Aşık Paşa Kimdir?

Âşık Paşa Kırşehir Arapkir’de 1272 senesinde doğmuştur. Asıl adı Ali olan Âşık Paşa Baba İlyas’ın oğludur.  Âşık paşa iradenin zayıflamış olduğu, Moğol zulmünün günden güne arttığı bir zamanda dünyaya gelmiştir. İyi bir eğitim görmüş olan Aşık Paşa, Arapça, Farsça, Ermenice, İbranice, İslami bilgiler, Tasavvuf kültürüne vakıftır. Süfiyane bir şekilde şiirler yazan Aşık Paşa, Hacı Bektaş-i Velinin eğitim halkasında bulunmuş ve halifesi olmuştur. Olgunluk yaşlarını Osman bey, ömrünün son 7 senesini Orhan Bey zamanında geçirmiştir. 3 Kasım 1332 (13 safer 733) senesinde Kırşehirde vefat etmiştir. Türbesi Kırşehirdedir.

Aşık Paşa Kırşehirin Osmanlı topraklarına geçmesinde büyük bir rol oynamıştır. Ve Kırşehir beyi olarak tayin edilen Aşık Paşa burada açtığı zaviyelerde dersler vermiştir. Mısıra elçi olarak gittiği ve Timurtaşın veziri olduğu rivayet edilmektedir. Aşık Paşa devrinin ideoloğu olarak karşımıza çıkmaktadır. Türkçeye büyük bir değer veren Aşık Paşa bir devlet için dilin önemli olduğuna değinir, hükümdarda bulunması gereken vasıfları, askerin nasıl yetiştirilmesi gerektiğini, gerçek insanın nasıl olması gerektiğini anlatmaktadır. Her hadiseye ibret alarak bakmayı öğütleyen Aşık Paşa, insanları olayın arkasını görmeye davet etmektedir. Bu yönü ile hikemi edebiyatının başında yer alan Aşık Paşa, gözlem, düşünme, akıl ve hayattan ibret almaya önem verir.

14 yyda en büyük mesneviyi yazmış olan aşık paşanın bir çok gazeli bulunmaktadır. Türkçenin gelişmesi amacı ile fikirler öne süren Aşık Paşa bunun için büyük bir çaba sarf etmiştir.  Süleyman Çelebiyi de etki altına alıp yönlendiren Aşık Paşa, Mevlidin oluşmasına katkıda bulunmuştur. Kaygusuz Abdalı da etki altına alan Aşık Paşa, Hızırı da eserlerinde anlatmıştır. Garipname, Fakrname, Vasfı Hal, Kimya Risalesi, Hikaye, Risale fi Beyanis Sema adında eserleri olan Aşık Paşanın en önemli eseri Garipnamedir.