Bazı Kadınlar Neden Kel Kalır?

Amerikan Dermatoloji Akademisi'ne göre, alopecia -saç kaybı ya da kellik- Amerika'da gencinden yaşlısına yaklaşık 30 milyon kadının sorunu. Ancak kadınlarda görülen saç kaybı erkeklerde görülen kellikten (androjenik alopecia) farklıdır. Bilim insanları yıllar boyu her iki durumun arkasında aynı sürecin yattığını düşündüler, testosteronun, saç folikülünde (kökü) birikebilen ve foliküle zarar verebilen bir yan ürünü olan dihidrotestosterona karşı kalıtsal bir duyarlılık. Ancak günümüzde kadınlarda görülen kelliğin bir çok değişik etkenin sonucu olabileceğini biliyoruz. Neden hormon reseptörleri ve blokerleri kadar, çok çeşitli enzinlem de olabilir.

Menepozu takip eden hormonal değişiklikler (androjen düzeylerindeki değişiklikler de dahil) "kadın tipi kelliğe" neden olabilir. Erkek tipi kellik genellikle ya tepeden başlar ya da kafanın arkasından. Kadınlarda ise kafanın her bölgesine yayılan saçta incelme oluşur. Ön saç hattında bir değişiklik olmaz. Ancak menopoz sonrası kadınlar kadar, genç kadınların da saç kaybı sorunuyla karşılaşabileceğini unutmamak gerekir.

Kadınlara özgü alopeci'da diğer faktörler arasında hamilelik sonrası hormonal değişimler ve (kadınlarda oldukça yaygın bir hormonal sorun olan) polikistik over sendromu yer alır. Ayrıca alopecia areata -bir bağışıklık bozukluğunun neden olduğu, parça parça bölgelerde tam saç kaybı- ve telogen effuvium - doğumdan, ağır diyetten ya da cerrahi bir operasyondan sonra saçların geçici olarak dökülmesi- gibi saç kaybı türleri de mevcuttur. Bazı reçeteli ilaçlar ve kemoterapi de saç dökülmesine yol açabilir. Bu konuda pek çok olasılık mevcut. O nedenle saçının döküldüğünü hisseden bir kadının yapması gereken ilk şey, doktoruna görünmek ve sorunun köküne inmek olmalı.

Kadınlarda kelliğin daha az bilinen bir nedeni de trikotilomanidir. (TTM). Bu hastalık saygıdeğer Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders'da (*) "kişinin saçını tekrar tekrar yolması sonucu oluşan belirgin saç kaybı olarak tanımlanıyor. (Trikotilomani bazı tedavi uzmanlarınca saplantılı-zorlanımlı rahatsızlığın bir türü olarak sınıflandırılıyor.) Yetişkinlerde TTM ile ilişkili bir diğer alışkanlık da saçın emildiği ya da yendiği, tirikofaji durumu. Saç kopartma spektrumunun en egzotik ucunda ise Rapunzel sendromu yer alıyor; saçını yiyen insanlarda trikobezoarın neden olduğu ince ya da kalınbağırsak tıklanması gelebiliyor. Evet bildiniz kıl topağı!

*Ruhsal Bozukluklar Tanısal ve İstatistiki Klavuzu