereus ve
Staphylococcus aureus ve dermatofitlere karşı hem antibakteriyel hem de
antifungal aktiviteye sahip olduğu bildirilmiştir 38) . Bergamot esansiyel
yağının Candida türlerine karşı in vitro aktivitesi, bergamot esansiyel yağının
Candida enfeksiyonlarının topikal tedavisinde potansiyel rolünü ortaya
koymaktadır 39) . Bergamot esansiyel yağı, in vitro olarak dermatofitlere karşı
da aktiftir 40) . Ek olarak, ağırlık/ağırlık olarak %0.5, 1, 2 ve %3 oranında
bergamot esansiyel yağı içeren kitosan bazlı filmler, Penicillium italicum'un
büyümesi üzerinde önemli bir doza bağlı inhibitör etki gösterdi 41). Ayrıca,
bergamot ve bileşenlerinin yağ ve buharlarının yaygın gıda kaynaklı patojenlere
karşı in vitro etkinliği de araştırılmış ve linalool'ün en etkili
antibakteriyel bileşen olduğu ortaya çıkmıştır 42) .
Anti-inflamatuar aktivite
Bergamot esansiyel yağı anti-inflamatuar aktivitesi,
karagenan kaynaklı sıçan pençe ödem testi kullanılarak gösterildi. En yüksek
bergamot esansiyel yağı antiinflamatuar aktivitesi 0.10 ml/kg dozunda elde
edilmiştir. Bergamot esansiyel yağının medyan etkili dozu 0.079 ml/kg 43 olarak
bulunmuştur .
Antiproliferatif Aktivite
Bergamot esansiyel yağının ayrıca SH-SY5Y nöroblastom
hücrelerinin hayatta kalmasını ve çoğalmasını engellediği bulunmuştur, 44) hem
nekrotik hem de apoptotik hücre ölümüne yol açan çoklu yolların aktivasyonu
yoluyla 45) . Ayrıca, Russo ve ark. 46) , limonen ve linalil asetat
ilişkisinin, tek bileşiklere maruz kalmanın değil, önemli sitotoksisiteye neden
olduğunu gösterdi; bu, bergamot esansiyel yağının neden olduğu kanser hücresi
ölümünde bu monoterpenlerin birleşik etkisinin önemli bir rolü olduğunu ortaya
koydu.
Nöroprotektif Aktiviteler
Bergamot esansiyel yağının (a/a 1.0, 2.5 ve 5.0%)
anksiyolitik etkileri, anksiyete ile ilgili davranışlara, yükseltilmiş artı
labirentine ve delik tahtası testlerine maruz kalan sıçanlara uygulanarak ve
ardından stres ölçülerek incelendi. diazepamın etkilerine kıyasla indüklenen
plazma kortikosteron seviyeleri. Bergamot esansiyel yağı (%2.5) ve diazepam,
anksiyolitik benzeri etkiler sergiledi ve akut strese karşı kortikosteron
yanıtını zayıflattı 47) .
Diyaliz probu (20 µl/20 dak) yoluyla hipokampusa
perfüzyondan sonra, bergamot esansiyel yağı, hücre dışı aspartat, glisin,
taurin, GABA ve glutamat 48'de doza bağımlı ve Ca2+'dan bağımsız bir artış
üretti . Ayrıca, orta serebral arterin deneysel oklüzyonundan 1 saat önce
intraperitoneal olarak verilen bergamot esansiyel yağı (0.5 ml/kg), 24 saat
sonra özellikle medial striatum ve motor kortekste 2,3,5 ile ortaya konduğu
gibi enfarktüs boyutunu önemli ölçüde azaltmıştır. -doku dilimlerinin -trifenil-2H-tetrazolyum
klorür boyaması 49) .
Son olarak, N-metil-D-aspartata (NMDA) maruz bırakılan insan
SH-SY5Y nöroblastom hücre hattında, bergamot esansiyel yağı (%0.0005-0.01),
konsantrasyona bağlı olarak 1 mM NMDA'nın neden olduğu SH-SY5Y hücrelerinin
ölümünü azalttı. tavır. Ek olarak, %0.01 bergamot esansiyel yağı, Akt'nin
(serin/treonin spesifik protein kinaz) deaktivasyonunu ve bunun sonucunda NMDA
tarafından indüklenen glikojen sentaz kinaz 3 beta'nın (GSK-3B) aktivasyonunu
önledi. Bergamot esansiyel yağının belirli fraksiyonları ile elde edilen
sonuçlar, monoterpen hidrokarbonların nöroproteksiyon için önemli olabileceğini
düşündürdü 50) .
Analjezik Etkiler
Arka pençenin plantar yüzeyindeki kapsaisin kaynaklı
nosiseptif tepkiler, bergamot esansiyel yağının intraplantar enjeksiyonu ile
önemli ölçüde azaldı. Diğer deneyler, bergamot esansiyel yağının neden olduğu
antinosisepsiyonda linaloolün önemine değindi 51) . Başka bir çalışmada, hem
linalol hem de linalil asetat bileşiklerinin arka pençesine enjeksiyon,
bergamot esansiyel yağının neden olduğundan çok daha güçlü olan, nosiseptif
tepkilerde önemli bir azalma gösterdi. Bergamot esansiyel yağı veya linaloolün
morfin ile ilişkisinin arttırılmış etkisi, opioid antagonisti nalokson 52 ile
ön tedavi ile antagonize edilmiştir.. Analjezik etki, kısmi siyatik sinir
ligasyonu ile indüklenen nöropatik aşırı duyarlılığı olan farelerde bergamot
esansiyel yağı veya linaloolün intraplantar enjeksiyonu kullanılarak da
araştırıldı. Sonuçlar, hem bergamot esansiyel yağının hem de linalool'ün kısmi
siyatik sinir ligasyonuna bağlı mekanik allodiniyi lokal bir etki yoluyla doza
bağlı bir şekilde azalttığını gösterdi. Ayrıca, analjezik etki, spinal hücre
dışı sinyalle düzenlenen protein kinaz aktivasyonunun azalmasıyla ilişkilendirilmiştir
53) .
Kardiyovasküler Özellikler
Bergamottin, koroner arter spazmları için tipik olan
elektrokardiyografik değişiklikleri ve kobaylarda pitressin tarafından
tetiklenen deneysel kardiyak aritmilerin oluşumunu önemli ölçüde azaltmıştır.
Bergamottin ayrıca ventriküler erken atımlara, ventriküler taşiaritmilere ve
ölüme neden olmak için gereken ouabain dozunu da artırdı. Bu sonuçlar,
bergamottinin potansiyel antianginal ve antiaritmik özelliklere sahip olduğunu
göstermektedir 54) .
Lektin benzeri oksiLDL reseptörü-1'in (LOX-1) düz kas hücre
proliferasyonu ve yaralı kan damarlarında meydana gelen neo-intima oluşumunda
rol aldığı bilinmektedir. İlginç bir şekilde, deneysel bir sıçan anjiyoplastisi
modelinde, bergamot esansiyel yağının uçucu olmayan fraksiyonu ile ön tedavi,
serbest radikal oluşumu ve LOX-1 ekspresyonu ile birlikte doza bağlı bir
şekilde neointima proliferasyonunu azalttı 55) . Ayrıca, bergamot esansiyel
yağının K+ kanallarını aktive ederek ve Ca2+ akışını engelleyerek fare aortunun
vazorelaksasyonunu indüklediği öne sürülmüştür 56) ki bu da vasküler endotelyal
ve düz kas hücrelerinde hücre içi Ca2+ seviyelerini farklı şekilde modüle eder
57). Bu bulgular, bergamot esansiyel yağının kardiyovasküler hastalıklarda bir
vazodilatör ajan olarak potansiyel rolü için daha fazla çalışılabileceğini
göstermektedir.
Bergamot Esansiyel Yağı Yan Etkileri
Bergamot esansiyel yağı, bergapten, citropten, bergamoten ve
diğer furokumarinler gibi bileşenler fototoksik etkilere neden olabilse de,
güneşe maruz kalan cilt bölgelerine uygulanabilen kozmetiklerde yaygın olarak
kullanılan aromatik bir bileşendir 58) . Bergamot esansiyel yağı ile
aromaterapinin neden olduğu fototoksik reaksiyonların yalnızca birkaç raporu
vardır. 1916'da Freund, güneş ışığına maruz kalmadan önce Eau de Cologne
kullanımından sonra düzensiz alanlarda dört yoğun pigmentasyon vakasını
tanımlayan ilk kişiydi. Aynı fenomeni, Eau de Cologne'un bileşenlerinden biri
olan bergamot esansiyel yağının deneysel kullanımından sonra da gözlemledi.
Rosenthal, ortaya çıkan pigmentasyon şeklinden dolayı ilk olarak “Berloque
dermatitis” terimini kullanmıştır 59). Işığa maruz kalan boyun, yüz, kollar
veya gövdedeki hiperpigmentasyon, bergamot esansiyel yağındaki psoralenlere
bağlanmıştır. Psoralen içermeyen bergamot esansiyel yağının piyasaya
sürülmesinden bu yana vakalar çok daha nadir hale geldi.
5-MOP açısından zengin Bergamot esansiyel yağı, uzun
yıllardır güneşlenme ürünleri olarak kullanılmaktadır. 1995 yılında bu kullanım
yasaklandı ve bazı cilt bozukluklarının tedavisi ile sınırlandırıldı. Psoralen
veya UVA doz aşımı nedeniyle veya güneş ışığına maruz kalma dahil olmak üzere
ek UVA'ya kazara maruz kalma nedeniyle toksik reaksiyonlar meydana gelebilir.
Psoralenlerin cilde uygulanmasının ışığa duyarlılık reaksiyonlarını indükleme
olasılığı daha yüksektir. Fototoksik ve fotokarsinojenik zararı önlemek için
Uluslararası Koku Derneği, cildin güneşe maruz kalan bölgelerine uygulanan
ürünlerin %0,4'ten fazla bergamot esansiyel yağı içermemesini tavsiye etti.
PUVA'ya maruz kaldıktan sonra iki kadında ikinci derece cilt yanıklarının
meydana geldiği tespit edildi 60) .
İki hastanın vakaları, bergamot esansiyel yağı ile
aromaterapiyi takiben ultraviyole maruziyetinden 48-72 saat sonra gelişen
lokalize ve yayılmış büllöz fototoksik cilt reaksiyonlarına sahip olarak
tanımlandı. İlk vaka, 3 gün önce bergamot aromaterapi yağı müstahzarını
kullanan ve ardından birkaç saat güneşe maruz kalan bir kadındı. İkinci vakada,
kadın 2 gün önce bir saunayı ziyaret etmiş ve burada bronzlaşma sırasında UVA
radyasyonuna maruz kalmadan önce bergamot esansiyel yağı ile aromaterapiye
maruz kalmıştır. Kutanöz lezyonlar 48-72 saat içinde yavaş yavaş gelişti. Her
iki durumda da hastalar aynı anda başka krem ve/veya ilaç kullanmamıştır 61)
.
Başka bir vakada, 44 yaşındaki bir erkek 25 yıl boyunca her
gün 4 litreye kadar siyah çay içti. Ara sıra mide ağrısı nedeniyle markasını
değiştirdiğinde, aynı miktarda Earl Grey çayı içmeye başladı. Değişiklikten bir
hafta sonra tekrarlayan kas krampları fark etti. Çayı içtikten 5 hafta sonra
kas krampları devam etti. Nadiren gözlerinde bulanık görme ile ilişkili
fasikülasyonlar, distal parestezi ve basınç hissi gözlemledi. Nörolojik
muayene, azalmış görme keskinliği ve fasikülasyonları doğruladı. 5 ay sonra,
semptomları ile çay alımı arasında bir ilişki olduğundan şüphelenerek, Earl
Grey içmeyi bıraktı ve siyah çaya geri döndü. 1 hafta içinde semptomlar tamamen
kayboldu. Art arda, her gün 1 L'den fazla Earl Grey çayı yutmadığı takdirde
semptomların ortaya çıkmadığını gözlemledi. Earl Grey çayı, siyah çay ve
bergamot esansiyel yağından oluşur. Bu hastada bergamot esansiyel yağının yan
etkileri, selektif bir aksolemmal potasyum kanal blokeri olarak bergaptenin
potansiyel etkileriyle açıklanabilir, bu da Ranvier düğümlerinde potasyum
geçirgenliğini zamana bağlı bir şekilde azaltır. Bu, aksonal membranın
hipereksitabilitesine ve potasyum akımlarının faz değişikliklerine yol açarak
fasikülasyon ve kas kramplarına neden olabilir. Potasyum kanalı işlevindeki
bozulma, fasikülasyon oluşumu ile karakterize edilen diğer bozukluklarda
patojenik bir rol oynar. Bergaptenin neden olduğu voltaj kapılı sodyum
kanallarının uzun süreli açılması nöronal hipereksitabiliteyi artırabilir. Bu
hastada bergamot esansiyel yağının yan etkileri, selektif bir aksolemmal
potasyum kanal blokeri olarak bergaptenin potansiyel etkileriyle açıklanabilir,
bu da Ranvier düğümlerinde potasyum geçirgenliğini zamana bağlı bir şekilde
azaltır. Bu, aksonal membranın hipereksitabilitesine ve potasyum akımlarının
faz değişikliklerine yol açarak fasikülasyon ve kas kramplarına neden olabilir.
Potasyum kanalı işlevindeki bozulma, fasikülasyon oluşumu ile karakterize
edilen diğer bozukluklarda patojenik bir rol oynar. Bergaptenin neden olduğu voltaj
kapılı sodyum kanallarının uzun süreli açılması nöronal hipereksitabiliteyi
artırabilir. Bu hastada bergamot esansiyel yağının yan etkileri, selektif bir
aksolemmal potasyum kanal blokeri olarak bergaptenin potansiyel etkileriyle
açıklanabilir, bu da Ranvier düğümlerinde potasyum geçirgenliğini zamana bağlı
bir şekilde azaltır. Bu, aksonal membranın hipereksitabilitesine ve potasyum
akımlarının faz değişikliklerine yol açarak fasikülasyon ve kas kramplarına
neden olabilir. Potasyum kanalı işlevindeki bozulma, fasikülasyon oluşumu ile
karakterize edilen diğer bozukluklarda patojenik bir rol oynar. Bergaptenin
neden olduğu voltaj kapılı sodyum kanallarının uzun süreli açılması nöronal
hipereksitabiliteyi artırabilir. Bu, aksonal membranın hipereksitabilitesine ve
potasyum akımlarının faz değişikliklerine yol açarak fasikülasyon ve kas
kramplarına neden olabilir. Potasyum kanalı işlevindeki bozulma, fasikülasyon
oluşumu ile karakterize edilen diğer bozukluklarda patojenik bir rol oynar.
Bergaptenin neden olduğu voltaj kapılı sodyum kanallarının uzun süreli açılması
nöronal hipereksitabiliteyi artırabilir. Bu, aksonal membranın
hipereksitabilitesine ve potasyum akımlarının faz değişikliklerine yol açarak
fasikülasyon ve kas kramplarına neden olabilir. Potasyum kanalı işlevindeki
bozulma, fasikülasyon oluşumu ile karakterize edilen diğer bozukluklarda
patojenik bir rol oynar. Bergaptenin neden olduğu voltaj kapılı sodyum
kanallarının uzun süreli açılması nöronal hipereksitabiliteyi artırabilir.62).
Özet
Bergamot esansiyel yağı genellikle iyi tolere edilir, ancak
özellikle 5-MOP olmak üzere furokoumarinlerin varlığından dolayı ışığa duyarlı
özelliklere sahiptir. Bu nedenle, topikal preparasyonlarda son yıllarda
psoralen içermeyen uçucu yağ kullanılmıştır. Bunun bir sonucu olarak ve
furokoumarinlerle ilgili güvenlik endişeleri nedeniyle, genel bir önlem olarak
yüksek kaliteli kontrollü psoralen içermeyen bergamot esansiyel yağının
kullanılması önerilir. Bununla birlikte, bergamot esansiyel yağı uzun yıllardır
yaygın olarak kullanılmasına rağmen, bergamot esansiyel yağı aromaterapi yağına
karşı fototoksik reaksiyonların sadece birkaç raporu bulunmaktadır.
Hiç yorum yok: